Androloji Uzmanı Prof. Dr. Ege Can Şerefoğlu ve Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı /Cinsel Tıp Uzmanı Selcen Bahadır bir yıldır süren Koronavirüs pandemisinin vatandaşların cinsel yaşantısını nasıl etkilediğini masaya yatırdı.
Hürriyet’te yer alan Selin Irmak Kaçmaz ve Sedef Batı imzalı habere nazaran, işte 10 soruda pandeminin cinsel yaşantıya tesirleri:
Mesken karantinasında çiftlerin birbirlerine olan cinsel dilekleri azaldı mı?
Selcen Bahadır: Romantik bir bakış açısı ile baktığımızda mesken karantinası ‘karantina balayı’ olarak görülebilir. Lakin gerçek her vakit bu türlü olmuyor, çiftlerin birlikte geçirdiği uzun mühletler birbirlerinden sıkılmasına neden olabiliyor.
Pandeminin varlığı bireylerde ağır gerilim yarattı. Daha evvel hiç olmadığı kadar bir ortada olma, varsa çocuklarla uzun vakit geçirme, ekonomik dertler, meskenden çalışma şartlarına alışma üzere faktörler, kimi bireylerin özel alanlarını azalttı. Bu nedenle pandemi gerilimi ve değişen hayat şartları cinsel istekte azalmaya yol açtı. Öteki bireyler ise ilgilerini yine keşfetti, partneri ile ortasında yeni duygusal bağlar kurdu ve cinselliği bu ağır gerilimi yönetme biçimi olarak kullandı.
Çiftlerin cinsel bağlantı sayılarında azalmanın yaşandığı konusunda birçok araştırma var. Bu konunda bilimsel makalelerde yer alan bilgileri bizimle paylaşabilir misiniz?
Ege Can Şerefoğlu: Covid-19’un rastgele bir belirti vermediği kuluçka periyodunun 2 hafta kadar sürebilmesi, cinsel bağlantı sırasında bulaşabileceği telaşlarına yol açar. Ülkemizde yapılan bir çalışmada, pandemi sırasında hem bayanlarda hem de erkeklerde cinsel münasebet sıklığının azaldığı saptanmıştır. Tekrar ülkemizdeki sıhhat çalışanları ile yapılmış bir ankette, iştirakçilerin haftalık cinsel münasebet sayılarının ortalama 2,53’ten 1,32’ye gerilediği ve cinsel bağlantı müddetlerinin bariz formda kısaldığı saptanmıştır. Lakin tam zıddı, karantina ve seyahat kısıtlamalarının, çiftlerin birlikte daha fazla vakit geçirmesine yol açabileceği ve bu durumun cinsel alaka sıklığının artmasına neden olduğunu belirten yayınlar da mevcuttur. Bilhassa İngiltere’de yapılan bir çalışmada, karantina mühletinin uzaması ile çiftlerin cinsel münasebet sıklığında artış gözlenmiştir.
Tıpkı konutu paylaşmayan çiftlerin cinsel hayatları pandemiden nasıl etkilendi?
Selcen Bahadır: Tıpkı konutu paylaşmayan çiftler izolasyon kuralları çerçevesinde yeni bir cinsel rutini sağlamak zorunda kaldılar. İş şartları değişen, konuttan çalışmak zorunda kalan, gerekli gereksinimler dışında dışarıya çıkamayan bireylerin bir ortaya gelmesi zorlaştı. Koronavirüs cinsel yolla bulaşan bir virüs olmamasına karşın öpüşme ve cinsel birleşmenin getirdiği yakınlık esnasında karşı tarafa bulaşabilir. Semptom göstermeyen hadiselerin varlığı ve çiftlerden birinin virüs taşıma ihtimali her vakit bilinemediğinden her türlü cinsel aktivite risk teşkil etmektedir. Bu durumda cinselliğin keşfi için dijital aktiviteler öne çıkmaktadır.
Bu devirde libido düşüşü açısından erkek ve bayanlar ortasında farklar var mı?
Selcen Bahadır- Ege Can Şerefoğlu: Farklı ülkelerden şimdiki çalışmaların sonuçları, bayanların cinsel fonksiyonlarında daha çok etkilenme görüldüğünü ortaya koyuyor. İtalyan örnekleminde araştırmacılar bayan cinselliğinin her boyutunun (heyecan, istek, uyarılma, orgazm, doyum gibi) negatif etkilendiğini göstermiş, bunun korku, gerilim, saklılığın azalması üzere problemler sonucunda olduğu sonucuna ulaşmışlar. Öteki çalışmalarda da bayanlarda karantina öncesi periyoda nazaran yüzde 39-53,3 oranında cinsel doyumda ve cinsel hayat kalitesinde azalma tespit etmişlerdir. Öte yandan Türkiye’de yapılan bir çalışma (Yüksel & Ozgor, 2020) pandemi devrinde bayanların cinsel istek ve cinsel birleşme sıklığında artış bulurken, kaliteli cinsel hayat düzeyinin ve uyarılma, orgazm, doyum üzere cinsel cevapların azaldığını göstermiştir.
Covid 19 korkusu ve gerilimi cinselliğe ilgimizi azaltıyor. Öte yandan cinsel bağın pandemi kaynaklı gerilimi azalttığına dair de birtakım araştırmalar var. Bu kısır döngüden kurtulmanın bir yolu var mı?
Ege Can Şerefoğlu: Gerilim en kıymetli cinsel isteksizlik nedenlerinden biridir. Çiftlerin birbirlerine virüsü bulaştırma kaygısı başlı başına bir gerilim kaynağıdır. Ülkemizdeki sıhhat çalışanlarının yüzde 80’i, koronavirüsü partnerlerine bulaştırmaktan kaygı duyduklarını belirtmiştir. Covid-19 periyodunda inançlı bir cinsel bağlantı için tek eşlilik tercih edilmeli, bağ öncesi ve sonrası banyo yapılmalı ve prezervatif kullanılmasına ihtimam gösterilmelidir. Partnerinizde öksürük, ateş, göğüs ağrısı, koku-tat kaybı üzere Covid-19 semptomları bulunması durumunda cinsel münasebetten kaçınılmalıdır.
Bu periyotta gerilimin yanında eskisinden daha az hareket etmek, sigara ve alkol kullanımının artması üzere durumlar cinselliğimizi etkilemiş olabilir mi?
Ege Can Şerefoğlu: Sağlıklı bir cinsel bağlantı için sağlıklı bir fizikî ve ruhsal durum gerekir. Hareketsiz ömür ile, bilhassa erkeklerde, cinsel ilgide zorlanma, cinsel isteksizlik üzere meseleler ortaya çıkabilir. Ülkemizde sıhhat çalışanları ile yapılan çalışmanın sonuçlarında Covid-19 devrinde alkol kullanan iştirakçilerin yaklaşık 3 kat daha fazla cinsel işlev bozukluğu ile karşı karşıya geldiği bulunmuştur. Bu nedenle sigara ve alkol üzere ziyanlı unsurların gerilim nedeniyle daha fazla kullanılması, cinsel işlevleri olumsuz tarafta etkileyecektir.
Salgın devrinde en sık yakınılan cinsel problemler nelerdir?
Selcen Bahadır: Bu periyotta karşımıza en çok bayan cinsel isteksizliği çıkıyor. Cinsel istek duymakla ilgili sorun yaşayan bayanlarda cinsel döngü sağlıklı yaşanamaz, bayan uyarılma problemleri da görülebilir. Yeniden döngünün sıhhatsiz yaşanması ile orgazm bozuklukları da oluşmakta, bayan cinselliği tümüyle etkilenmektedir. Şahsî gözlemime nazaran konutta geçirilen vaktin artması bu küme danışanın daha fazla müracaat yapmasına da sebep oldu. Özetle pandemi periyodunda bayan cinsel fonksiyon bozuklukları arttı ve çiftlerin birlikte geçirdiği vaktin artması nedeniyle cinsel fonksiyonlarda tutarsızlık daha da çarpıcı hale geldi.
Koronavirüsün iktidarsızlık ve kısırlık üzerine tesirlerine dair araştırmalar ne diyor?
Ege Can Şerefoğlu: Covid-19 hastalığını geçiren erkeklerde yapılan çalışmalar, bu virüsün testise de sıçrayabileceği ve hastalığın testis işlevlerini bozabileceğini göstermiştir.
Araştırmalara nazaran koku duyusunu kaybetmek cinsel ömrü olumsuz etkiliyormuş? Bunun bilimsel istikameti nedir? Koku duyusunun cinsellik üzerine tesiri nedir?
Ege Can Şerefoğlu: Canlıların cinsel birleşme güdüsüyle salgıladıkları kokuya feromon ismi verilir. Her ne kadar insanlarda, hayvanlardaki kadar tesirli olmasa da bu feromonlar bilhassa cinsel dürtüleri tetikler. Ergenlik sonrası ortaya çıkan bu kokular eş seçiminde tesirlidir. Gribal enfeksiyon nedeniyle burnumuz tıkalı iken cinsel birleşmeden zevk alamayışımızın nedeni de bu kokuların tesirinden yoksun kalmamızdır. Covid-19 hastalığında görülen en sık semptomlardan biri olan koku kaybı da cinsel birliktelikten alınan zevki azaltacaktır.
Emily Ratajkowski, Gigi Hadid, Elsa Hosk, Buse Varol, Cemre Kemer, Berfu Yenenler, Özge Özder ve daha pek çok ünlü isim pandemi devrinde gebe olduğunu açıkladı. Ünlü isimler dışında etrafımızdan de ziyadesiyle çocuk haberi aldık. Pandemi sürecinde bebek sahibi olma isteği arttı mı? Öyleyse neden arttı?
Selcen Bahadır: Önümüzdeki aylarda bilhassa gelişmekte olan ülkelerde doğurganlık oranlarında artış beklenmektedir. Artışın belirlenebilmesi için istatiksel çalışmalar yapılmaktadır. Sokağa çıkma yasakları ve hastanelere başvurma korkusu bireylerde doğum denetim tekniklerine ulaşımı azaltabilmektedir. Bu durum istenmeyen gebeliklerde de artış olabileceği manasını taşımaktadır. Yeni açıklanan datalara nazaran 47 milyon bayan çağdaş korunma formüllerine ulaşamamıştır ve karantina tedbirleri nedeniyle 116 milyon istenmeyen gebelik kelam hususudur. Türkiye örnekleminde ise evliliklerde cinsel bağ sıklığında artma tespit edilmiş olup, gebelik isteğinde yüzde 32,7’den yüzde 5,1’e azalma gözlenmiştir.
T24
