7 personelin hayatının yitirdiği Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait ilişkin gözaltına alınan Sorumlu Yönetici Hasan Ali Velioğlu, ustabaşı Erşan Öztürk, Sorumlu Yönetici Asiye Angın ile iş güvenliği uzmanı Aslı Bozkurt evvelki gün çıkarıldıkları Hendek Sulh Ceza Hâkimliğince “taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından tutuklandı. Şüphelilerin savcılık ve hâkimlik ifadeleri ise alınmayan tedbirleri ve ihmalin boyutunu gözler önüne serdi.

Fabrikada iş güvenliği kompetanı olarak çalışan ama 22 Mayıs’ta hizmetinden istifa eden Aslı Bozkurt tabirinde fabrikadaki ihmalleri tek tek anlattı.

Cumhuriyet’ten Seyhan Avşar’ın haberine nazaran haftada 3 gün fabrikaya giderek şirketin çalışma ünitelerini denetlediğini aktaran Bozkurt, “Olayın olduğu gün Sakarya’daydım. O nahiyenin inançlı olmadığını bildiğim için fabrikaya gitmedim” dedi.

Sözünde fabrikanın kısımlarına değinen Bozkurt, “Fabrikanın Çin mahallesi olarak isimlendirilen kısmına çok fazla gitmezdim. Bunun nedeni orada çalışan A.Ç.’nin işini çok iyi yapan bir iş güvenliği mütehassısı olmasıydı. Lakin bu kısımda de vesair kısımlarda olduğu üzere aksaklıklar görüyordum. En değerli sorun ise emekçilerin yanlarına çok fazla materyal almalarıydı” diye konuştu.

“Daha fazla üretim için ağırlık vardı”

Bu hususta sorumluları ve personelleri mütemadi uyardığını argüman eden Bozkurt, “Bölümlerde fazladan tespit edilen materyal için tutanak tutmadım. Lakin çalışanlara daha fazla üretim yapmaları için fabrika yöneticisi Hasan Ali Velioğlu ile ustabaşı Erşan Öztürk ağırlık yapmaktaydı. Bu mevzuda ikaz yaptığımda, ‘Biz bu işi yıllardır yapıyoruz. Sen ne biliyorsun. Haftada iki gün geliyorsun’ diyordu. Personellerin ne kadar materyal ürettikleri listeye yazılıyordu. Bu denetim kapsamında emekçiler kaygı taşıdıkları için önlemleri unutarak daha fazla gereç üretmeye çalışıyorlardı” dedi.

Aslı Bozkurt sözünde özetle şunları söyledi: “İşçilerden bana daima şikâyet gelmekteydi. Personeller bana, ‘burası patlayacak, başımıza bir şey gelecek, bir şey yapın’ diyordu. Yapmış olduğum incelemeler sonucunda her şeyi iş sıhhati güvenliği heyet içtima tutanaklarına yazmama müsaade verilmiyordu, zira benim çalıştığım hususî işletme bu şirketle çalışmaya devam ediyordu. Benim gücüm de bir yana kadar. Yeşil renkli binanın, bana ana barut deposu olduğu dahi söylenmedi. Burayı atıl bir bina zannettiğim için hiç denetlemedim. Denetlenecek alanları bana onlar gösteriyordu. Ayrıyeten çalışanların ferdî koruyucuları ve donanımları da bulunmamaktaydı.”

“Ürün depolarına hammadde konulduğunu bilmiyordum”

Ustabaşı Erşan Öztürk ise tabirinde patlamanın yaşandığı fabrikada 30 yıldır çalıştığını belirterek “Fabrikada imalat fazlası gereç ve stokta olması gerekenden fazla gereç yoktu. Üretilen mallar kolilendikten sonra sevkıyata hazır hale gelir, depoya götürülür. Personellere daha fazla mal üretimi için ağırlık yapmadım. Ağırlık yapılmasına da şahit olmadım. Fabrikadaki teftişler Sakarya Bölge Emniyet Müdüriyeti tarafından yapılır. Ankara’dan kontrole gelenler olur. Teftiş olacağı bana bir gün evvelden söyleniyordu. Aslında önlemli çalıştığımız için ekstra bir tedbir almıyorduk. Emekçilere gözetici kıyafet vermiştik. Fakat sıcak olduğu için bizi dinlemeyerek giymiyorlardı. İmal edilen eserlerin konulduğu depoların kimilerine hammadde konulduğunu bilmiyordum” dedi.

“İl Emniyet Müdüriyeti denetleme yapardı”

Sorumlu yönetici olan Asiye Angın savcılık sözünde her personel için üretim ölçüsünün belirlendiğini aktardı. Angın, “İşçi başına düşen üretim ölçüsü ustabaşı tarafından belirleniyor. Emekçiden bu ölçüde üretim yapması isteniyor. Üretim çıkmadığı devir da bu durum personelden soruluyor. Bu geçmişten günümüze devam eden bir süreçtir. Patlamadan 15-20 gün evvel jelatinleme kısmındaki arkadaşım Kosova’ya gönderilmek için üretilen eserlerden rahatsız edici bir koku geldiğini söyledi. Bunu fabrikanın sahibi Yaşar Coşkun’a, Hasan Ali Velioğlu’na ve Erşan Öztürk’e söylediğini kestirim ediyorum. Daha sonra Erşan Öztürk kâğıdın yapışmasında kullanılan tutkalın fazla sürülmesi nedeniyle nemlenme olduğunu anlamış, bu mallar kurumaya bırakılmıştı. Pandemi sürecinde üretim yavaşladı. Gelgelelim üretilen malların ne kadarının satıldığını ya da depoda saklandığını bilmiyorum. Şikâyetçilerin beyanlarında söyledikleri denetleme olmadan evvel bize haber geldiği sözü sahihtir. Bölge emniyet müdüriyeti tarafından denetleme yapılırdı. Denetleme olmadan evvel şirkete nasıl haber geldiğini bilmiyorum. Ben patlamanın muska kısmında olduğunu düşünmüyorum” tabirlerini kullandı.

“Ürünlerde zahmet olduğu bildirilmişti”

Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait müşteki sözlerindeki savlar da dikkat cazipti. Şikâyetçiler bilhassa Kosova’ya gönderilmek için üretilen ürünlerlerde kahır olduğunu ama bunu yetkililere bildirmelerine karşın tedbir alınmadığını vurguladı.

Sözler şöyle: 

“Patlamanın olduğu mahalde muska ve torpil denilen patlayıcılar üretiliyordu. Üretilen mallar nemlenme yapmıştı. Kurutmak için dışarı çıkardılar. Velev bu eserlerden duman çıkıyordu.

Kosova’ya gönderilecek patlayıcı gereçlerinin daha fazla ses çıkarması için imalathanenin çabucak önünde masanın üzerinde kurutulmaya bırakıldığını gördüm.

Patlamanın meydana geldiği konumda imalat fazlası gereç olduğunu biliyordum. Üretilen gereçler patlamanın olduğu tarafta tutuluyordu.

“Malzemeler güneşe seriliyordu”

Pandemi sürecinde fazla olan eserler depoya konuldu. Rutubetten ötürü çok sayıda materyal kurutulmaya bırakılıyordu. Güneşe serilen gereçler yanıcı olduğu için korkuyorduk. Çok kere uyarmamıza karşın tedbir alınmadı. ‘Siz çalışmaya devam edin’ denildi. Güneşle temas eden bu gereçler patlamaya neden olur.
Muska isimli gereç kolilerde şişme yapmıştı. Bu durumun tehlikeli olduğunu yetkililere bildirdik. Ayrıyeten jelatin kısmında de makineler ölçüsüz ısınıyordu. Gelgelelim bunu da bildirmemize karşın tedbir almadılar.”

T24