Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Lideri Devlet Bahçeli, “Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıldönümünde yeni anayasa” vizyonuyla 100 unsurluk anayasa önerisi hazırladıklarını açıkladı.

Devlet Bahçeli’nin öncelikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ittifak ortağı Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) sunacaklarını açıkladığı anayasa değişikliği teklifi 4 kısımdan oluşuyor.

Bahçeli, anayasa değişikliği tekliflerinde, verdiği kararlar nedeniyle “Kapatılmalıdır” dediği Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) ise “yüksek mahkeme” statüsünden çıkarılıp özel bir statüde düzenlendiğini söyledi. MHP’nin teklifinde, Cumhurbaşkanı ile birlike iki Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın da seçimle işbaşına gelmesi öngörülüyor.

MHP önderi, yeni anayasa teklifini, partisinin genel merkezinde düzenlediği basın toplantısıyla duyurdu. Anayasaların değiştirilemez metinler olmadığını ve vaktin ruhuna uygun olarak yeni anayasa yazılmasının kaçınılmaz bir misyon olduğunu tabir eden Bahçeli, yeni anayasanın ön şartını “Türkiye Cumhuriyeti’nin temel unsurları ve kurucu ideolojileri kıskançlıkla koruma edilmelidir” diye açıkladı. Herkesin ittifak halinde yeni anayasadan bahsettiğini ve bu nedenle de konuşmak, görüşmek için müsait bir tabanın olduğunu kaydeden Bahçeli, “Artık uzlaşmak, yeni anayasa hazırlamak ulusal vecibedir. Bu tarihi misyona MHP ön koşulsuz hazırdır” görüşünü lisana getirdi.

‘Amaç cumhurbaşkanlığı sistemini kurumsallaştırmak’

Partisinin sorumluluk şuuruyla hareket edip “Cumuhriyet’in 100. yılında 100 unsurluk Yeni Anayasa” vizyonuyla hazırladığı anayasa çalışmasını tamamlama kademesine geldiğini ve metnin şu anda ellerinde olduğunu söz eden Bahçeli, hedeflerini ise şöyle anlattı:

“Darbeci bir özelliğe sahip ve parlamenter sistemin mantığına nazaran yapılmış mevcut Anayasa ile 15 Temmuz hain darbe teşebbüsü sonrası idare hayatımıza giren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, yani, Türk Tipi Başkanlık Modeli ortasında tamiratı, tamiri ve telafisi imkansız bir çelişki ve uyumsuzluk yumağı kelam bahsidir. Bu çelişkinin yeni bir anayasa marifetiyle hızla aşılması acildir, elzemdir.

“Bahsettiğim bu uyumsuzluğu ortadan kaldırmak, başkanlık sistemini kurumsallaştırmak, Cumhuriyet’in 100’üncü yılı anısına 100 unsurluk yeni anayasa yapmak, Türk milletine vefa borcumuz, demokratik vazifemizdir.

Bahçeli hazırladıkları yeni anayasa metnini evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ittifak ortağı AKP, daha sonra da başka partilere sunacaklarını ve kamuoyunun tartışmasına açacaklarını bildirdi.

100 husus 4 kısım

MHP Başkanı Bahçeli’nin verdiği bilgiye nazaran partisinin yeni anayasa teklifinin temel özellikleri şöyle:

• Yeni anayasa önerisi “Başlangıç, Genel Asıllar, Temel Hak ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları ve Son Hükümler” formunda dört kısım ve 100 unsurdan oluşuyor.

• Devletin genel temelleri birinci beş unsurda düzenlenen, “Devletin hali ve nitelikleri” mevcut anayasadaki üzere motamot korunarak birinci unsurda düzenleniyor, hususun son fıkrasında “Bu husus değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez” kararı düzenleniyor.

• Anayasa’nın ikinci kısmında “Temel Hak ve Ödevler” düzenlendi. Birinci kısımda tüm haklara dair ortak rejimi belirleyen “Genel Hükümler” yer alırken, ikinci kısımda “Haklar ve Hürriyetler” başlığı ile temel hak ve hürriyetler “sınıflandırılmadan” en geniş biçimde garantiye kavuşturulması hedefleniyor.

• Anayasa’nın üçüncü kısmında, üç kısım halinde “Cumhuriyetin Temel Organları”, yasama, yürütme ve yargı başlıkları ile düzenleniyor. Yasama organı için “Milli birliği sağlama”, yürütme için “kurumsallaşmış başkanlık sistemi”, yargı için “bağımsız ve tarafsız yapılanma” anlayışı ön plana çıkarılıyor.

TBMM Lideri’ne arabulucuk misyonu

• Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM), yüz yıl evvel kuruluş ideolojisinde var olan “Milli birliği sağlama” misyonunu güçlendirme gayesiyle TBMM Lideri’ne “tarafsız konumuyla” ulusal uzlaşmanın sağlanmasında ve siyasi krizlerin tahlilinde arabuluculuk fonksiyonu yükleniyor.

• TBMM’nin yetkileri; kanun üretiminde, antlaşmaların onaylanmasında ve sona erdirilmesinde, bütçenin kabul edilmesinde, anayasal kurum ve kuruluşlara üye seçmede, meclis soruşturması açılmasında güçlendiriliyor.

• Milletvekillerinin dokunulmazlığıyla milletvekilliğinin düşme sebeplerine dair belirsizlikler gideriliyor.

İki lider yardımcısı seçimi önerisi

• Yürütme organı “Başkan” ve “İdare” formunda iki başlık altında düzenleniyor. Başkanlık Sistemi, yeni anayasa bütünlüğü içinde “kurumsal yapıya” kavuşturularak, Cumhurbaşkanı ile birlikte iki Cumhurbaşkanı Yardımcısının seçilmesi öngörülüyor. Başkanlık kabinesi anayasal statüye dahil edilirken, Başkanlık Hükümet Programı’nın Meclise sunulması usulü getiriliyor. Başkanlık kararnameleri ile kanunların yetki alanları çatışmayacak halde düzenleniyor.

Diyanete yeni statü

• Üniter devlet prensibine anayasada açıkça yer verilerek, idari yapılanmada “il esası” korunuyor.
• Anayasal kurumlardan Atatürk, Kültür, Lisan ve Tarih Kurumu varlığı korunurken, Diyanet İşleri Başkanlığı’na yeni statü öngörülerek, “Türkiye Diyanet Kurumu” olarak tekrar yapılanması sağlanıyor.
• TBMM’nin yetkileri artırılarak, yeni bir kurum olan “Türkiye Liyakat Kurumu” ismi altında yeni bir yapılanma öngörülüyor. Merkez Bankası ‘nın statüsü de anayasada düzenleniyor.
• Yargı organının yapılanmasında, “Yargı ayrılığı sistemi” devam ettirilmiş, Yargıçlar ve Savcılar Şurası, “Yargı Yüksek Kurulu” ismiyle yine ele düzenleniyor. Avukatlık ve arabuluculuk mesleklerine anayasal statü tanınıyor.

AYM’ye özel statü, Yeni Aziz divan öneriliyor

• Anayasa Mahkemesi yüksek mahkeme değil, özel bir statüde düzenleniyor. Aziz Divan yargılaması ve siyasi parti kapatma davaları “Yüce Divan” ismiyle oluşturulan yeni bir veriliyor. “Yüksek Mahkemeler” başlığı altında Sayıştay ve Yüksek Seçim Konseyi’nin statüsü tekrar düzenleniyor. Yargıya ait üye seçiminde TBMM’nin yetkileri genişletiliyor.
• Anayasa’nın son kısmında değiştirilme yöntemi genel olarak korunarak, Anayasa değişikliklerini halkoyuna sunma konusunda TBMM’ye yetki veriliyor.

Yeni anayasa tartışmaları: AKP’nin yol haritasında ne var?

AKP: Yeni anayasa teklifini memnuniyetle karşılıyoruz

AKP’den, MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin yeni anayasa teklifiyle ilgili birinci açıklama Küme Lideri Naci Bostancı’dan geldi.

Naci Bostancı, “Sayın Bahçeli’nin yeni anayasa teklifini memnuniyetle karşılıyoruz. Bizim de anayasa yazım sürecimiz bitmek üzere. Ayrıntılarıyla birlikte inşallah bayramdan sonra uygun bir vakitte kamuoyu ile paylaşılacaktır” dedi.

“Anayasalar toplumsal uzlaşma metinleri olmak durumundadır” diyen Bostancı, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Biz öncelikle Cumhur İttifakı olarak kendi içimizde bir çalışma yapar ve nihayet başka partilerle bir süreç yürütmek isteriz. Parlamento’da temsil edilen tüm partiler anayasa konusunda yaklaşımlarının ne olduğunu birer taslak metinle ortaya koyarlarsa, bu yerinde olur” dedi.

T24