Gökçer Tahincioğlu
TBMM’ye, AKP’li milletvekillerinin imzasıyla getirilen “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Önlenmesi Hakkında Kanun” teklifinden, İçişleri Bakanı’na, sivil toplum kuruluşlarının (STK) idaresine kayyım atama yetkisi veren düzenleme çıktı. Teklif yasalaşırsa, İçişleri Bakanı ve valilikler, STK’lerin idaresinde bulunan ve hakkında terör soruşturması açılan isimleri vazifeden alabilecek, derneğin faaliyetini süreksiz olarak durdurabilecek ve gerekli görürse idarelerine kayyım atayabilecek.
TBMM’ye sevk edilen teklifte, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK) kararlarında yer alan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin nasıl engelleneceği, malvarlıklarının nasıl dondurulacağı düzenlendi. Teklife nazaran, BMGK kararlarında yer alan kişi yahut kuruluşlar için ya da bunların faydasına fon toplanması yahut sağlanması, Türkiye’de iş iştirakine yahut ayrıca iş ilgilerine girmeleri, bu kararlarda yasaklanan nükleer, balistik füze programları yahut başka faaliyetlerle ilgili olarak fon toplanması yahut sağlanması engellenecek. Bu kişi ve kurumların Türkiye’de temsilcilik açması, her türlü faaliyette bulunması yasaklanacak. mevcut olanlar sonlandırılacak.
Cumhurbaşkanı malvarlığını donduracak
Bu kişi ve kuruluşların Türkiye’deki malvarlıklarının dondurulması yahut bu kararların kaldırılması kararları Cumhurbaşkanının, Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla gecikmeksizin uygulanacak.
Bu kapsamda Kontrol ve İşbirliği Kurulu kurulacak. Kurul, BMGK kararlarının uygulanmasını denetleyecek. Gerekirse, yasak süreç ve faaliyetlerin gerçekleştirildiği konusunda kişi ve kuruluşlar hakkında BMGK listelerine eklenmeleri ya da listelerden çıkartılmaları için Cumhurbaşkanına teklifte bulunabilecek.
Teklifte, bu yasaklana uymayanlar yahut kararları uygulamayanlarla ilgili olarak uygulanacak mahpus cezaları da düzenlendi.
Kayyım düzenlemesi çıktı
Tekliften, sürpriz biçimde, Türkiye’deki tüm STK’leri ve Türkiye’de şubesi bulunan STK’leri yakından ilgilendiren, çok tartışılacak düzenlemeler de çıktı.
Buna nazaran, derneklerin yardım faaliyetleri İçişleri Bakanlığı yahut valilikler tarafından sıkı denetlenecek. İnternet yoluyla yapılan yardım toplama faaliyetlerinde yasaya terslik bulunması halinde, bu içerikler engellenecek. İçerik engellemeyen yer sağlayıcıya yaptırım uygulanacak. Bakanlık ve valilikler bu bahiste sulh ceza hakimliğinden karar almak zorunda olacak.
İnternet ortamında müsaadesiz yardım toplayanlara 200 bin liraya kadar para cezası verilebilecek. Denetmenler, yardım toplama faaliyetleri ile ilgili olarak, bankalardan her türlü bilgiyi alabilecek.
Yabancılar da kapsam içinde
Merkezi yurtdışında bulunan, Türkiye’de şube açan vakıf ve dernekler de kontrol kapsamı içinde olacak.
Affa uğrasalar da misyonu bırakacaklar
Teklife nazaran, Dernekler Kanunu’na eklenen kararla, zamanaşımı ve gibisi nedenlerle “süreler geçmiş” yahut affa uğramış olsalar bile Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan terör hatalarından mahkum olanlar derneklerin genel heyet dışındaki organlarında vazife alamayacak. Dernek organlarına seçilmişlerse vazifeleri kanunla sona ermiş sayılacak. İçişleri bakanlığı, bu hususta denetmenlere ek olarak eksper görevlendirebilecek.
Soruşturma açılanın yerine kayyım
Dernek faaliyetleri kapsamında hakkında terör soruşturması açılanlar, İçişleri Bakanı tarafından süreksiz bir önlem olarak vazifeden uzaklaştırılabilecek.
Önlemin kâfi olmaması yahut gecikmesinde sakınca bulunulan hallerde İçişleri Bakanı, derneğin faaliyetinden süreksiz olarak alıkoyabilecek. Mahkeme, bu kararı 48 saat içinde denetleyecek.
Bakanlık, misyondan uzaklaştırdığı bireylerin yerine Dernekler Kanunu kararlarına nazaran kayyım da atayabilecek. Böylelikle belediyelerde olduğu üzere derneklerde de kayyım devri başlayacak.
T24
