Sörfçü Maya Gabeira suya girmeden evvel Portekiz’in ünlü Praia do Norte kıyısında işler aksi giderse sonuçların çok berbat olacağını biliyordu.

Lizbon’un 100 km kuzeyindeki Nazare balıkçı köyü, dünyanın en büyük dalgalarını bulabileceğiniz yerlerden birisi.

Gabeira olağan koşullarda üzerinde durduğu 20 metre yüksekliğindeki dalgayı ensesinde hissedince mukadderatına razı gelmek zorunda kaldı.

BBC ile yaptığı telefon konuşmasında o anları şöyle itiraf etti Gabeira: “‘Buraya kadarmış. Artık öleceğim!’ diye düşündüm.”

500 binden fazla izlenen bir YouTube görüntüsü bu andan sonra nelerin olduğunu herkese gösterdi: 144 tondan fazla bir su kütlesi Brezilyalı sörfçüyü haşat etti.

Bunun nasıl bir şey olduğu, bir mavi balinanın üzerinize düşmesi biçiminde hayal edilebilir.

Çarpmanın tesiriyle Maya’nın can yeleği bedeninden çıktı. Dalganın yarattığı darbe onu suyun altına itti ve bacaklarından birini o anda kırdı. Tıpkı vakitte şuuru de kapandı.

Hayata dönüş

Brezilyalı, kendisine eşlik eden sörfçü Carlos Burle tarafından kurtarıldı. Burle, Maya’yı dalgaya hakikat jet-ski ile sürmekten sorumluydu.

Devam eden dalgalar şuuru yerine gelen Maya’nın kurtarılmasını güçleştirdi. Burle’nin Maya’yı kıyıya ulaştırması ve burada kalp masajı ile hayata döndürmesi neredeyse 10 dakika sürdü.

Gabeira’nın 2013’te karşılaştığı bu büyük dalgalara yine gitmeyi düşünmesi nereden baksanız dikkat cazibeli.

Lakin bir şey vardı, o da Maya endişeleriyle yüzleşmekten de öteye gitti: Boğulmaktan kıl hissesi kurtulduğu yere yedi yıl sonra tekrar gitti. Maya şimdiye kadar bir bayanın sörf yaptığı en büyük dalga dünya rekorunu iki sefer kırdı. Her iki sefer de Praia do Norte’de oldu.

11 Şubat’ta 22,4 metre ile kırdığı son rekoru, 10 Eylül’de Guinness Rekorlar Kitabı tarafından onaylandı.

24 Eylül itibariyle de 2020 yılında rastgele bir sörfçünün çıkabildiği en yüksek dalgaya ulaştı.

33 yaşındaki Brezilyalı bu mükemmel geri dönüşünü nasıl gerçekleştirdiğini anlatıyor:

“Kötü bir biçimde sarsıldım ve yaralandım. Lakin bir karar almak durumundaydım. Ya sörf yapmayı sürdürecektim ya da emekli olacaktım. Ancak sahiden de pes etmeye hiç lakin hiç niyetim yoktu.”

Maya, Portekiz’deki bir hastanede ağır bakım yatağında kararını verdi: Uyandıktan kısa bir mühlet sonra kazanın görüntüsünü izleyecekti.

“Neler olduğunu görmek istedim. Zira kazanın akabinde hafızam yerle bir olmuştu. Neyi yanlış yaptığımı bilmem çok önemliydi”

Fizikî ve zihinsel yaralar

Kaza, sörfçüye mesleğinin dört yılına mal olacaktı, zira kaza sırtında kimi yaralanmalara sebep olmuştu. Tedavi için üç ameliyat olması gerekti.

“Her ameliyat beni aylarca sudan uzak tuttu. Performansımın tepesine bir türlü çıkamadım.”

Maya’nın bir öbür tasası de zihniyle ilgiliydi.

“Vücudumda ağrılarım vardı lakin öbür bir kazaya dair de diğer endişelerim vardı” diye açıklıyor bu kaygılarını.

“Kendimi tekrar birebir duruma sokacak inancım yoktu.”

Maya’nın ruhsal manileri, seçtiği meslek için bilhassa problemliydi.

Brezilyalı, devasa dalgalara karşı uzmanlaşmış bir büyük dalga sörfçüsü.

Bu bahsi geçen dalgalar çok daha küçük dalgalarda sörf yapan öbür profesyonellerin deneyim ettiklerinden daha farklı.

Daha meşhur meslektaşları çoklukla bu cinsten dev dalgalara Maya ve başka sörfçüler üzere gitmezler.

Bunun asıl nedeni, devasa dalgaların farklı bir dizi maharet gerektirmesi. Bu çeşit dalgalar sörfçülerin onlara hakikat kürek çekmesi için çok büyük ve çok süratlidir. Maya üzere sportmenlerin jet-skilerle onlara götürülmesi gerekir.

Sörfçüler, Praia do Norte’deki üzere dalgalarda saatte 80 km. sürate ulaşır. Bu sürat klasik dalgalarda ulaşılan suratlardan çok daha fazla.

Praia do Norte’nin şöhreti son bir kaç yıl içinde sörf dünyasının dışında bile büyüdü. Maya, Nazare kentinin büyük sörfçüler için önemli bir yer olacağını biliyordu.

Bu sporda kalacaksa şayet onu neredeyse öldüren dalgaların üstesinden gelmesi gerekecekti.

Düşmanı tanımak

Tam da bu yüzden Brezilyalı sportmen 2015 yılında çantasını topladı ve nüfusu 15 binin biraz üzerinde olan Portekiz balıkçı köyüne taşındı.

Maya, memleketi Rio de Janeiro’da bale ayakkabılarını sörf tahtasıyla değiştirdikten birkaç yıl sonra, 17 yaşından beri Hawaii’de yaşıyordu.

Hawaii’de sörf tahtasıyla tanışan Maya, büyük dalga sörfüne aşık oldu. Lakin bunun bir cins “erkekler kulübü” olduğunu da fark etti.

“Başladığımda neredeyse hiç bayan sörfçü yoktu ve bunun değişmesi gerektiğini düşündüm” diye yorumluyor bu durumu.

Maya, Nazare’de Atlantik Okyanusu görünümlü bir yere taşındı.

“Portekiz’e taşınmak benim için katiyetle çok mantıklıydı. Şayet ki Nazare’de yaşarsam olan biteni daha kolay kavrayabilirdim ve dalgaları çok daha kolay anlayabilirdim.”

“Müsabaka vakitlerinde oraya seyahat etmek yerine hali hazırda orada olurdum. Yatağımda uyurdum, rutinlerim olurdu.”

Maya, 9 Kasım 2017’yi nihayet vücudunda ve zihninde dev dalgalarla yüzleşmeye hazır hissettiği gün olarak görüyor.

Şaşırtan bir formda, tahminen de, kararı vermesinde kendisine hasar veren o büyük dalgayla müsabakası etken oldu.

Keyifli ve rahatlamış

Lakin bu kere işler farklıydı.

Maya, “Dalgayı bitiremememe karşın sudan memnun ve rahatlamış bir formda ayrıldım” diye anlatıyor ve şöyle devam ediyor:

“Zor bir durumdaydım lakin ölmemiştim. Bu benim için yeni bir sayfa açmaktı. Zira kendi kendime, ‘Karşılaştığın her dalga ile her vakit ölmeyeceksin’ diyebildim.”

Maya, Ocak 2018’de Praia do Norte’ta bağımsız bir uzmanın onayladığı 20,7 metrelik bir dalganın üstüne çıktı.

Bu, o güne kadar bir bayanın sörf yaptığı en yüksek dalgaydı. Maya da Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi hayal etti. Lakin kayıtlarda bayan ve erkek sörfçülerin bir ortada yer aldığı tek kategori vardı.

Maya birinci başta bu spordaki muvaffakiyetleri resmen tanıyabilen tek idare organı olan Dünya Sörf Ligi’nden (WSL) takviye aldığını fakat daha sonra kurumun rekoru için sessiz kaldığını sav etti.

WSL, o yılın ağustos ayında yaptığı açıklamada, dalgayı onaylama “sürecini tartıştığını” söyledi.

Maya 20 binden fazla insanın dilekçesini toplayarak sörf yetkililerine rekoru için baskıda bulundu.

Vefata yakın tecrübesinin beşinci yıldönümünden iki hafta evvel, ekim ayında, Guinness nihayet Maya’nın rekorunu tanıdı.

Maya yaşananları, “Korkunç bir durumdu” diye hatırlıyor:

“O kadar gerilime girdim ki, performansım büyük ölçüde düştü. Ancak yapmam gerekeni yaptım.”

Yapılan bu tartışma, sörfteki cinsiyet eşitsizliği problemlerini da beraberinde getirdi. Ki tarihî olarak sistem zıddı bir halla ilişkilendirilen bu sporda bu pek şaşırtan bir durum.

Birinci olarak 2019 yılında erkek ve bayan yarışmacılara eşit ölçüde para mükafatı takdim edildi. Lakin geçen yıl bayanlardan daha fazla erkek turnuvası organize edildi.

Maya tüm bunlara karşın tablonun değiştiğine inanıyor: “Her şeyin yerine oturması için vakte muhtaçlığımız var.”

“Spor yetkililerinin sörfte cinsiyet eşitsizliğini içtenlikle ele aldığına dair birkaç işaret var.”

Maya, ikinci rekoruna ait iki yüzlü bir örneği de gülerek lisana getiriyor:

“Rekorumu kabul etmeleri için bu defa dilekçeye dahi gereksinimim olmadı!”

https://www.instagram.com/p/B1CYGXApZWN/

“Onun hayatına karışmaya hakkımız yok”

Brezilya’da çok az sayıda kişi Maya’nın haline şaşkınlıkla karşılık verdi.

Maya’nın babası Fernando Gabeira, 1964-1985 yılları ortasındaki tek adam idaresine güçlü itirazını lisana getirmiş tanınmış Brezilyalı bir siyasetçi ve gazeteci. Hatta silahlı gerilla örgütü MR8’e dahi katılmış birisi.

BBC’ye konuşan baba kızı hakkında, “Maya, bayan sörfçülerin daha fazla tanınması için gayret ediyor. Bu müsabakalara katılmak kadar önemli” diye konuştu.

Maya’nın babası kaygılarına ait olarak da “Birkaç defa burnunu kırdığında insan alışıyor” diye ekliyor.

Ne o ne de Maya’nın moda dizayncısı annesi Yame Reis, hala müsabakalarda tırnaklarını kemirdiklerini itiraf etseler de Maya’yı Portekiz’deki kazadan sonra hiçbir vakit sörfe geri dönüş yapmaktan caydırmaya çalıştı.

Reis bununla alakalı olarak, “Onun hayatına karışmaya hakkımız yok” diye konuştu.

“Durmak istediğinde durur. Bizim onun hakkında yapabileceğimiz en iyi şey, onun ardında durmaktır.”

Aile, bir defa Maya’yı ikna etmeye çalışmış. Fakat o vakit 17 yaşında olan Maya, Kaliforniya’daki müsabakaya katılmak için ailesinin kelamını dinlememiş.

Anne Reis, kızını Nazare’de sık sık ziyaret ediyor ve okyanusu seyrederken de lisanında dua eksik olmuyor.

Latifeyle karışık olarak, “Çok fazla dikkatli olamazsın, değil mi?” diyor.

T24