İstanbul 35. Ağır Ceza Duruşması, kamuoyunda “Büyükada davası” olarak bilinen, sivil topluluk örgütü temsilcilerinin yargılandığı davayı karara bağladı.

Milletlerarası Af Örgütü Türkiye Bürosu eski Yöneticisi Taner Kılıç, “örgüt üyeliği” cürmünden 6 yıl 3 ay, Af Örgütü’nden İdil Eser, farklı sivil topluluk kuruluşlarında çalışan Günal Kurşun, Tahassür Dalkıran da örgüte üye olmamakla birlikte yardım kabahatinden 2 yıl 1’er ay mahpus cezasına mahkûm edildi. Nalan Erkem, İlknur Üstün, Ali Gharavi, Peter Steudtner, Veli Acu, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli hakkında ise beraat kararı verildi.

Türkiye’de, yargılama sürecinde sarf edilen kelamlara, çıkan kararlara baktığınızda, ortada hakikaten bir sıkıntı olduğu izlenimine kapılıyorsunuz.

Lakin en başına, her şeyin nasıl yaşandığına döndüğünüzde sair bir tablo çıkıyor önünüze.

Büyükada davasında 4 hak savunucusuna mahpus cezası!

Ajanlık suçlamasıyla başladı

5 Temmuz 2017’de, yıllardır Türkiye’de şeffaf bir biçimde çalışan, raporlara imza atan insan hakları savunucusu 10 isim Büyükada’da sessiz sedasız gözaltına alındı. O kadar sessiz biçimde gözaltına alındılar ki emniyette bulunduklarından saatlerce avukatları bile haberdar olamadı. Dijital güvenlik bahisli bir içtima için buluşan sivil topluluk örgütleri temsilcilerinin içtiması, Büyükada’da, evvelce rezervasyon yapılarak, kapısı açık tutulan bir odada gerçekleştirilmişti.

Ama gözaltılardan sonra suçlama, bu açıklıkla bağdaşmayacak kadar değişikti: Ajanlık.

Bir anda manşetleri, “vatan haini STK temsilcilerinin ajanlık faaliyetleri” haberleri süsledi. Yeni bir kalkışma planı yapıldığı söylendi.

Soruna son radde hakim olduğunu sav eden kimi AKP milletvekilleri, Büyükada’daki birtakım otellerde saklı içtima yerleri olduğu, kozmik bu içtimalardan haberdar oldukları açıklamaları yaptılar, belgedeki haberlerle örtüşmeyecek biçimde.

Daha yargılanmadan, bütün STK temsilcileri mahkûm edilmişti.

Gelgelelim gözaltı tutanakları o denli demiyordu. Otelin zımnî saklı tarafı yoktu, içtimanın da. Kapısı açık bir odaya baskın düzenlenmiş, kişilerin karalamalarına bile el konulmuştu.

Kimse sonradan umursamadı lakin 10 hak savunucusu hakkında hazırlanan iddianamede de ne ajanlık suçlaması vardı, ne kapalı, kozmik içtima sahaları. Elbette bu argümanları ortaya atanların umurunda olmadı. Tutuklanan hak savunucularından İdil Eser, Günal Kurşun, Hasret Dalkıran, Veli Acu, Ali Gharavi, Peter Steudtner, Nalan Erkem ve İlknur Üstün 99 gün cezaevinde kaldı. 25 Ekim 2017’de, İstanbul’da görülen birinci duruşmada isimli denetim kaidesiyle muaf bırakıldı. 

10 hak savunucusunun gözaltına alınmasından 1 ay evvel, Milletlerarası Af Örgütü’nün Idare Konseyi Yöneticisi Taner Kılıç, bylock kullandığı savıyla gözaltına alınıp tutuklanmıştı. Kılıç’ın İzmir’deki davası da nasıl bir ilgi kurulduysa Büyükada davasıyla birleştirildi. Tez, cezaevindeki Kılıç’ın Büyükada’daki içtimayı yönettiğiydi. Buna ait tek kanıt olmasa da Kılıç’ın belgesi bir anda Büyükada evrakının kesimi haline getirildi.

Ajanlıktan yardıma

Büyükada davası sanıkları, Memleketler arası Af Örgütü’nün Türkiye’ye biber gazı satışının durdurulması için yaptığı kampanyaya ilişkin evraklar, bir insan hakları girişimi için fon başvurusu yapıldığını gösteren dokümanlar ve açlık grevindeki hocaların özgür bırakılması için yapılan kampanyaya ilişkin evraklarla yargılandı. Hepsi açık, legal kampanyalar, başvurular…

Buna karşın Kasım 2019’da görülen son duruşmada mütalaasını açıklayan savcı, raporlarla bylock kullanmadığını kanıtlayan Taner Kılıç’ın “silahlı terör örgütüne üye olma” kabahatinden; İdil Eser, Hasret Dalkıran, Günal Kurşun, Veli Acu ve Nejat Taştan’ın ise “silahlı terör örgütüne yardım etme” cürmünden mahkum edilmesini istedi. Nalan Erkem, İlknur Üstün, Şeyhmus Özbekli, Ali Gharavi ve Peter Steudtner’ın ise beraatini talep etti. Kanıtlar, iddianameyle bütünüyle aynı… Elbette yeniden ajanlık suçlaması yoktu.

Savcının suçlamaları enteresandı. Kılıç’ın kardeşinin, hakkında yakalama kararı bulunan kapatılan Devir Gazetesi Umum Yayın Direktör Yardımcısı Mehmet Kamış’la evli olduğu vurgulanıyordu misal mütalaada. Ya da telefonundan Fethullah Gülen’in 41 saniyelik bir medyasının çıktığı. Bilgisayarından çıkan iki munfasıl yazı sıralanıyordu sonra. Bütün bunların örgütün hiyerarşik sıralamasında olduğunu gösterdiği anlatılıyordu.

Gayri sanıklarla ilgili suçlamalar daha da enteresandı.

Sair sanıklar Günal Kurşun, İdil Eser, Tahassür Dalkıran, Nejat Taştan ve Veli Acu’nun terör örgütleri ve mensuplarıyla olan irtibatları, faaliyet yerleri itibarıyla sivil topluluğu tesir güçlerinin bulunduğu söyleniyordu. Çabucak akabinde, neye dayandırıldığı belirtilmeden, “sivil topluluk örgütleri faaliyeti manzarası altında organize edilen ve terör örgütlerince desteklenen, şiddet aksiyonlarıyla kamu sistemini tehdit eden toplumsal kaosa dönüşecek hareketlenmeler yaratmak gayesiyle içtima düzenlemişlerdir” deniliyordu.

Sanıkların aralarında görüşmeler bulunması “ilginçti” savcıya nazaran ya da telefonlarını kapatıp vapura binmeleri… Sonradan telefonlarını açsalar da kapatmak kabahatti misal. Sanıkların kimilerinin bilgisayarından KHK ile işlerine son verilen Semih Özakça ve Nuriye Gülmen ile ilgili metinler çıkması, bilgisayarda Berkin Elvan’ın öldürülmesi ile ilgili metinlerin bulunması da enteresandı savcıya nazaran. Bütün bunlar, terör örgütünün toplumsal taban kazanması için propaganda faaliyeti mealine geliyordu.

Pekala hak savunucuları hangi örgüte yardım etmişlerdi savcıya göre… Bir tane değil. Tıpkı anda FETÖ, PKK/KCK, DHKP/C sıralanıyordu. Hangisi olursa…

Duruşma, kararını savcının bu mütalaasına dayanarak verdi. Savcının talebinin tersine Acu ve Taştan’ın beraatleri kararlaştırıldı fakat yekunda 4 isim ajanlık suçlamalarıyla başlayan soruşturma ve dava sürecinin ahir ilgisiz suçlamalardan bir biçimde mahkûm edildiler.

Beraat edenlerin aylarca cezaevinde kalmaları da topluluğa vatan haini, ajan olarak sunulmaları mühim değil kimseye göre…

Gelgelelim ortada kesin olan bir şey var. Bu ceza insanlara değil, sivil topluluğa verildi. Temyiz sürecinde karar değişmezse, STK’lerin bütün aktiflikleri mahkûm edilmiş olacak.

T24