CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, yüksek fatura, borç gerekçesiyle çiftçilere ilişkin trafoların haczi, elektrik kesintileri ve elektrik altyapısını yenilememe tartışmalarının odağındaki Dicle Elektrik Dağıtım AŞ’yi (DEDAŞ) Kamu Denetçiliği Kurumuna (Ombudsmanlık) şikâyet etti.
Tanal, şikayet dilekçesinde, Dicle Elektrik’in GAP nahiyesindeki Şanlıurfa, Mardin, Diyarbakır, Batman, Siirt ve Şırnak vilayetlerinde elektrik dağıtım ve perakende satış hizmeti sunduğunu hatırlatarak, laf konusu 6 bölgedeki çiftçilerin, yurttaşların, sayaç okunmadan kendilerine yüksek faturalar kesildiğini, sulama emelli kurulan trafoların borç gerekçesiyle söküldüğünü, ziraî destekleme paralarına elektrik borcuna karşılık el koyduğunu belirtti.
“Sudan mahrum kalan hayvanlar telef oldu”
Bilhassa Mardin ve Şanlıurfa’da birçok ilçe ve bağlı köylerde düşük voltajda elektrik hizmeti sunulması nedeniyle vatandaşların günlük hayatlarını bile idame edemediğini belirten Tanal, “Dicle Elektrik firmasının dağıtım hizmeti verdiği birçok yerleşim tarafında elektrik voltajı son aşama düşüktür. Bu yüzden sulama kanalları ve sondajlar çalışmamaktadır. Tekrar elektrik altyapısı geçmişten kaldığı, güçlendirilmediği, yenilemediği için daima elektrik kesintileri yaşanmaktadır. Ayrıyeten birtakım hanelerin elektrik borcu gerekçesiyle Dicle Elektrik’in tıpkı hat üzerindeki tüm konutlarda ve köylerde elektrikleri kestiği argümanı dillendirilmektedir. Bu sebeplerden ötürü Mardin’in Kızıltepe ilçesinde, Şanlıurfa’nın Ceylanpınar, Akçakale, Harran ve Siverek ilçeleri başta olmak birçok ilçe ve köyde sulamaya gereksinim duyan tarım eserlerinin kuruduğu, sudan mahrum kalan hayvanların telef olduğu, pandemi sürecinde ailelerin elektrik ve su hizmetinden mahrum kaldığı istikametinde haberler gelmektedir” tabirlerini kullandı.
Kesim halkı ‘hayali fatura’ diyor
DEDAŞ’la ilgili en değerli şikayet bahislerinden birinin de yüksek elektrik faturaları ve fatura üzere sunulan el yazılı kağıt kesimleri olduğunu söyleyen Tanal, şöyle devam etti: “Hiçbir tüketim pahası içermeyen, hangi bedellere nazaran hesaplandığı zahir olmayan ve fatura kelam konusu olmaksızın elektrik borç ölçülerinin kelamlı olarak söylendiği yahut el yazısı ile küçük bir kağıda yazılarak vatandaşa teslim edildiği fahiş elektrik borçları nedeniyle vatandaş mağdur edilmektedir. Vatandaşlar, Dicle Elektrik işçisince elektrik sayacı okunmadan, sayaç sahibine güç tüketim ölçüsünün ne kadar olduğu bildirilmeden el metniyle borç ölçüsünün yazıldığını, Ziraat Bankası’nın İBAN numarası verilerek, fatura fiyatının buraya yatırılmasının talep edildiğini belirtmektedir. Dicle Elektrik logosu eşliğinde ‘Abonenin elektrik fatura bedelidir’ yazısı işlenmiş kağıt modülleri ekte de sunulmuştur. Bu tıp fatura görünümlü el yazılı kağıtlar, Dicle Elektrik’ten hizmet alan vatandaşlar tarafından ‘Hayali fatura’ olarak isimlendirilmektedir. Vatandaşlar, kurum tarafından gelişi hoş faturaların kesildiğini öne sürmektedir. Çiftçilerimiz, yurttaşlarımız, DEDAŞ çalışanının yanına gidip ‘Borcumuz ne kadar?’ diye sorduklarını, kalemle rakamların çizilerek ‘Borcun bu kadar’ denildiğini, toplumsal medya üzerinden faturaları paylaşarak da lisana getirmektedir.”
“Mahsul kurudu, milyonlarca lira zarar”
CHP’li vekil Mahmut Tanal, Ombudsmanlık’a sunduğu şikayet dilekçesinde, nasıl hesaplandığı belgisiz 100 binlerce liralık elektrik borçları sebebiyle vatandaşların borcunu ödeyemeyince DEDAŞ’ın, temel gereksinim olan su ve elektrik hizmetlerini kesintiye uğrattığını ve vatandaşların mağdur olduğunu söz etti.
DEDAŞ ekiplerinin birikmiş borç gerekçesiyle çiftçilerin kendi imkanlarıyla aldığı trafoları söktüğünü anlatan Tanal, şunları kaydetti: “Şanlıurfa başta olmak üzere DEDAŞ’tan hizmet alan vilayetlerimizde çiftçilerimizin kendi parasıyla yerine kurduğu elektrik trafoları bulunmaktadır. DEDAŞ bu trafolara sayaç takıp fatura kesmektedir. Son günlerde DEDAŞ ekipleri, borcun ödenmediği gerekçesiyle jandarma eşliğinde gelip vatandaşın kendi imkanlarıyla aldığı trafosunu haczetmekte, söküp götürmektedir. Tarladaki mahsulün suya en çok muhtaçlık duyduğu periyotta trafoların bu biçimde sökülüp götürülmesine vatandaş reaksiyon göstermektedir. Güvenlik desteği talebiyle Harran Kaymakamlığı’na resmi metinle başvuran Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş., ekipler tarafından tüketicilerin geçmiş devir borçlarından ötürü elektrik gücü kesilme süreçlerinin yapılacağı açık bir biçimde belirtilmektedir. Yapılan trafo sökümleri ve elektrik kesintileri nedeniyle başta pamuk olmak üzere tarlalardaki eserler kurumakta, yanmaktadır. Vakitsiz yapılan elektrik kesintileri, telafisi imkansız zararlara sebebiyet vermektedir. Verimli ziraî ortamların bulunduğu coğrafyada tarım eserleri sulanmadığı için ziraî eserler tarladan toplanamadan yanmaktadır. 2. eser ekim devri olmasına karşın elektrik hizmeti verilmediğinden vatandaşlar 2. eserlerini ekememektedir. Geçim kaynakları tarım olan nahiye vatandaşları mesleksel faaliyetlerini yanına getiremediğinden ekonomik olarak önemli kayıplara uğramaktadırlar. Verimli yerlere sahip GAP kesiminde Dicle Elektrik tarafından yapılan elektrik kesintileri nedeniyle binlerce kilometrekarelik tarım toprağından eser elde edilemeyeceği için Türkiye Cumhuriyeti Devleti yurt dışından ithal edeceği ziraî eserler nedeniyle milyonlarca lira zarara uğrayacaktır.”
“Bu borç ömür uzunluğu ödenmez”
“Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere DEDAŞ’tan elektrik hizmeti alan bölgelerdeki çiftçiler, sulamada kullanılan elektrik güç borçlarına yüksek faturalandırma teziyle itiraz etmektedir. Çiftçilerin toplumsal medyadan paylaştığı ve tarafımıza ilettiği fatura gibisi kağıt ve dokümanlarda, kısa periyotları kapsayan 100 binlerce liralık borç gözükmektedir. Sulu tarımla uğraşan yerdeki çiftçiler, fazla güç tüketimi gerçekleşmediği halde kendilerine fahiş borç çıkarıldığını lisana getirmektedir. Laf konusu borcun ziraî çıkarlarının kat be kat üstünde olduğunu belirterek, yanlışlı faturalandırma gerekçesiyle borcun yine hesaplanmasını talep etmektedir. Soru önergemizi yanıtlayan Güç ve Saf Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, kelam konusu 6 bölgemizde çiftçilerin DEDAŞ’a olan borcunu 2 milyar 78 milyon, 892 bin 735 TL olarak açıkladı. Kesimdeki çiftçilerin ziraî gelir ve sarfiyatları dikkate alındığında bu kadar yüksek bir borcun kısa müddette kapanması, hayatın olağan akışına terstir. Çiftçilerin Ziraat Bankası’na yatan ziraî destekleme parası da borç gerekçesiyle direkt DEDAŞ’a aktarılmaktadır. Bakan Fatih Dönmez’in soru önergesinde belirttiğine nazaran, kelam konusu 6 vilayette çiftçilerden 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren borçlarına mahsuben ilgili bildirim kapsamında mazot ve gübre desteğinden öğrenim edilen fiyat 15 milyon 896 bin 249 TL’dir.”
“Anayasadan doğan haklar direkt ihlal ediliyor”
Anayasanın ilgili hususlarını hatırlatan Tanal, DEDAŞ tarafından hizmet vermiş olduğu Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak vilayetlerinde yapılan elektrik kesintileri ve trafo sökümü tatbiklerinin, kimselerin anayasadan doğan haklarının direkt ihlali olduğunun altını çizdi.
CHP’li Tanal, dilekçesinde Kamu Denetçiliği’nin emsal tavsiye kararlarından bahsederek, telafisi imkansız zararların müracaat tarihi itibari ile doğduğu ve doğmaya devam edeceği aşikar olduğundan, 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun 17. hususunun 4. fıkrası yeterince müracaatının kabulüne karar verilmesinin hukuka ve hakkaniyete elverişli olacağını vurguladı.
– DEDAŞ’ın kesintisini engellemek isteyen çiftçiler Akçakale-Ceylanpınar karayolunda lastik yakıp yolu kapattı
T24
