Azerbaycan Devlet Lideri İlham Aliyev ve eşi Mihriban Aliyeva Dağlık Karabağ’da geri alınan toprakları birçok defa ziyaret etti. Azerbaycan ile Ermenistan ortasında 44 gün süren İkinci Dağlık Karabağ Savaşı 10 Kasım 2020’de sona ermişti.

Azerbaycan, 1990’ların başından bu yana Ermenistan denetiminde bulunan Dağlık Karabağ etrafındaki topraklarının tamamını ve Dağlık Karabağ’ın da bir kısmını geri aldı.

Kremlin’in arabuluculuğunda imzalanan bir muahede sonucu, Ermenilerin yaşamaya devam edeceği Dağlık Karabağ’da beş yıl boyunca Rus barış güçleri bulunacak.

Azerbaycan Devlet Lideri İlham Aliyev, bu muahedenin akabinde Karabağ’da çatışma periyodunun kapandığını açıklasa da bağımsız gözlemciler bölgedeki uyuşmazlığın tahlilden uzak olduğunu ve ufukta yeni çatışmaların görülebileceğini söylüyor.

Ermenistan’da intikam davetleri yükselirken Azerbaycan da ordusunu güçlendiriyor ve yeni stratejiler hazırlıyor.

Bakü’nün çekinceleri

Azerbaycan hükümeti, Ermenistan’da süren siyasi krizin sonunda “intikam isteyen bir hükümetin” misyon başına gelme ihtimalinden kaygılı.

Aliyev bir küme gazeteciyle yaptığı bir söyleşide, “Ermeni siyasi etrafları, rastgele bir intikam yahut intikam teşebbüsünün Azerbaycan tarafından ağır bir formda cezalandırılacağını anlamalı” dedi.

Öte yandan Ermenistan’da muhalefet, Başbakan Nikol Paşinyan’ın Azerbaycan ve Türkiye tarafından desteklendiğini söyleyerek Bakü’nün kaygılarını artırıyor.

Erivan’daki muhalif basın Paşinyan’dan bahsederken “Türk Nikol” sözünü kullanıyor, Paşinyan’ın siyasi grubunu ise “Türk yanlısı güçler” diye anıyor ve böylelikle Paşinyan’ın iktidarda kalması durumunda Türkiye ve Azerbaycan’ın ülkeyi işgal etmesi ihtimali olduğunu ima ederek halkı korkutmaya çalışıyor.

• Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan, Genelkurmay Lideri’ni misyondan almayı reddetti
• Nikol Paşinyan: Ordunun istifasını istediği Ermenistan’ın eski gazeteci başbakanı

Bakü’nün bir başka tasası de savaşta yenilen Ermeni ordusunun Rusya tarafından tekrar inşa edilmeye çalışıldığına dair haberlerden kaynaklanıyor.

Aliyev 25 Şubat’taki konuşmasında, “Ermenistan ordusu bitti. Artık varlığı yok, bundan sonra da olmamalı. Bunun üzere faşist bir ülkenin ordusu bulunmamalı. Bir daha tehdit edilmeye müsaade vermeyeceğiz” demişti.

Ermenistan’da muhalefet başkanları bugüne kadar Azerbaycan’ı yeni bir çatışmayla tehdit edecek tabirler kullanmaktan kaçındı.

Ancak eski Dağlık Karabağ Savunma Bakanı ve Ermenistan Savunma Bakanlığı Askeri Denetim Hizmetleri Lideri Celal Harutyunyan 5 Şubat’taki konuşmasında, Ermenistan’ın geçen yıl kaybettiği toprakları tekrar almanın yolunu araması gerektiğini söyledi:

“Eylemlerimiz bugün de yarın da Azerbaycan’a karşı olacaktır. Kaybettiklerimizi geri almak için her şeyi yapacağız. Ana amacımız orduyu güçlendirmek, yeni silahlar ve çağdaş teknolojilere sahip olmak.”

Yeni strateji

Azerbaycan’da lokal askeri uzmanlar, ülkenin son savaştaki galibiyetinden dersler çıkararak gelecekte karşılaşabileceği yeni zorluklar için yeni stratejiler araması gerektiğini düşünüyor.

Azerbaycan için bundan sonraki birinci gayeler hudutlarının güvenliğini sağlamak, “düşman casuslarıyla çaba etmek”, Ermenistan ve Dağlık Karabağ’dan istihbarat edinmek ve tekrar denetimi altına aldığı topraklardaki değerli altyapıların güvenliğini sağlamak olacak.

Uzmanlar bundan sonra klâsik savaş tekniklerinin terk edileceği, daha çok sivillerin yaşadığı yerleşim yerlerinde “terörizme karşı operasyonların yapılacağını” ve bunun da polisler ile “terörle çaba birimlerinin” ehemmiyetini artıracağını söylüyor.

Askeri blog muharriri Tofiq Sahmuradov, savaştaki kaybının akabinde Ermenistan’ın beş yıl boyunca ordusunun direncini artıramayacağı görüşünde. Bu yüzden de Azerbaycan ile medya üzerinden ruhsal bir savaşa giriştiğini söylüyor.

Sahmuradov, Azerbaycan’ın savaştaki zaferinde hayati bir rolü olan özel kuvvetlerini güçlendirmesi gerektiğini, bunun 5-10 yıl sonra yapılma ihtimali olan son savaş için gerekli olduğunu belirtiyor.

• Ermenistan, Rusya’nın ülkedeki askeri varlığının artmasını istiyor

Azerbaycan’ın silahlanmasında artış

Azerbaycan 2020’de ordusu için 2,6 milyar dolar harcama yaptı. Bu, planlanandan 376 milyon dolar daha fazlaydı. Ortadaki fark yeni askeri teçhizat alımı ile savaşta mobilize edilen askerlerin harcamalarından kaynaklandı.

Hükümet 2021’de ise bir savaş olmamasına karşın harcamayı artırıp 2,7 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Aliyev bir konuşmasında ordularının son teknoloji eserleri kullanması gerektiğini, “böylece kimsenin Azerbaycan’a karşı bir daha provokasyon yapamayacağını” söyledi.

Bakü, Türkiye’nin savunma ve havacılık bölümünün en büyük ikinci müşterisi pozisyonunda. Yalnızca 2021 Ocak’ta Türkiye’de 39,7 milyar dolarlık ekipman aldı.

Şubat 2021’de ise Azerbaycan savaş uçaklarında kullanılmak üzere yüksek isabet düzeyine sahip SOM Seyir Füzesi satışı için imzalar atıldı.

Buna ek olarak Bakü’nün yaz aylarında İsrail’den 2 milyar dolar bedelinde yüksek isabet düzeyi olan silah ve mühimmat almak için kontrat imzalayacağına dair haberler var.

Türkiye ve Azerbaycan, 2010’da imzalanan Stratejik Paydaşlık ve Karşılıklı İşbirliği Mutabakatı kapsamında nizamlı olarak ortak tatbikat yapıyor.

Son olarak Azerbaycan’ın Nahçivan Ordusu’ndan bir küme komando 1-12 Şubat tarihlerinde Türk ordusuyla, Ermenistan hududuna sadece 60 kilometre aralıktaki Kars’ta ortak kış tatbikatı yaptı.

Tekrar Şubat ayında Azerbaycan Hava Kuvvetleri’nden 77 misyonlu, Bayraktar TB2 İnsansız Hava Aracı kullanımı için 4 aylık eğitimini tamamladı.

Azerbaycan ordusu bu yıl Türkiye ve Pakistan ile birlikte daha fazla ortak tatbikat planlıyor.

T24