Mahmut Hamsici
BBC Türkçe

Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan, Halkların Demokratik Partisi’nin eski eş genel lideri Selahattin Demirtaş, avukatları aracılığıyla BBC Türkçe’nin sorularını yanıtladı.

Demirtaş söyleşide, 2013-2015 yılları ortasındaki “çözüm sürecine” dair “gizli, tartışmalı, spekülatif hiçbir vaat” olmadığını savundu.

7 Haziran 2015 seçimleri sonrasında AKP’ye yapılan koalisyon teklifi savlarının gerçek olduğunu söyleyen Demirtaş, fakat bunların birinci kez basına yansımadığını söyledi.

Demirtaş, “demokrasi ittifakı” önerisi konusunda ise “Sürecin giderek bu noktaya evrildiğini düşünüyorum” diye konuştu.

HDP ile UYGUN Parti ortasında “demokratik teamüller çerçevesinde eleştirel bir diyalog ve bağlantı kurulmasını” öneren Demirtaş, “İYİ Partili kimi siyasetçilerin faşizan telaffuzlarının diyalog ve tahlil tabanını tahrip ettiğini” söyledi.

HDP’nin eski başkanı, parti kapatma tartışmalarıyla ilgili olaraksa “Herkes şundan emin olsun ki kapanan HDP olmaz” dedi.

HDP, 7 Haziran seçimleri sonrası AKP’ye koalisyon önerdi mi?

Baydemir, süreçte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi için eski milletvekili Celal Doğan’ı görevlendirdiklerini ve bu görüşmede Erdoğan’a “çözüm sürecinin devam etmesi kaydıyla” üç teklif götürüldüğünü söyledi:

“CHP ile koalisyona dayanak, azınlık hükümetine takviye ve AKP ile koalisyon yapmak.”

Demirtaş, Baydemir’in bu açıklamalarının gerçek olup olmadığı ve Erdoğan’ın karşılığının ne olduğuna dair sorumuza şu cevabı verdi:

“Osman Bey’in belirttiği noktalar gerçek. Lakin bunlar, birinci kere basına yansımıyor. O tarihte de bunları açıklamıştık aslında. Erdoğan’ın ne karşılık verdiğiyse yaşananlardan anlaşılıyor olsa gerek. Tüm tahlil ve diyalog seçeneklerini reddederek tansiyonu ve çatışmayı seçti.”

“Benim bildiğim kapalı, tartışmalı, spekülatif hiçbir vaat yok”

HDP Eş Genel Lideri Pervin Buldan, geçtiğimiz günlerde iktidara seslenerek, “Çözüm sürecinde bize vaat ettiklerinizi yeri ve vakti geldiğinde kesinlikle açıklayacağız. Bize vaat edilenleri açıklamazsak namerdiz” açıklamasını yaptı.

Demirtaş, kamuoyunun sav edilen vaatlerle ilgili ne kadar bilgiye sahip olduğu ve kendisinin de bir gün bu “vaatlerle” ilgili konuşup konuşmayacağına dair sorumuzu cevaplarken bunların var olmadığını söyledi.

“Benim bildiğim bilinmeyen, tartışmalı, spekülatif hiçbir vaat yoktur. Vaat edilen ve edilmeyen her şey kamuoyunun bilgisi dahilindedir” diyen Demirtaş şunları ekledi:

“Asıl sorun, AKP’nin kamuoyuna açık vaatte bulunmaması ve adım atmamış olmasıdır. Tahlil süreci ne suça ne de suçlamaya husus olmayacak kadar önemli, ahlaki ve yasaldır. Sayın Eş Liderimiz da eminim ki saklı bir şantaj ögesinden kelam etmiyor. AKP’nin tahlil sürecini sahiplenmeyen, kriminal hale getiren tavrını eleştiriyor ve bunu teşhir etmekten kelam ediyor. Lakin nitekim kast ettiği şeyi, elbette kendisi izah edecektir.”

Demirtaş, sürecin tümüyle yasal yerde gerçekleştiğini de savundu:

“Çözüm süreci tümüyle yasal ve ahlaki tabanda ilerlemiştir. Metodu eleştirilebilir lakin meşruiyeti, yasallığı ve ahlakiliği tartışma konusu bile yapılamaz. Zira biz, tümüyle iyi niyetle yaklaştık. Vefatları durdurduk ve sorunun tahlilini çatışma tabanı dışına taşımaya uğraş ettik.”

‘İç dinamikler’ açıklaması ne manaya geliyor?

Demirtaş, geçtiğimiz günlerde bir yazısında, “Türkiye, barışı iç dinamikleriyle sağlayabilecek yeterliliktedir” sözünü kullandı.

Kamuoyunda “Oslo süreci” olarak anılan süreçte birtakım yabancı aktörlerin de olduğu düşünülüyor.

“Çözüm sürecinin” ise büsbütün mahallî aktörler üzerinden ilerlediği yorumu yapılıyor.

“Yani gelecekteki muhtemel bir tahlil arayışının bu ikincisi üzere ‘yerli’ olması gerektiğini mi söylüyorsunuz?” sorumuza Demirtaş, “Benim görüşüm bu formda. Türkiye’nin tüm problemlerini, kendi iç dinamiklerine yaslanarak çözebileceğini düşünüyorum. Doğrusunun da bu olduğuna inanıyorum” yanıtını verdi.

Yeni parti argümanları: Gündemimde değil

Son devirde medyada, yeni bir Kürt partisi kurulabileceğine dair savlar ortaya atılıyor.

Bu hususta da eski Kars Belediye Lideri Ayhan Bilgen’in birtakım açıklamaları, yeni parti sinyali verdiği tarafında yorumlanıyor.

Demirtaş, bu mevzuyla ilgili, “Parti kurmak tarz ve temelleri maddelerde belirtilmiştir. İsteyen herkes, bu çerçevede dilekçesini hazırlayıp partisini kurabilir. Biz HDP’liyiz ve HDP’yi büyütmeye çaba ediyoruz. Başka tartışmalar benim gündemimde değil” diye konuştu.

Demirtaş, geçtiğimiz günlerde Gara’da yaşananlar akabinde hazırladığı bir yazısında barış yanlılarını etkin tavır almaya çağırmıştı.

Demirtaş, bununla tam olarak de demek istediğini şöyle yorumladı:

“Barış yanlıları, barış istediklerine dair niyet beyanının ötesine geçmeli ve somut tahlil programlarıyla, net davetlerle seslerini yükselterek barış için kamuoyu oluşturmalı, şiddetin son bulması için herkese demokratik bir basınç uygulamalıdır. Yoksa, ‘barış barış’ demekle maalesef ki barış gelmiyor. Silahların susması için tüm muhalefet ve demokrasi güçleri ortak bir tahlil deklarasyonu hazırlayabilir ve buna dayanarak da davetler ve hatta birtakım görüşmeler bile yapılabilir.”

Demokrasi ittifakı yorumu: Süreç bu noktaya evriliyor

Tutuklu siyasetçi, yaz aylarında bir ittifak modeli teklifini kamuoyu ile paylaşmıştı.

Burada, güçlendirilmiş parlamenter sistemin temel prensip olması gerektiğini söyledi.

Burada söz ettiği unsurların büyük bir kısmı çeşitli sağ muhalefet partileri tarafından da savunuluyor olsa da, Cumhur ittifakının muhalefeti sık sık HDP’ye yaklaşım üzerinden eleştirdiği, bu partilerin de HDP ile ortalarına aralık koymaya devam ettiği bir ortamda, bu partiler ve HDP’nin bu tıp ortak noktalar üzerinden buluşmalarının sıkıntı olduğu yorumları yapılıyor.

Bu koşullarda bu buluşmanın ne kadar mümkün olduğuna dair sorumuza Demirtaş, “Ortak nokta, demokrasinin prensipleridir. Buluşma da lakin bu unsurlarda olabilir. Gördüğüm kadarıyla HDP aslında bundan kaçmıyor. Hatta demokrasi ittifakını en çok HDP öneriyor. Tüm partiler ortak prensipleri belirlerse bunun etrafında birleşebilirler. Sürecin, giderek bu noktaya evrildiğini düşünüyorum” karşılığını verdi.

İmamoğlu’nun Akşener-Buldan paylaşımı DÜZGÜN Parti’de reaksiyon çekti

• GÜZEL Parti’de gündem dokunulmazlık fezlekeleri: ‘Adeta bir ipin üzerinde yürüyoruz’
• Ümit Özdağ GÜZEL Parti’den istifa etti, Meral Akşener ‘Temel hakem millettir, muvaffakiyetler diliyorum’ dedi
• HDP muhalefet partilerine gidiyor: Birinci görüşme Saadet Partisi’yle
• Muhalefet: Akar ve Soylu’nun Gara açıklamaları başarısız operasyonu örtme gayreti

Akşener’in açıklamaları ve HDP-İYİ Parti ilgileri

Demirtaş, geçtiğimiz haftalarda YETERLİ Parti başkanı Meral Akşener’le ilgili bir “kahvaltı” açıklaması yapmıştı.

Akşener ise buna karşı, “Güneydoğu’nun bir özelliği şudur. Kanlın olsa kan davalı birisi olsa kapısı çalındığı vakit o kapıdan içeri alınır” karşılığını verdi.

Akşener tıpkı günlerdeki bir açıklamasında, “Selahattin Demirtaş’ın terörle iç içe olduğu bir gerçek. Bunu kendisi de reddetmiyor zaten” dedi.

Bu açıklamayı sorduğumuz Demirtaş, Akşener’e yanıt vermeyeceğini söyledi:

“Sayın Akşener’e direkt karşılık vermem yakışık almaz. Her ne kadar haksız yere hapisteysem ve kendisi iktidarın lisanıyla konuşup beni suçlamış olsa da mahpustan kendisine karşılık vermeyeceğim. Yalnızca, tüm muhalefete şunu hatırlatmak isterim; yargının, adalet kurumunun tümden çöktüğünü haklı olarak daima vurguluyorlar. Pekala, çökmüş olan bu yargı sıra bize gelince mi, ‘bağımsız Türk yargısı’ oluveriyor? Yargının en çok bize adaletsizlik yaptığını görmüyorlar mı ki, bu adaletsizliklere onay verecek bir lisan kullanıyorlar?

“Bugüne kadar hakkımda katılaşmış iki mahkeme kararı var: Anayasa Mahkemesi kararı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı. Her iki karara nazaran de bana yönelik ağır hak ihlalleri yapılmıştır. Bu kararları görmeyip iktidarın lisanına teslim olmak, iktidara muhalif durumda olmakla da demokrat olmakla da uyuşmaz.”

Pekala Demirtaş’a nazaran HDP ve UYGUN Parti ortasında nasıl bir alaka olmalı.

Demirtaş kelamlarına “HDP ve GÜZEL Parti, birbirlerinin görüşlerini ve siyasetini kabul etmek zorunda değildirler” diye başlıyor ve ekliyor:

“Demokratik teamüller çerçevesinde eleştirel bir diyalog ve ilgi kurulması gerektiğine inanıyorum. Ancak DÜZGÜN Partili kimi ırkçı siyasetçilerin faşizan telaffuzları, her türlü diyalog ve tahlil tabanını maalesef tahrip ediyor. HDP’ye hakaret etmek, ayar vermeye kalkmak öteki bir partinin temsilcilerinin haddi değildir, buna güçleri de yetmez. İsim vermeye gerek görmüyorum lakin muhakkak birkaç kişinin bana ve partimize karşı kullandıkları lisanın Cumhur İttifakı’nın ötekileştirici, zehirli lisanından farkı yok.”

“Kapanan HDP olmaz”

Demirtaş, Akşener ile yaptığı kahvaltı açıklamasının benzerini, AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Erdoğan dahil öbür önderlerle de yapıp yapmayacağına dair ise şöyle konuştu:

“Fikirlerimi paylaşmak, ülkenin sıkıntılarının tahliline dair niyetlerimi sunmak ve onları da dinlemek için tüm siyasi önderlerle ön şartsız görüşürüm elbette. Ben siyasette diyalogdan ve konuşmadan yanayım. Konuşmak eşittir ittifak değildir. Evvel birbirini dinlemek, anlamak rakip olunacaksa da uğraş edilecekse de iyice anladıktan sonra bunları yapmak daha doğrudur.

“Türkiye’de, siyasetçilerin görüşmesi olağan üstü bir şeymiş üzere kabul ediliyor. Buna yol açan da maalesef ki Erdoğan’ın üsttenci tutumudur. ABD Lideri ile Kuzey Kore Devlet Lideri bile görüşüyor lakin Türkiye’de siyasi önderlerin görüşmesi mucize üzere karşılanıyor. Meğer bu yanlış algıyı kırmak ve diyaloğu olağanlaştırmak gerekir.”

Demirtaş, son olarak, HDP’nin kapatılmasına dair tartışmalarla ilgili ise “Son derece yanlış ve yararsız olarak görüyorum” yorumunu yaptı ve “Oy artırmak ya da seçim kazanmak hedefiyle bir partinin bir diğer partiyi kapattırmaya çalışması acizliktir, utançtır. İsteyen deneyebilir ancak herkes şundan emin olsun ki kapanan HDP olmaz. Biz yeniden de bunun olmasını istemiyoruz. Umarım parti kapatma tartışmaları bir daha gündeme gelmemek kapanır. Zira bu tartışmanın kendisi bile toplumsal dokuya büyük bir ziyan veriyor” diye konuştu.

T24