Deniz nakliyatında hatırlı firmalar için “öncelikli yük” listesi oluşturuldu. Konteyner operatörleri ayrıyeten, “erken rezervasyon” uygulaması da başlattı.
Dünya gazetesinden Aysel Yücel’in haberine nazaran; armatörler, iş hacmi yüksek firmalara öncelik tanıyan “VIP müşteri listesi” hazırladı. Listeye, ek fiyat ödeyen firmaların da dahil edildiği öğrenildi. VIP uygulamasını doğrulayan, İTHİB Lideri Ahmet Öksüz, “Birtakım armatörler, yaşanan kahrın akabinde VIP navlun sistemini hayata geçirdiler. Uygulama, hem ihracatçının hem de ithalatçının maliyetini yükseltiyor” diye konuştu.
Koronavirüs salgınıyla birlikte dünya ticaretinin yüzde 90’ına yakının yapıldığı denizyolunda ‘boş konteyner’ krizi başlamıştı. Salgın nedeniyle gemilerin günlerce limanda beklemesi ve ithalat-ihracat istikrarındaki değişim global ticarette konteyner arzı külfeti yarattı.
Bilhassa Çin’den ABD’ye giden gemiler yükünü boşaltamadığı için, kısa müddette dönemedi, bu da arz sorunu yarattı. Yaşanan kriz, navlunda da tarihi yükselişlere sahne oldu. Avrupa-Uzakdoğu konteyner ortası navlunu son bir yılda yüzde 300 arttı, 10 bin doları aştı. Konteyner fiyatı da iki kata yakın yükseldi.
Global deniz ticaretinde yaşanan bu durum, Türk ihracatına da ağır darbe vurdu. Geçen yıl bilhassa olağanlaşmanın başladığı hazirandan sonra ihracatta artış yaşanırken, boş konteyner bulunamadığı için ihracat yükleri limanlarda ve depolarda yığıldı.
Yabancı konteyner armatörlerinin ağır talep karşısında “VIP müşteri listesi” hazırladığı sav ediliyor. Her daldan büyük firmalara öncelik verilirken, KOBİ’lere ekipman verilmediği, gemide yer ayrılmadığı söyleniyor. Dünya deniz ticaretinde konteyner taşımalarının çok büyük bir kısmını Maersk, MSC, CMA CGM, COSCO, OOCL, Hapag Llyod, Hamburg Süd ve Online yapıyor.
“Bin dolar fazla ödenmesi şartıyla ekipman sağlanıyor”
İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, bilhassa Uzakdoğu olmak üzere çabucak hemen dünyanın her bölgesine konteyner bulmakta zorlandıklarını lisana getirerek, “Şu anda, geçtiğimiz yıl kullandığımız navlun düzeylerinin 4-5 katı üstünde navlun talep ediliyor. Bu düzeyden navlun ödenmesi kabul edilmesine karşın konteyner bulmak büyük sorun.
Kimi armatörler bu zahmetin bir nebze önüne geçmek için üst düzey olarak nitelendirilen VIP navlun sistemini hayata geçirdiler. Yani, aslında yüksek düzeylerde olan navluna ek olarak, duruma nazaran bin dolar daha fazla ödenmesi şartıyla ekipman sağlayabiliyor. Daha çok ithalat taraflı taşımalarda uygulanan bu sistem hem ihracatçının, hem de ithalatçının maliyetini yükseltiyor” diye konuştu.
Haberin …
T24
