Milliyet’ten Başkan Yılmaz’ın haberine nazaran, Komite raporundaki 6.7 milyon riskli yapının dönüşümünde kentsel dönüşüm modeli ayrıntılı ele alınırken finansman sorunu başta olmak üzere birtakım tespit ve teklifler özetle şöyle sıralanıyor:

• Kentsel dönüşümün teşvik edilmesi gayesiyle mülk sahiplerine verilen faiz desteği oranı ile kredi ölçüsü arttırılmalı, vadeler uzatılmalı.

  Faiz takviyesi; Merkez Bankası tarafından hesaplanan konut kredilerine uygulanan ortalama faiz oranının yüzde 50’si temel alınarak belirlenmeli.

  Kentsel dönüşüm için faiz dayanaklı kredi kullandıracak bankalar ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı ortasında yapılacak protokollerde kredi ödemelerinin, yapılan işin ilerleme oranlarını ve maliyetlerini gösteren pursantaj cetveline nazaran işi yürüten yüklenici firmaya hakediş bazında yapılmasını sağlayacak düzenleme yapılmalı.

•  
• Kentsel dönüşümde maliyeti düşüren yenilikler içeren yerli ve hafif yapı materyallerinin kullanılmasını teşvik edecek biçimde KDV indirimi uygulanmalı.

  Dünyanın çeşitli ülkelerinde kentsel yenileme ve düzgünleştirme projelerinde kullanılmak üzere tasarlanan Vergi Artışına Dayalı Finansman Metodu (Tax Increment Financing-TIF) kentsel dönüşüme kaynak sağlamaya yönelik alternatif yollar ortasında değerlendirilmeli. Bu finansman formülü ile bir bölgede altyapı projelerinin (metro, hafif raylı sistem vb.) yanı sıra üstyapı (park, rekreasyon) ve gibisi kamu projeleri sebebiyle paha artışı meydana gelmesi durumunda paha artışı üzerinden hisse alınarak kentsel dönüşümün finansmanında kullanılması sağlanmalı.

• Milletlerarası finans kuruluşlarından uygun şartlı kaynak temin edilmeli, global ölçekte yüksek seviyede bulunan İslami fonlardan yararlanılmalı, kira sertifikası (sukuk) ihracı vb. metotlarla ülkemize finansman çekilerek kentsel dönüşümde kullanılması sağlanmalı.

   Deprem riski yüksek bölgelerdeki belediyelerin yıllık yatırım bütçelerinin yüzde 10’unu kentsel dönüşüm projeleri için ayırmaları sağlanmalı ve ayrılan kaynağın yerinde kullanılması için gerekli kontroller yapılmalı.

  İmar planı değişikliği sonucu bedel artış hissesi olarak tahsil edilen gelirlerden belediyelere aktarılan meblağlar kentsel dönüşüm projelerinde kullanılmalı.

  Emlak vergisi gelirlerinden muhakkak oranda hisse, kentsel dönüşüme ayrılmalı.

  Özellikle deprem açısından riskli olan kentlerde, nüfusun ve ekonomik aktivitenin ağırlaştığı görülmektedir. Çeve ve Şehircilik Bakanlığı’nın, hazırlık çalışmalarını sürdürdüğü Türkiye Mekânsal Strateji Planı’nda, birtakım kentlerin istikrarsız büyümesine karşılık orta büyüklükteki kentlerin kalkınması, cazibelerinin artırılması, mümkünse yeni cazibe merkezlerinin oluşturulması ile kentlerin kademelenmesi gözden geçirilmeli. Sarsıntı senaryoları geliştirilmeli.

  İstanbul başta olmak üzere zelzele açısından riskli olan kentlere ağır göç durdurulmalı ve zelzele riski azaltılmalı.

  Kırsal canlandırma, kentlerimizde mevcut yapı ve nüfus yoğunluğunun azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca yürütülen Tarımköy uygulaması ile zelzeleye sağlam, inançlı konutlar ve başka donatılar yapılarak vatandaşların hizmetine sunulmaktadır. Kırsala dönüşün hızlanması ve kentlerdeki nüfus yoğunluğunun azaltılması emeliyle bu uygulamaların bilhassa deprem riskinin yüksek olduğu vilayetlerde yaygınlaştırılması sağlanmalı.