Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Tatbik ve Araştırma Merkezi’nde hizmetli Doç. Dr. Bülent Özmen, ”Türkiye’nin bir noktalarında tansiyon birikiyor, güç birikiyor. Bunlar saatli bomba üzere patlayacağı vakti bekliyor. Yani Türkiye’de bir tansiyon birikmesi var. Bu açığa çıkmadığı için bir formda bu önümüzdeki günlerde olur, aylarda olur, yıllarda olur; lakin Türkiye’nin maatteessüf daha büyük sarsıntılara gebe olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

Özmen, ”Türkiye’ye de baktığımız vakit sonlarının içerisinde zelzele üretme potansiyeli olan 550 tane diri fay var. Örümcek ağlar üzere Türkiye diri faylarla sarılmış durumda. Ve bu sayıya denizel ortam ve komşu devletlerdeki diri fayları da eklersek 800 tane zelzele üretme potansiyeli olan diri fay var” diye konuştu.

“Deprem üretme potansiyeli olan 550 tane diri fay var”

Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Pratik ve Araştırma Merkezi’nde hizmetli Doç. Dr. Bülent Özmen, son periyotta Türkiye’deki sarsıntı hareketliliğini DHA’ya kıymetlendirdi. Özmen, 2020 yılının sarsıntıların ağır yaşandığı bir yıl olduğunu, Elazığ Sivrice, Van Başkale, Manisa Akhisar, Karlıova, Çankırı ve en son Manisa’da meydana gelen sarsıntıları hatırlattı. Özmen, şunları kaydetti:

“Bir memlekette sarsıntı tehlikesinden bahsederken başta diri faylara bakıyoruz. Sonra geçmiş devirde yaşanan sarsıntı datalarına bakarak ileriye sahih tefsirlerde bulunuyoruz. Türkiye’ye de baktığımız vakit sonlarının içerisinde zelzele üretme potansiyeli olan 550 tane diri fay var. Örümcek ağlar üzere Türkiye diri faylarla sarılmış durumda. Ve bu sayıya denizel ortam ve komşu devletlerdeki diri fayları da eklersek 800 tane zelzele üretme potansiyeli olan diri fay var. Çalışmalar yapıldıkça bu sayının üzerine yeni sayılar da ekleniyor. Ondan ötürü bu kadar fazla diri fayın olduğu kesimde de devir zaman bu türlü zelzelelerin olması bizler açısından olağan.”

“‘Türkiye daha büyük zelzelelere gebe”

Özmen, 1900 yılından günümüze kadar geçen 120 yıllık sarsıntı aktivitesine bakıldığında Türkiye’de 24 tane hasar yapan, 7.0 şiddetinden fazla zelzele yaşandığını gördüklerine dikkat çekerek, “Buna kolay istatiksel yol kullanarak bakarsak her 5-6 yılda bir 7.0 şiddetinin üzerinde sarsıntı yaşandığını görüyoruz.

1999 yılından günümüze hakikat gelirsek İzmit Körfezi’nde, Düzce’de ve Van’da oldu. Yani bu demek ki Türkiye’nin bir mahallerinde tansiyon birikiyor, güç birikiyor. Bunlar saatli bomba üzere patlayacağı devri bekliyor. Yani Türkiye’de bir tansiyon birikmesi var.

Bu açığa çıkmadığı için bir halde bu önümüzdeki günlerde olur, aylarda olur, yıllarda olur lakin Türkiye’nin maatteessüf daha büyük zelzelelere gebe olduğunu söyleyebiliriz. Her ne kadar biz konumunu, devranını tam olarak söyleyemesek de geçmişte oluşan zelzele olgularına ve diri faylara bakarak Türkiye’nin mümkün daha büyük sarsıntılara gebe olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.

“Deprem aktivitesi çok yüksek”

Ege Bölgesi’nde yaşanan ve birçok vilayette hissedilen sarsıntıya ait Özmen, şunları söyledi:

“Ege Nahiyesi bizim Anadolu plakacığı dediğimiz plakacık, Arabistan ve Afrika plakalarının kuzeye hakikat hareket etmesi nedeniyle garba sahih kaçma zorunda kalıyor.

Ve Afrika plakasının da Anadolu plakacığının altına dalması nedeniyle bir çekme kesimi orada oluşuyor. Ege Bölgesi’nde aslında Türkiye’de meydana gelen sarsıntıların büyük çoğunluğu yaşanıyor.

O kesimin sarsıntı aktivitesi hem karada hem denizde epeyce yüksek. Zelzele yaşanan kesime baktığımızda da o nahiyenin zati zelzele aktivitesinin de çok yüksek olduğunu biz biliyoruz.”

“Manisa fayında daha büyük zelzele olma ihtimali var”

Dünkü zelzelenin ‘Gölmarmara’ diye isimlendirilen fayın üzerinde meydana geldiğini hatırlatan Özmen, “2016 yılından beri o ortamda baya bir tansiyonun olduğunu görüyoruz. Ancak 3-5 tane meydana gelen 5 büyüklüğündeki sarsıntıyla o nahiyede biriken tansiyonun boşalmayacağını düşünüyoruz. Zira 6 büyüklüğündeki bir zelzelenin gücünün boşalabilmesi için 5 büyüklüğündeki sarsıntıdan 30 tane meydana gelmesi lazım. 7 büyüklüğündeki bir sarsıntının gücünün boşalabilmesi için 5 büyüklüğündeki bir zelzeleden 900 tane meydana gelmesi lazım. Yani bunun üzere 3-5 tane sarsıntının meydana gelmesiyle orada biriken tansiyon boşalmaz. Ancak Manisa civarında umumide biz 6-6.5 büyüklüğünde sarsıntıların oluştuğunu görüyoruz. Yalnızca Manisa fayı diye isimlendirilen yarar daha büyük bir sarsıntı olma ihtimali var diye söyleyebiliriz” tabirlerini kullandı.

T24