Dünya Yaban Hayatı Fonu (WWF) tarafından hazırlanan rapora nazaran, dünya genelindeki orman yangınlarının yüzde 75’i insan eliyle çıkarılıyor. Bunların birçoklarını da, tarım ve hayvancılık başta olmak üzere, ekonomik nedenlerle kasıtlı olarak çıkarılan yangınlardan oluşuyor.

WWF tarafından hazırlanan ve bugün yayımlanan “Yangınlar, Ormanlar ve Gelecek: Denetimden Çıkan Bir Kriz” raporuna nazaran, dünya genelinde yangın sayısı ve mühleti giderek artıyor.

Orman yangını mevsiminin ortalama uzunluğu, artan çok sıcaklar ve değişen iklim şartları nedeniyle son 35 yılda yüzde 19 oranında arttı. Rapora nazaran, yangınların en değerli iki nedeni, beşerler ve iklim değişikliği.

Avrupa’daki orman yangınlarının yüzde 95’i ihmallerden kaynaklanırken, tropikal bölgeler başta olmak üzere, dünyanın büyük kısmında kasıtlı olarak çıkarılıyor.

“Orman yangınlarının ardında çoklukla büyük şirketler var”

Raporda, dünya genelindeki orman yangınlarının yüzde 75’inden insanların direkt sorumlu olduğu vurgulandı. WWF Orman Uzmanı Merijn van Leuwen’e nazaran, yangınların bir kısmı, bilinçsizce yapılan insan yanlışları ya da ihmaller sonucu meydana gelse de, büyük kısmı beşerler tarafından kasıtlı olarak çıkarılıyor.

Van Leuwen, orman yangınlarının kimi ülkelerde iktisadın bir kesimi haline geldiğini vurguluyor.

Tarım, hayvancılık ve başka ekonomik nedenlerle yangınlar çıkarıldığına işaret eden Hollandalı uzmana nazaran, Endonezya ve Brezilya’daki orman yangınlarının ardında çoklukla büyük şirketler bulunuyor.

Getty Images

WWF raporuna nazaran, iklim değişikliğine bağlı yangınlar da, dünya genelinde daha besbelli hale gelmeye başladı. Geçtiğimiz aylarda Sibirya’da meydana gelen orman yangınları bunun en kıymetli örneklerinden.

Sibirya ve Kanada üzere yerlerde daha evvel, yıldırım düşmesi sonucu birkaç yüz hektarlık alan ziyan görürken, artık iklim değişikliği nedeniyle binlerce hektarlık alanlar yanıyor.

Havada daha fazla güç olması, yıldırım düşmesi mümkünlüğünü artırıyor.

Rüzgarların daha kuvvetli hale gelmesi ve hava sıcaklıklarının artması da, orman yangınlarının çoğalmasında tesirli oluyor.

Orman yangınları konusunda “felaket yılı” olarak nitelenen 2019’dan daha kötüsünü görmemeyi umduklarını belirten WWF uzmanına nazaran, 2020’de durum daha da berbata gitti.

Nisan ayında çıkan orman yangını oranı, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 13 arttı. Bu da 2020’nin orman yangınları konusunda yeni bir “rekor yılı” olması telaşını gündeme getirdi.

• Avustralya’daki yangınlarda 3 milyar hayvan ‘öldü ya da yerinden oldu’

“Kötü imajlar çabuk unutuldu”

Hollanda medyasına değerlendirmede bulunan Van Leuwen’e nazaran, geçen yıl medyaya yansıyan orman yangınlarından etkilenen insan ve hayvanlara ilişkin vahim imgelerin yarattığı tesir çok çabuk unutuldu.

İklim değişikliğine bağlı olarak yangın mevsimi mühletinin uzaması ve tabiatın kendini yenileme için daha az vakte sahip olması, doğal hayatı da olumsuz etkiliyor. Yiyecek yetersizliği nedeniyle tabiattaki genç hayvanlar sıkıntı durumda kalıyor.

Dünya genelinde orman yangınları, beşerler için de önemli olumsuz sonuçlara yol açıyor. Brezilya’daki Amazonlar başta olmak üzere, dünyadaki 148 bölgede yerli topluluklar, toprak ve su kaynaklarını tahrip eden yangınlar nedeniyle güç durumda kaldı.

Orman yangınlarından çıkan dumanlar yüzünden de, her yıl yaklaşık 340 bin kişinin hayatını kaybettiği varsayım ediliyor. Geçen yıl Endonezya’da çıkan orman yangınları nedeniyle 1 milyon kişi teneffüs problemleri yaşadı.

Getty Images

WWF Orman Uzmanı Leuwen, bu yıl koronavirüse bağlı akciğer meselelerinin da eklenmesiyle, orman yangınlarına bağlı teneffüs rahatsızlıklarının daha da artacağına dikkati çekiyor.

Avrupa Birliği (AB) Komitesi, ormansızlaşmayla gayret hedefiyle bir düzenleme hazırladı. Eylül ayından itibaren Avrupa genelinde, bu bahiste kapsamlı bir çalışma başlatılacak.

WWF uzmanı Leuwen, AB ülkelerinin, dünyadaki tüm ormansızlaşmayla ilgili eserlerin üçte birinin ithalatı ve transit geçişinden ortaklaşa sorumlu olduklarına işaret ederek, düzenlemenin kıymetine vurgu yapıyor.

• 10 soruda Avustralya’da 4 ay boyunca denetim altına alınamayan yangınlar

T24