EDAM Güvenlik & Savunma Programı Yöneticisi Dr. Can Kasapoğlu, Türkiye’de son günlerde gündeme gelen S-400’ler için “Girit Modeli” uygulamasının Türk – Rus ilgilerinde derin bir krizin tetiklenmesi manasına gelebileceğini söz etti.

Kasapoğlu, EDAM için kaleme aldığı makalede, “Girit modelinin’ tüm taraflarıyla uygulanması, ABD’ye S-400 konusunu ön-şart olmaktan çıkaran, yeni bir diplomatik çıkış fırsatı sunabilir” değerlendirmesinde de bulundu.

“Girit Modeli” telaffuzunun kimi yanlış anlaşılmalara sebep olduğunu ve Yunanistan’ın S-300’lerinin yalnızca hangarda bekletilmediğine dikkat çeken Kasapoğlu, Yunanistan’ın S-300’lerle ortasında atışlı tatbikatlar da bulunan testler düzenlediğini tabir etti. Dr. Kasapoğlu bu tesislerin NAMFI (NATO Missile Firing Installation) ismi verilen, temeli 1960’larda atılan, NATO tarafından fonlanan ve faaliyetlerine ait NATO Askeri Komitesi’nin, bilhassa NATO dışı faaliyetler konusunda, son kelamı söylediği askeri tesislerde gerçekleştirildiğini hatırlattı.

Dr. Kasapoğlu’nun makalesinin ilgili kısmı şöyle:

Çalışmalarımız sonucu elimizdeki bulgular, iki kritik sonuca işaret etmektedir. Birincisi, S-400 konusu, bilhassa yeni ABD idaresi için bir müzakere ajandası değil, ikili münasebetlerin düzeltilmesi ve CAATSA yaptırımlarının derinleştirilmeden kaldırılması için bir ön-şarttır. İkincisi, ABD’deki birçok etraf, S-400 konusu çözülse dahi, Türkiye’nin F-35 Programı’na dönüşüne itiraz edecektir. Öte yandan, CAATSA yaptırımlarının daha da sertleştirilmesi riski, her vakit mevcuttur. Rusya’dan ikinci parti S-400’ün tedarik edilmesi ya da ortak üretim üzere bir vizyonun hayata geçirilmesi, kuşkusuz, çok daha sert bir yaptırım rejimini tetikleyebilir. Bu türlü bir yaptırım rejiminin Türkiye’nin Avrupa ile savunma münasebetlerinde yansımalarının olması ihtimali de dışlananamayacaktır.

Halihazırda, S-400 sorununda ülkü, tüm tarafların kazandığı bir tahlil, en azından kısa vadede görünmemektedir. ‘Girit modelinin’ tüm taraflarıyla uygulanması, ABD’ye S-400 konusunu ön-şart olmaktan çıkaran, yeni bir diplomatik çıkış fırsatı sunabilir. Öte yandan, ‘gerçek anlamda’ Girit modelinin S-400’lere teşmil edilmesi, Türk – Rus münasebetlerinde derin bir krizin tetiklenmesi manasına da gelecektir.

T24