T24 Dış Haberler

Türkiye’nin eski NATO daimi temsilcileri Ahmet Üzümcü, Mehmet Fatih Ceylan ve Ümit Pamir, ABD’nin Türkiye’ye S-400 alımı nedeniyle uyguladığı CAATSA yaptırımları (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Çaba Etme Yasası) ve Ankara-Washington sınırındaki tansiyonun tahliline dair değerlendirmelerde bulundu. Eski NATO daimi temsilcileri, ABD ile krizin tahlili için “Türkiye’nin S-400 sistemini aktive etmeyeceğine dair NATO’ya taahhütte bulunması; ABD’nin de buna paralel olarak Türkiye’yi F-35 programından çıkarmaktan vazgeçmesi ve yaptırımları kaldırması” teklifinde bulundu. 

European Leadership Network’te  Türkiye’nin son yıllarda dünya kamuoyundaki durumunu kıymetlendiren eski NATO temsilcileri, “Uluslararası alanda Türkiye’yi kötülemek tanınan bir hâle geldi. Kimileri Türkiye’nin artık emniyetli bir NATO müttefiği olmadığını söylerken kimileri da daha ileri giderek Türkiye’nin müttefik olarak tarihini göz arkası edip bir ‘yükümlülük’ olarak tanımlıyor. Biz eski NATO temsilcileri olarak bu tartışmaya gerçekçilik eklenmesi gerektiğini düşünüyoruz. NATO ve Türkiye’nin iyiliği için kimi yapan teklif ve perspektifler sunuyoruz” tabirlerini kullandı. 

ABD ile Türkiye ortasındaki S-400 krizini anlamak gerektiğini vurgulayan eski NATO temsilcileri, Türkiye’nin ABD hava savunma sistemleri almak istediğini lakin bir muahedeye varılamadığını hatırlattı. İki ülke ortasında CAATSA yaptırımlarıyla sonlanan krizin tahlili için şu teklifte bulunuldu: 

“Eğer Türkiye NATO’ya S-400 sistemlerini aktive etmeyeceğine dair doğrulanabilir bir taahhütte bulunursa ve ABD buna paralel olarak Türkiye’yi F-35 programından çıkarma ve yaptırım uygulama kararlarından vazgeçerse Rus üretimi hava savunma sistemlerinin alımı konusundaki sorun iki tarafı da şad edecek biçimde çözülebilir. Bunun üzere uzlaştırıcı adımlar NATO tarafından desteklenen, Türkiye’nin teknolojilerin paylaşımı mutabakatıyla ortak hava savunma sistemi üretimini sağlayacak bir kararla tamamlamalı. Bu türlü bir odunun mümkün olduğuna güçlü bir formda inanıyoruz”

S-400 krizi dışındaki alanlarda da Türkiye’ye yönelik tenkitlerin olduğu ve ‘güvenilmezlikle’ suçlandığını belirten eski NATO daimi temsilcileri, Türkiye’nin 70 yıldır sağlam bir müttefik olduğunu hatırlattı. Türkiye’nin Soğuk Savaş’ta kolektif savunma alanında katkıları olduğu, NATO’nun Afganistan’daki istikrar gayretlerinde büyük bir rolü olduğu, IŞİD’le gayrette koalisyonun temel bir kesimi hâline geldiği ve Balkanlar ve Irak’taki vazifelerde rol oynadığı vurgulandı. 

Eski daimi NATO temsilcileri, 30 ülkeli NATO’da iniş çıkışların kaçınılmaz olduğunu fakat ikili görüşmeler ya da öbür müttefiklerin uğraşlarıyla çözüldüğünü söyledi ve ekledi “Şu an yaşanan tansiyonun birebir biçimde çözülmemesi içn bir neden yok”

T24