Fehmi Koru*

‘Devekuşu üzere başını kuma gömmek’ lisanımızda de kullanılan evrensellik kazanmış bir deyim…

Nitekim devekuşları başlarını kuma gömünce kendilerine yönelik tehlikeden o usulle korunacaklarını sanıyorlar mıdır?

Bilmek mümkün değil.

Ama biliyoruz ki, devekuşları vakit zaman başlarını kuma gömüyorlar.

Onları bunu yapmaya yönlendiren güdüleri farklı olsa bile insanoğlu bazen o tabiri hak edecek usulde davranabiliyor.

Korona sayıları gerçek mu?

Sıhhat bakanı her gün korona bahsiyle ilgili son durumu açıklıyor. Kaç şahsa test yapılmış, o gün kaç yeni hadiseyle karşılaşılmış, kaç kişi koronadan vefat etmiş… Birebir açıklamada en baştan son güne kadar karşılaşılan hadise sayısı ve toplam vefat sayısı da yer alıyor…

Kulağıma gelenlerden, okurken gözüme takılanlardan biliyorum: Açıklanan günlük olay sayısı ile vefat sayısının gerçeği yansıttığına inanmayanlar var.

Her gün hastalara deva arayan uzmanlarda da misal kuşkular bulunduğu, tabip odalarının farklı listeler tuttuğu da biliniyor.

Yanlışsız olabilir mi bu kuşkular?

Bilmiyorum.

Lakin, şayet dışişleri bakanının turistlerin muhatap olacağı herkesin aşılanacağına dair açıklamasının akla düşürdüğü yaklaşımla ilgili olarak bu türlü bir yola başvuruluyor ve gerçekler yabancıların kanaatlerini etkilemek için gizleniyorsa, bunun gerçek bir yol olmadığını biliyorum.

Hiçbir şey bugünün dünyasında bâtın kalmaz zira. Daha da berbatı, gerçeklerin gizlendiği kanaati yerleşirse, buna gösterilecek reaksiyon gerçeklerle yüzleşme durumundan daha da sert olur.

Türkiye’ye de turist göndermeleri beklenen devletlerin yayınladıkları listelerde, bizde açıklanan bilgilerle benzeşen duruma sahip ülkeler ‘yeşil’ yahut ‘sarı’ sütunda yer alırken, ülkemizin ‘kırmızı’ sütuna yerleştirilmesinin sebebi budur.

En son İngiltere vatandaşlarına korona yüzünden Türkiye’den uzak durulmasını tavsiye etti.

Bir sebep de ‘aşı’ konusu.

Pek çok ülke titiz denetleme şuraları tarafından laboratuvar testine tabi tutulmamış aşıları geçerli saymıyor. Çin aşısı ile Rus aşısı bu kategoride. Hudutlarını yabancılara açmaya başlayan ülkeler uygulanan aşılara bakıp geçerli-geçersiz sayılanlar ortasında farklı muamele yapmaya başladılar.  

Nijerya havalimanlarını Türk ziyaretçilere kapalı tutacağını açıkladı.

Enflasyon sayıları hakikat mu?

Misal bir durum iktisat alanında da yaşanıyor.

Devletin ilgili kurumunun her ay açıkladığı enflasyon sayılarının sahihliğinden de kuşku duyanlar var. Birtakım iktisat hocaları kendileri gerçek enflasyon sayısı arayışı içerisine girmişler ve devlet kurumuyla tıpkı formülü uygulayarak vardıkları oranı açıklamaktalar.

İki oran ortasında önemli fark bulunuyor.

Hazine ve Maliye Bakanı çıktığı TV programında alternatif çalışmayı yürüten iktisat profesörleri kümesini mahkemeye vereceklerini söyledi.

O bakana da kızılıyor.

Güzel de enflasyon gizlenebilecek, gerçeğinin öğrenilmesi engellenebilecek bir husus değil ki…

Türkiye’nin ve gibisi pek çok ülkenin ekonomik durumunu yakından izleyen memleketler arası kuruluşlar yanında kendisine bu mevzuyu özel ilgili alanı olarak seçmiş bilim insanları da var.

Amerika’nın prestijli Johns Hopkins Üniversitesi profesörlerinden Steve Hanke bunlardan biri. CV’sinde değişik ABD liderlerine danışmanlıklar da bulunan Prof. Hanke kozmik ölçütler kullanarak hesapladığı ülkelerin enflasyon oranlarını her yılın başında yayımlıyor.

Onun bu yıl başında yayımladığı değişik ülkelere ilişkin enflasyon sayılarını tıpkı ülkelerin ilgili devlet ünitelerinin resmi sayılarıyla birlikte sunduğu tablo şu:

Prof. Hanke’nin enflasyon tablosu..

Türkiye’nin resmi enflasyon sayısı (% 14.60) ile Prof. Hanke’nin hesapladığı sayı (% 27) ortasında neredeyse yüzde 100 fark var.

Hangi sayı doğrudur?

Nitekim bilemiyorum.

Lakin esasen bu tıp mevzularda bizlerin kanaati fazla kıymetli değil. Motamot korona konusunda karar verirken Türkiye’nin yaptığı açıklamalara aldırış etmeksizin kendi datalarını kullananlar üzere, Türk iktisadına değişik sebeplerle ilgi duyan yabancılar da alternatif yayınları göz önünde tutarak mevzuya yaklaşıyorlar.

Korona konusunda verilen resmi sayılara bakarak karar almıyor ülkeler; yabancı yatırımcı da gideceği ülkeyi memleketler arası kurumların değerlendirmeleri ile yabancı uzmanların kanaatlerini öğrenerek belirliyor.

Resmi sayılarına itimat duyulması beklenen devlet kurumunun başında bulunan şahısların sıkça değiştirilmesi de inanç aşınması meydana getiriyor.

Hesap edilmeyen hesap

Üstte iki mevzuda -korona ve enflasyon rakamlarında- kuşkuların doğruluğu konusunda bilgi sahibi olmadığımı bilhassa belirttim. “Kuşku duymaya mahal yok” desem bunun rastgele bir sonuç doğuracağını sanmıyorum. Temel etkilenmesi gerekenler, datalara bakarak karar vermesi beklenen dış çevreler.

Artık soru şu: Temel etkilenmesi gereken dış çevrelerin burun kıvırdığı bilgiler ne işe yarıyor?

Bizleri etkilemek için dataların şöyle yahut bu türlü olmasının hiçbir kıymeti yok. Çarşı-pazar hesabıyla iktisadın durumunu kolaylıkla değerlendirebiliyor, koronanın en yakınlarımıza kadar sokulan sonuçlarına her birimiz şahsen muhatap oluyoruz.

Siyasetçiler her şeyi hesaplıyorlar ancak galiba tam da bu gerçeği hesaplayamıyorlar.

Dışişleri ile hazine ve maliye bakanlarının açıklamalarına kızanlar, reaksiyon verenler var; onların açıklamaları olmasaydı bu yazı yazılmayacaktı.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.

T24