Fehmi Koru*

Lisanımızda “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” özdeyişiyle anlatılan hali, yaşadıklarımız ve etrafımızda gözlemlediklerimiz sayesinde hepimiz biliriz.

Pekala ya yenileceğini anlayan partiler ne yapar bizde?

Dün bu soruya yeni bir yanıt verildi; evvelce de bildiğimiz bir karşılık: Seçim sistemiyle oynar bizde yenileneceğini anlayan partiler…

Sonuç değişir mi pekala?

Hayır. Yenilmesi mukadder olan parti/ler kendi elleriyle değiştirdikleri sistemin azizliğine uğrayıp yenilir ve siyaset sahnesinden çekilene kadar varlıklarını sürdürür üzere görünürler…

Hangi partilerin bu kategoriye girdiğini görebilmek için, çok partili sisteme geçildiği birinci yıldan bugüne seçim sisteminde kaç değişikliğin hangi partilerin iktidarı periyodunda gerçekleştirildiğine bakmak kafidir. Çabucak her iktidar sandıkta yenileceğini anlayınca kuralları değiştirme ve az oy alsa da yerinde kalabilme yoluna başvurmuştur bizim ülkemizde.

Demokratik bir ülke olduğumuz anayasamızda yazılıdır, lakin demokratik ülkelerin büyük çoğunluğunda, bırakın seçim kurallarını zırt pırt değiştirmeyi, 20-30 yıl sonra seçimin hangi tarihte yapılacağı bile bugünden aşikardır.

Kurallarla oynanmaz demokrasilerde…

Bizde durum bunun tam zıddıdır ve her seferinde kurallarla oynanarak keyifli sonuca ulaşılabileceği sanılır.

Yanılgı.

Eh, birkaç seçim öncesine kadar her iki seçmenden birinin oyunu alabilmeyi başarmış partilerin, kaçan seçmenleri geriye getirme umutları kaybolunca, iktidar elden gitmesin diye yapabileceği öteki ne olabilir ki?

Evvelce birebir yola başvuran partiler, hem kamuoyundan hem de yakın etraflarından utandıkları için, biraz da kural değişimini sağlayacak kanunların ya ‘yönetimde istikrar’ yahut ‘temsilde adalet’ prensiplerinden birine tersliğinden hareketle Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edileceği tasasıyla, bu işi sessiz sedasız gerçekleştirmeye çabalarlardı.

AK Parti ile MHP, hazırladıkları kural değişiklikleri içeren yasa teklifi metnini, TBMM’ye sunmadan evvel, iki kıymetli siyasetçi aracılığıyla kamuoyuyla paylaştı.

Paylaşılan metin daha münasebetinden başlayarak mevcut iktidarın gücünü yitirdiği telaşıyla yasa değişikliğine başvurduğunu hissettiriyor.

Yasa teklifi açıkça milletvekili seçimi kurallarını iktidarın işine yarayacağı beklentisiyle değiştirmeyi amaçlıyor. Cumhurbaşkanlığı için yapılacak seçimde adayları başarısız olsa bile, istemedikleri halde seçilecek yeni cumhurbaşkanını kendi milletvekillerinin çoğunluğu teşkil ettiği TBMM ile çalışmaya zorlama emeli metinden çabucak sırıtıyor.

Bedel mi?

Bana nazaran değmez.

Ayrıyeten halk bir kez değişime karar verdiyse, onun iradesi önünde, hiçbir güç yahut o gücün sahneye koyacağı ali cengiz oyunları duramaz.

En çarpıcı örneğini, son mahallî seçimde, ülkemizin en büyük kenti İstanbul’da sandığın belirlediği lideri seçilmemiş kılmak için başvurulan seçimin yenilenmesi teşebbüsünde yaşamıştık. Birinci seçimde 13 bin üzere az bir farkla sonuç alınmışken, yenilenen seçimde ortadaki fark 800 binin üzerine çıkmıştı.

Teklif metninin anayasaya tersliği pek aşikâr, bu sebeple Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi beklenir; lakin ayniyle birinci seçimde uygulanması durumunda bile, kurallarla oynayarak sonuç almaya çalışanların hayal kırıklığına uğramaları daha beklenen.

Yalnız birinci seçimde değil, takip eden sonraki seçimlerde de…

Metnin tersliği onu savunmak üzere kameraların karşısına çıkan iki siyasetçinin yüzlerine de yansımaktaydı.

Oldukça utangaç hallerini gizlemeleri mümkün olmuyordu.

Seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye indirilmesinin göz boyamayı hedeflediği açık.

[Ara sıra internette ziyadesiyle var olan görüntülerinden dünyaca ünlü illüzyonistlerin el çabukluğu becerilerini izlediğim için olabilir; onların dikkatleri dağıtmak için başvurdukları usullere ziyadesiyle vâkıfım. Yeni olaylarda da birebir prosedürlerle karşımıza çıkıldığında, gözlerimin önüne derhal, ünlü sihirbazların becerileri geliyor.]

Temel sorun, iktidar cephesini oluşturan partilerin ‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’ sonrasında kendileri için öngördükleri ‘ittifak’ oluşturma tekniğinin, birebir tekniği muhalefetin de benimseyerek kendi ittifakını oluşturmasıyla aleyhlerine sonuç verir hale gelmesinden kaynaklanıyor.

Bir türlü dağıtılamayan ‘Millet İttifakı’nın fonksiyonsuz kalması hedefleniyor yeni kanunla.

Muhalif ittifak içerisinde yer alan partilerin oylarının karşı ittifakın büyük ortağının TBMM’deki milletvekili sayısını artırmaya yaraması dilek ediliyor.

Haksızlık?

Ne yani, başarısızlığı gözlerden saklanamayanların haklılık-haksızlık ayrımı yapacaklarını mı düşünüyordunuz?

Yeni yasa teklifi 13 unsurdan oluşuyor; her unsur “Haksızlık, haksızlık, haksızlık” diye bağırıyor…

Kırkpınar’da yapılan güreşlerde, pehlivanlar, deriden yapılmış kıspetlerini giydikten sonra baştan ayağa yağlanır, birbirlerinin karşısına o denli çıkarlar. Türk yöntemi kapışmanın isminin ‘yağlı güreş’ olması bundandır.       

Siyasetimiz de emsal bir mantığa sahip; yağlı güreş mantığına…

Yağlı güreşlerde, pehlivanlar meydana çıkmadan evvel ‘cazgır’ yahut ‘salavatçı’ denilen bir kişi eline megafonu alır ve “Pehlivan, pehlivan” diye başlayan, güreşecek olanları tanımlamaya yarayan bir tiradı tekrarlar.

Her güreşte pehlivanlardan biri yenilir.

Benzerlik ortada.

Aslında “Yenilen pehlivan güreşe doymaz” vecizesiyle anlatılan fikir, o sebeple, kolaylıkla bizdeki siyasete de uygulanabiliyor.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.

T24