İklim Şeffaflığı (Climate Transparency), G20 ülkelerinin iklim değişikliği ile gayretine dair değerlendirmelerin mukayeseli olarak sunulduğu 2021 İklim Şeffaflığı Raporu’nu yayınladı.
Rapor, sera gazı emisyonlarının Covid-19 salgını ile kısa bir düşüş devrinin akabinde G20 genelinde tekrar yükselişe geçtiğini vurguluyor.
Roma’da gerçekleşecek G20 başkanlar doruğuna ve Glasgow’da gerçekleşecek COP26 doruğuna haftalar kala rapor, dünyanın önde gelen ekonomilerinin önderlerinin telaffuzlarını siyasetlerle eşleştirmeleri ve IEA net sıfır raporunda belirtildiği üzere 2021’de fosil yakıtlardan çıkışı hızlandırmaları gerektiğinin altını çiziyor.
Raporun Türkiye ile ilgili değerlendirmesinde, güç arzında fosil yakıtların hakim olduğu belirtiliyor. Türkiye’nin kömür tüketiminin hala G20 ortalamasından yüksek olması dikkat çekiyor.
G20 genelinde emisyonlar tekrar yükselişte
Bianet’in haberinde aktardığına nazaran raporda, Covid-19 salgını nedeniyle, kısa bir düşüş periyodunun akabinde sera gazı emisyonları G20 genelinde tekrar yükselişe geçti ve Arjantin, Çin, Hindistan ve Endonezya’nın 2019 emisyon düzeylerini aşması öngörülüyor.
2020’de güç bölümünün CO2 emisyonları G20 genelinde yüzde 6 oranında azaldı. Lakin 2021’de yüzde 4’lük bir artış öngörülüyor.
Raporun baş müelliflerinden Güney Koreli kuruluş İklimimiz için Çözümler’den (Solutions For Our Climate) Gahee Han, “Küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 75’inden sorumlu olan G20 ülkeleri genelinde emisyonların tekrar yükselişe geçmesi, net sıfır taahhütlerini yerine getirmek için emisyonların hemen keskin ve süratli bir biçimde azaltılması gerektiğini gösteriyor” diyor.
Olumlu gelişmeler
Raporda G20 ülkelerinde güneş ve rüzgâr gücüne yapılan yatırımların artmasıyla heyeti gücün 2020’de yeni rekorlar kırması üzere birtakım olumlu gelişmelere de yer veriliyor.
Yenilenebilir gücün güç arzı içinde 2020 yılındaki yüzde 10’luk hissesinin, 2021 yılında yüzde 12’ye çıkması öngörülüyor. Elektrik ve ısı elde etme maksatlı güç dalında, yenilenebilir gücün hissesi 2015 ve 2020 ortasında yüzde 20 arttı ve 2021’de G20’nin güç karmasının yaklaşık yüzde 30’unu oluşturacağı iddia ediliyor.
Bir taraftan da uzmanlar, İngiltere dışında G20 üyelerinin hiçbirinin 2050’ye kadar güç bölümünde yüzde 100 yenilenebilir güce ulaşmak için kısa ya da uzun vadeli stratejilere sahip olmadığına dikkat çekiyor.
Fosile bağımlılık azalmıyor
Öte yandan bu olumlu gelişmelere karşın fosil yakıtlara bağımlılık azalmıyor. Bilakis, kömür tüketiminin 2021’de yaklaşık yüzde 5 artacağı iddia edilirken, 2015-2020 yılları ortasında G20 genelinde doğalgaz tüketimi halihazırda yüzde 12 arttı.
Rapor, kömürdeki büyümenin yüklü olarak en büyük global kömür üreticisi ve tüketicisi olan Çin’de gerçekleştiğini, Çin’in akabinde ABD ve Hindistan’ın geldiğini ortaya koyuyor.
Hükümetler farkında
Birebir vakitte, birçok G20 hükümetinin düşük karbonlu ekonomilere geçişin gerekliliğinin farkında olduğu, yapılan son açıklamalardan anlaşılıyor. Global ısınmayı 1,5°C ile sonlandırmak için en geç 2050’ye kadar net sıfır amaçlarına ulaşılması gerekiyor; İklim Şeffaflığı Raporu’na nazaran G20 hükümetlerinin çoğunluğu bunu kabul etmiş durumda.
Ağustos 2021 itibariyle, 14 G20 üyesi, global sera gazı emisyonlarının neredeyse yüzde 61’ini kapsayacak formda net sıfır amaçları belirledi.
Daha argümanlı maksatlar gerekiyor
Paris Mutabakatı’nda belirtildiği üzere, muahedeye taraf olan her ülkenin bir Ulusal Katkı Beyanı sunması bekleniyor. Bu beyan, her hükümetin yerine getirmeyi amaçladığı amaçları, siyasetleri ve tedbirleri belirleyen bir iklim planı.
Çalışmanın genel uyumundan sorumlu Climate Analytics’ten Kim Coetzee “G20 hükümetlerinin daha tezli ulusal emisyon azaltma gayeleriyle masaya gelmesi gerekiyor. Bu rapordaki sayılar, G20 hükümetleri olmadan gözle görülür bir değişim yaratılamayacağını doğruluyor. Bunu biz de biliyoruz, onlar da biliyorlar. COP26 öncesinde top artık onlarda” diyor.
Maliyetler
G20 üyelerinin birçok, sera gazı azaltım maksatlarını yaygınlaştırmak için Covid-19 kurtarma paketlerinden yararlanma fırsatlarını da kaçırdı. Toplam 1,8 trilyon ABD dolarlık kurtarma harcamalarının yalnızca 300 milyar ABD doları, büyük bir muştuyla başlatılan “yeşil” toparlanma sürecine giderken, fosil yakıtlar sübvanse edilmeye devam etti.
Arjantinli kuruluş Fundación Ambiente y Recursos Naturales’ten (FARN) Enrique Maurtua Konstantinidis, “Verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarını makul düzeye indirme ve kademeli olarak kaldırma taahhüdünün verilmesinin üzerinden on yıl geçmesine karşın G20 üyeleri hala iklim değişikliğine neden olan kirli yakıtlara milyarlarca dolar kaynak akıtmaya devam ediyor” diyor. 2019’da Suudi Arabistan dışındaki G20 üyeleri kömür, petrol ve doğalgaz üretimi ve tüketimi için en az 152 milyar ABD doları fiyatında sübvansiyon sağladı.
Raporun müelliflerine nazaran, tesirli karbon fiyatlandırma programlarıyla düşük karbonlu bir iktisada geçiş teşvik edilebilir. Bununla birlikte, G20 üyelerinden yalnızca 13’ünde net bir ulusal karbon fiyatlandırma programı bulunuyor. Brezilya, Endonezya, Rusya ve Türkiye bu türlü bir program başlatmayı düşünüyor.
T24
