İskoçya’da özerk parlamento için düzenlenen seçimleri bağımsızlık yanlısı İskoç Ulusal Partisi (SNP) kazandı.
Oyların sayımı devam ederken BBC, SNP’nin en az 63 sandalye kazanacağını öngördü. SNP, 129 üyeli parlamentoda çoğunluğu elde edebilmek için gereken en az 65 sandalyeye ulaşamadı lakin ‘bölgesel liste’ sitemiyle Yeşiller Partisi’ne ayrılan sandalyelerle birlikte parlamentoda bağımsızlık yanlısı çoğunluğu oluşturabiliyorlar.
İskoçya’da bu türlü bir referandumun anayasal bir çerçevede yapılabilmesi, Londra’daki merkezi hükümetin de bunu kabul etmesine bağlı. Başbakan Boris Johnson ve iktidardaki Muhafazakar Parti, SNP İskoçya’da seçimi kazansa da ikinci sefer bağımsızlık referandumu yapılmasına razı olmayacağını açıkladı.
Parlamentoda üst üste dört sefer sandıktan birinci çıkan SNP önderi Nicola Sturgeon, sonuçlar için “tarihi ve olağanüstü” dedi.
Sturgeon, önceliğinin ülkenin salgınla gayreti olduğunu söyledi lakin kriz sona erdiğinde ikinci bağımsızlık referandumunu düzenleme niyeti olduğunu söz etti.
Sturgeon, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’un referandumu engelleme teşebbüslerinin de ‘demokratik münasebeti olmadığı’ yorumunu yaptı.
BBC varsayımlarına nazaran İskoçya’da SNP 63 sandalye kazanırken, Muhafazakar Parti 31 sandalye ile sandıktan ikinci çıktı, Emekçi Partisi 22, Yeşiller 9, Liberal Demokratlar da 4 sandalye kazandı.
‘Boris Johnson’ın itiraz için demokratik münasebeti kalmadı’
Sturgeon zafer konuşmasında, odağında halkın Covid’e karşı korunması olduğunu belirtip şunları söyledi:
“Sonrasında da harekete geçeceğiz, hükümet için tezli ve dönüştürücü bir programla toparlanmamızı sağlayacağız.
“Ve evet. Kriz geçtiğinde, İskoçya halkına kendi geleceklerini seçme hakkı verilecek. Bunların hepsi benim verdiğim kelamlar ve bu kelamların hepsini tutma niyetindeyim.”
Sturgeon, seçim sonuçlarının “İskoç halkının kendi geleceklerini tayin etme hakkını engellemek isteyen Boris Johnson yahut oburlarının demokratik münasebetleri olmadığı” manasına geldiğini söyledi ve referandum düzenlenmesinin de “ülkenin isteği olduğunu” tabir etti.
Boris Johnson, Cumartesi günü The Daily Telegraph gazetesine açıklamasında artık referandum düzenlenmesinin “düşüncesiz ve sorumsuzca” olacağını söyledi ve şu yorumu yaptı:
“İskoçya seçimlerine dikkatle kulak verdim. Benim izlenimim, SNP’nin, bence makul olan halde, referandum fikrinden uzaklaştığı istikametindeydi.
“Şimdi anayasal arbedelere girmenin, halk ekonomiyi sarmak isterken, ileriye gitmek isterken, ülkeyi dağıtmanın vakti olduğunu düşünmüyorum. Halk bunu istiyor.”
İskoçya’da seçim sistemi, 129 sandalyeli parlamentoda tek bir partinin çoğunluğunu sağlamasını engellemeye yönelik tasarlanan bir sistem. Fakat SNP, 2011 seçimlerinde çoğunluğu sağlamıştı.
Birleşik Krallık’ta 6 Mayıs’ta düzenlenen seçimlerde, İskoçya ve Galler’de özerk parlamento için milletvekillerine, İngiltere’de mahallî idarelere oy verildi.
İskoçya’da mevcut siyasi iklim, 2014 yılında yapılan ve bağımsızlığın yüzde 55 oyla reddedildiği referandumdan çok farklı.
2016 yılında yapılan Brexit referandumunda İskoçya’da seçmenlerin yüzde 62’si, Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmaya “Hayır” demişti.
Kamuoyu yoklamaları İskoçya’da bağımsızlığı destekleyenlerin oranının geçen yıl yüzde 50’nin üzerine, şimdiye kadarki en yüksek seviyeye çıktığını gösteriyordu.
Bağımsızlık yanlısı İskoç siyasetçiler, Brexit oylamasında “Hayır” dedikleri halde AB’den ayrılık kararına uymak zorunda kalmalarını “demokrasi eksikliğinin örneği” olarak görüyor, SNP’nin bölgede en büyük parti olmasına karşın merkezi siyasetlerde tesirli olamamasından duydukları rahatsızlığı lisana getiriyorlar.
SNP seçmenlere ikinci bağımsızlık referandumunun yanı sıra, toplumsal hizmetlere bilhassa de sıhhat hizmetlerine büyük yatırım vaadinde de bulundu.
T24
