Kanserin dünyada ve Türkiye’de kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci mevt nedeni olduğuna vurgulayan Halk Sıhhati Uzmanı Dr. Nurten Elkin, “Günümüzde kanserin yüzde 30–50’si önlenebilir lakin bu durum neden olan risk faktörlerinden kaçınma ve erken teşhis ile mümkün. Kansere neden olan faktörlerin yüzde 90’ı çevresel, yüzde 10’u ise genetik. Çevresel faktörlere baktığımızda alkol, tütün eserlerinin kullanımı, enfeksiyonlar, sıhhatsiz beslenme ve obezite olup, bunlar önlenebilir nedenlerdir” dedi.
Kanserin belirtileri
Kanserin, ortak özellikleri nedeniyle çok sayıda hastalığa verilen bir ortak isim olduğunu hatırlatan Dr. Elkin, kanser belirtilerini ise şöyle sıraladı: “Göğüste ağrısız, vakitle büyüyen bir kitlenin ele gelmesi, koltuk altı, boyun, kasık üzere alanlarda cilt altında ele gelen şişlikler, bilinen hiçbir neden olmadan kilo kaybı yahut alımı, iştahsızlık ve yorgunluk hissi, iyileşmeyen yaraları, uzun periyodik ses kısıklığı yahut öksürük, bedende yeni bir ben (nevüs) oluşumu ya da var olan bende değişimler, ishal ve kabızlık üzere bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler, sıkıntı yahut ağrılı idrara çıkma, yemekten sonra hazımsızlık, yutmada zahmet, karın ağrısı, açıklanamayan gece terlemeleri, kanlı idrar, sistemsiz adet kanamaları, burun ve diş eti kanamaları, dışkıda kan görülmesi, cilt altında kanamalar ve oluşan kolay morluklar.”
“Birçok kanserin iyileşme oranı yüksek”
Belirtilerin nedeninin birden fazla sefer kansere bağlı olmayabileceğini lakin belirtilerin birkaç haftadan uzun sürmesi halinde sıhhat kurumuna başvurulması gerektiğini söz eden Dr. Nurten Elkin, “Erken teşhis konmuş ve uygun tedavi edilmişse birçok kanserin iyileşme mümkünlüğü yüksektir. Toplumdaki bireylerin; tütün eserlerinin kullanılmaması, kâfi ve istikrarlı beslenmenin sağlanması, fizikî aktivitenin artırılması, sağlıklı kiloda olunması ve alkolden uzak durulması ile kanserden ölümlerin en az üçte birinin önlenebileceğini bilmeleri toplum sıhhatini muhafazada değerlidir. Ayrıyeten hava kirliliğinin önlenmesi, güneş ışınlarına bilhassa 10:00-16:00 saatleri ortasında maruz kalmama ve gözetici tedbirler alma, kanser yapan HPV ve Hepatit B üzere enfeksiyöz casuslardan korunma, kanserojenlere mesleksel ve çevresel maruziyetin önlenmesi de kanserden korunmada önemlidir” biçiminde konuştu.
“Toplumun bilgisi artırılmalı”
Kanserde erken teşhis programları ile toplumun bilgisinin artırılması gerektiğine dikkat çeken Halk Sıhhati Uzmanı Dr. Elkin, “Bireylerin belirtilerle karşılaştıklarında sıhhat kurumuna erken başvurmaları teşhis ve tedavide çok olumlu sonuçlar oluşturacaktır. Ülkemizde göğüs, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için tarama programları yürütülmektedir. Toplum tabanlı kanser tarama programları; Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sıhhati Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sıhhati Merkezlerinde (ASM) yürütülmektedir. Ülkemizde göğüs, kalın bağırsak (kolorektal) ve rahim ağzı(serviks) kanserlerine karşı tarama hizmetleri fiyatsız olarak verilmektedir” sözlerini kullandı. (DHA)
T24
