Fransa’nın Montpellier kentinde Afrikalı gençlerin katıldığı ve Afrikalı ülkelerin devlet liderlerinin yer almadığı Afrika-Fransa Zirvesi düzenlendi.

Dorukta yer alan tek cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron, burada yaptığı konuşmada, Mali’deki askeri üsleri mümkün olan en süratli formda kapatmak istediğini lakin “‘güçlü devletin” ve “yatırım projelerinin” olması gerektiğini söyledi.

“Fransa’nın uzun müddet Mali’de kalma amacı yok.” ifadesini kullanan Macron, maksadının Afrika topraklarında ebediyen askeri üslere sahip olmak olmadığını belirtti.

Macron, ülkesinin rastgele bir rejimi desteklemek için değil terörle uğraş etmek için Afrika’da bulunduğunu lisana getirdi.

Öte yandan, dorukta Macron ile Afrikalı bir gencin ortasında geçen diyalog dikkati çekti.

Afrikalı genç, “Sahel’de yaşananlar, Libya’da yapılanların bir sonucu. Libya’daki müdahalede, (Fransa) Afrika Birliğinin varlığını unuttu. ‘Mali’ye yardım etmek için Mali’deyiz, Sahel bölgesine gelmeseydik şu an Mali’de hükümet olmayacaktı’ bunu söylemeyi seviyorsunuz. Fakat Afrikalılar olmasaydı bugün Fransa’nın olmayacağını söylemek istiyorum. Bize yardım etmeye geldiğinizi söylemekten vazgeçin. Terörizm yalnızca Mali’yi tehdit etmiyor sizi de tehdit ediyor. Bizi mağdur durumuna sokarak hatalı hissettirmeyi bırakın.” dedi.

Macron bunun üzerine, “Karşılıklı hürmet çerçevesinde diyalog inşa etmeye çalışıyorum. 2013’te Mali’ye kendi çıkarlarımız için gelmedik. Bu bir gerçek. Libya ile ilgili söylediklerinizi ben cumhurbaşkanı olarak birkaç sefer söyledim. Söylediklerinize katılıyorum. Libya konusunda halkın egemenliğine hürmet duymadık. Bu bir yanılgı.” diye konuştu.

Tekrar kelam alan Afrikalı genç, Fransa’nın Libya’daki kusurunu telafi etmek için Sahel bölgesinde bulunduğunu tabir ederek, şunları söyledi:

“Bu yanlışınızı telafi etmeye çalışırken öbür yanlışlar yapıyorsunuz. Sayın Cumhurbaşkanı yabancı askeri müdahalelerin hiçbir vakit sorun çözmediğini hatırlatmak isterim. Bugün Libya ne durumda, Afganistan ne durumda. Hasebiyle askeri müdahale meseleleri çözmeyecek. Ülkemin Libya üzere olmasını istemiyorum. Sorumluluklarını alın ve ‘yardım etmek için buradayız’ demeyi bırakın. Hayır bize yardım etmek için burada değilsiniz. Biz birlikteyiz. Ortak düşmanımız var. Onunla bir arada gayret ediyoruz. Son günlerde sizin ve Malili yetkililer ortasında yapılan açıklamalar utanç verici. Bizim yardıma değil iş birliğine ve iştirake gereksinimimiz var.”

Macron da “Sizin söylediklerinize katılıyorum. Meşruiyeti olmayan şahısların kabul edilemez açıklamalarını bana yükleyemezsiniz. Kabul edilemez açıklamalar yaptılar.” karşılığını verdi.

Afrikalı yetkililerin terörle gayret konusunda sorumluluklarını tam olarak yerine getirmediğini lisana getiren Macron, askeri müdahalelerin bir devletin yaptığı çalışmanın yerine geçmeyeceğini belirtti.

Macron, Fransız ordusunu bir bölgeye hâkim devlete karşı yahut onun yerine göndermediğini aktardı.

Fransa ile Mali ortasındaki Wagner polemiği

Mali Başbakanı Choguel Kokalla Maiga, Rus güvenlik şirketi Wagner’in ülkede konuşlanacağı savlarının gündeme gelmesiyle, Mali’den çekilme kararı alan Fransa’yı, tek taraflı hareket etmekle suçlamıştı.

Fransa’nın Sahel’de yürüttüğü Barkhane Operasyonu’nun kumandanı Laurent Michon da Mali’nin kuzeyindeki üç üsten çekilmeye yönelik kararla ilgili yaklaşık 2 yıldır Bamako idaresiyle görüşüldüğünü lisana getirmişti.

Macron ise Maiga’nın kelamları karşısında şok olduğunu belirterek, “Üst üste iki darbenin yaşandığı, hükümet bile olmayan bir ülkeden gelen bu utanç verici açıklamalar kabul edilemez…Mali devletinin isteği üzerine Mali’deyiz. Fransa olmasa Mali teröristlerin eline geçerdi.” sözlerini kullanmıştı.

Bu açıklama üzerine Fransa’nın Bamako Büyükelçisi M. Joel Meyer, 6 Ekim’de Mali Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.

Wagner’in Mali’de konuşlanacağı tezi

Mali’de darbenin akabinde kurulan asker yüklü geçiş hükümeti ile Rus Wagner kümesinin, Mali ordusunun eğitimi ve üst seviye yetkililerin korunmasını öngören muahedeyi imzalamak üzere olduğu argüman edilmişti.

Yaklaşık 1000 paralı askerin Mali’ye gidebileceği ve buna karşılık aylık 10,8 milyon dolar ödeme yapılacağı öne sürülmüştü.

Malili yetkililer ise argümanları yalanlamamış ve güvenlik konusunda her türlü iş birliğine açık olduklarını söylemişti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Malili yetkililerin, Wagner ile görüştüğünü doğrulamış, Mali’nin “Rus özel şirketlerini” ülkeye çağırma hakkı olduğunu vurgulamıştı.

Rus basınında ise bir küme Rus paralı askerin 1 Ekim’den bu yana Mali’de olduğu öne sürülmüştü.

Wagner Afrika’nın 9 ülkesinde olabilir

Wagner paralı askerleri, konuşlandıkları ülkelerde, lokal orduları eğitiyor, kıymetli isimleri koruyor, isyancı yahut terörist kümelerle savaşıyor ve sıcak noktalarda altın, elmas ve uranyum madenlerinin güvenliğini sağlıyor.

Rus paralı askerlerin, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Mozambik, Gine, Gine Bissau, Madagaskar, Zimbabve ve Angola’da faaliyetlerde bulunduğuna inanılıyor.