T24 Dış Haberler
Nature mecmuası, iklim kriziyle uğraşta kritik bir değere sahip olduğu bilinen COP26’nın ehemmiyetini, neler beklenmesi gerektiğini ve ülkelerin şu an krizle gayrette hangi noktada durduğunu derledi.
Almanya’daki Potsdam İklim Tesiri Araştırma Enstitüsü’nden iklim bilimci Johan Rockstorm, ülkelerin Paris İklim Mutabakatı altında COP26’da bilimsel çalışmalarla uyumlu aksiyon planlarını sunma yükümlülüğü olduğunu hatırlattı.
COP26 neden kıymetli?
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi, 1992 yılında 100’den fazla ülke tarafından global emisyonları düşürmek ve Dünya’nın iklimini korumak için imzalandı. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, iklim değişikliğiyle gayrette farklı sorumlulukları olduğunu fakat birlikte hareket edilmesi gerektiği konusunda muahedeye vardı.
2015 yılında Paris’te gerçekleşen COP21, bütün ülkelerin global ısınmayı 1.5-2 dereceyle sınırlama konusunda resmen anlaştığı birinci tepe oldu.
COP26, uzmanlar tarafından Paris İklim Anlaşması’nın test edileceği birinci tepe olarak tanımlanıyor. Öte yandan bilimsel çalışmalar bugüne kadar verilen ulusal taahhütlerin bu amacın gerisinde kaldığını belirtiyor.
“Paris Muahedesi kıymetli fakat gereğince süratli değil“
Paris İklim Muahedesi çerçevesinde, 196 ülke tertipli olarak ulusal ve kolektif gelişmeleri raporlayacak. 2020’de birinci sefer planlanan raporlama, Covid salgını nedeniyle bu yıl COP26 yılında gerçekleşecek.
Berlin merkezli kâr hedefi gütmeyen kuruluş Climate Analytics’ten iklim siyasetleri analisti Claire Stockwell, “Paris’in harekete geçiren aksiyon olduğu çok açık lakin gereğince süratli değil“ dedi. Atmosferdeki karbondioksit ölçüsünün, bilim insanlarının dünya için tehlikeli sonuçlar doğuracak kadar süratli ilerlediği belirtildi.
Türkiye’nin ortalarında bulunduğu altı ülke iklim konusunda neredeyse ‘eylemsiz’
Bilim insanları ve siyaset uzmanlarından oluşan “İklim Hareketleri Takip“(CAT) kümesi, ülkelerin iklim taahhütleri ve siyasetlerinin potansiyel tesirlerini takip ediyor. CAT’ın bilgilerine nazaran ülkelerin birden fazla, şu an Paris İklim Anlaşması’ndaki maksada ulaşma konusunda taahhütlerinin gerisinde kalmış durumda.
CAT, 40 ülkenin taahhütlerini inceleyerek, yeterlilik durumlarını sıraladı. CAT’ın iklim taahhütleri ve siyasetlerini ‘kritik derecede yetersiz’ bulduğu altı ülke ortasında Türkiye de yer aldı. CAT’ın iklim konusunda ‘eylemsizliğe yakın’ boyutta olduğunu tespit ettiği ülkeler şöyle: Türkiye, Rusya, Suudi Arabistan, İran, Tayland, Singapur.
CAT’ın siyasetleri ve taahhütlerini global ısınmayı 1.5 dereceyle sınırlama konusunda uyumlu olduğunu tespit ettiği ülke ise sırf Batı Afrika ülkesi Gambiya oldu.
CAT’ın hazırladığı tabloda, kâfi ve yetersiz durumdaki ülkelerin kalanı şöyle sıralandı:
Yüksek derecede yetersiz ülkeler: Kanada, Meksika, Kolombiya, Brezilya, Arjantin, Ukrayna, Kazakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan, Çin, Güney Kore, Vietnam, Endonezya, Avustralya, Yeni Zelanda
Yetersiz ülkeler: ABD, Peru, Şili, Güney Afrika, Japonya, Avrupa Birliği, Norveç, İsviçre
Neredeyse kâfi: Kosta Rika, Birleşik Krallık, Nepal, Fas, Nijerya, Etiyopya, Kenya
Paris Anlaşması’ndan bu yana uygulanan iklim siyasetleri, 2100 yılında öngörülen global sıcaklığı 0.7 derece düşürerek 2.9 dereceye indirdi. COP26 öncesi taahhüt edilen yeni tedbirler büsbütün uygulansa bile global ısınmanın 1.5 derecenin altında tutulması için kâfi olmayacağı öngörülüyor.
T24
