Nobel Ödüllü muharrir Orhan Pamuk, Türkiye’de demokrasinin sırf sandıkta oy verme kısmının kaldığını tabir ederek “Türkiye bir demokrasi değil. Şu manada bir demokrasi, sandığa gidiliyor ve oylar veriliyor. Lakin unutmayın sandıktan istenilen sonuç çıkmayınca Doğu vilayetlerinde olduğu üzere İstanbul’un belediye seçiminde birinci seçimde olduğu üzere o sandıklarda kaçırılıyor. Türkiye’de şayet iktidar partisine oy veriyorsanız demokrasiye benzeyen bir şey olur. Zira o oyları sayıyorlar. Fikir özgürlüğü yok, bir kuvvetler ayrımı yani mahkemelerin bağımsızlığı yok” dedi.

Kısa Dalga programında Ahmet Dalga’ya konuşan Pamuk ‘Veba Geceleri’ni yazma sürecinden bahsederken 40 yıldır düşündüğünü ve 5 yıl evvel yazmaya başladığını belirterek “Hepimiz salgını yaşadık. O sırada herkes bana ‘Ya tam senin romanındaki üzere, sen de salgın romanı yazıyordun’ diyordu. Evvel bir mistik bir şeye kapıldım; ‘Bu ne biçim hayatın bir tesadüfü, bu ne Allah’ın işi’ gibi… 15 gün evvel kederlendim depresyon diyorlar, hüzünlendim, moralim bozuldu” dedi. 

“İstenilen sonuç çıkmayınca o sandıklar da kaçırılıyor”

Türkiye’de demokrasinin sadece sandığa oy atma kısmının kaldığını söz eden Pamuk şöyle konuştu:

“Zenginle yoksul çok farklı, birbirinden ayrılmış ve kötü bir gelir dağılımı eşitsizliği var. Bundan daha değerlisi bizde artık demokrasinin sırf sandıkta oy atma kısmı kaldı. Demokrasinin kuvvetler ayrılığı kalmadı. Mahkemelerin bağımsızlığı kalmadı ve en kıymetlisi fikir özgürlüğü fikir özgürlüğü kalmadı. Azınlıklara hürmet kalmadı. 

Türkiye bir demokrasi değil. Şu manada bir demokrasi, sandığa gidiliyor ve oylar veriliyor. Lakin unutmayın sandıktan istenilen sonuç çıkmayınca Doğu vilayetlerinde olduğu üzere İstanbul’un belediye seçiminde birinci seçimde olduğu üzere o sandıklar da kaçırılıyor. Türkiye’de şayet iktidar partisine oy veriyorsanız demokrasiye benzeyen bir şey olur. Zira o oyları sayıyorlar. Fikir özgürlüğü yok, bir kuvvetler ayrımı yani mahkemelerin bağımsızlığı yok.

Denetleyen kurumların bağımsızlığı yok. Merkez Bankası’nın bile bağımsızlığı kalmadı. O demokrasiyle o kadar ilgili de değil. Fakat bu demokrasiyi demokrasi yapan bütün ögelerden sadece sandığa oy atmak. Şayet hükümete gidiyorsa sayılır gitmezse de şüphelidir. Konuşulacak asıl husus budur.”

“Ne yazık ki fikir özgürlüğü yok”

“Diğer mevzular Türkiye’nin sosyolojik yapısı bilmem bunları eleştiremiyorsan bunların kabahatlisini söyleyemiyorsan, söylemek süs oluyor… Her akşam televizyonda tartışıp duruyorlar.

Lakin fikir özgürlüğü olmadığını, bu fikirlere karşı gereken fikirlerin temsil edilmediği, Kürt görüşünün daha da değişik görüşlerin -hepsine de katılmak zorunda değiliz- temsil edilmediği bir uydurma bir dünyada yaşıyoruz. Antropolojik analiz yapalım da sonra eleştiremiyorsak bunu yapmak da bir şey söylemek olmuyor, oyalamaca oluyor. Söylenecek bence tek şey ne yazık ki niyet özgürlüğü yok. Hapishanelerinde en çok gazeteci olan, hükümeti eleştirenlerin en çok hapishaneye tıkıldığı yer dünyada Türkiye.

Bundan sonrasında konuşamayacaksan konuşmayacaksın. Kardeşim bu sefer süs oluyor konuşma. Bu türlü düşünüyorum. Akşam televizyonlarda, akşam tartışmalarının hepsi süs. Asıl meseleleri gizlemek için yapılmış. Tamam bazen oraya çok bedelli beşerler çıkıyor, kimilerini takdir ediyorum fakat o adam da doğruyu söyleyemiyor ki.

O vakit o adamın kabahati değil. Fikir özgürlüğü olmayan bir yerde hiç kimse en sonunda gerçek olamaz. Tek mevzu budur. Fikir özgürlüğü istiyoruz evvel sonra konuşalım, memleketin meselelerini. 

Niyet özgürlüğü yoksa yeniden çaresiz kalıyorsun ona dokunma, buna dokunma, onun ismini anma, bunun ismini anma. Reis’in ismini anma.

Fakat bir şeyler söylemeye çalışıyoruz fakat sonlu bir söyleme.”

“Siyaset sorana niyet özgürlüğü yok diyorum”

“Gazeteciler sorduğu için konuşuyorum, Ben siyasi konuşmaya yapmaya meraklı değilim.

Siyaset sorana fikir özgürlüğü yok diyorum. Artık fikir özgürlüğü yok dedikten sonra akrobatik hareketlerle bir iki siyasi laf da ediyoruz lakin ondan sonra da hücumları bekliyoruz.

Siyasi laf edenleri sokakta dövüyorlar, parmaklarını kırıyorlar, tehditler ediyorlar, mafya karışıyor işin içine.”

T24