Der Spiegel mecmuası 2021 yılının birinci sayısında kapağını, 2020 yılına damgasını vuran iki kıymetli bilim insanına ayırdı: BioNTech yöneticileri Dr. Hasret Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin’e. Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech‘in kurucusu ve idare heyeti lideri Uğur Şahin, koronavirüse karşı geliştirdikleri aşının üretim kapasitesinin artırılması için ağır bir efor içinde olduklarını lisana getirdi. Şahin, eşi Hasret Türeci ile birlikte Spiegel mecmuasına verdiği röportajda, “Şu an durum tozpembe görünmüyor, diğer onay alan aşı olmadığı için açık oluşmaya başladı ve biz kendi aşımızla bu açığı da kapatmak zorundayız” dedi.

Aşı konusunda şu an Avrupa’da yaşanan yetersizliğin, Avrupa Birliği’nin (AB) satın alma siyaseti ile ilgili olduğunu söz eden Şahin, “Birçok farklı firmanın kâfi sayıda aşı üreteceğinden yola çıkıldı. Sanırım, ‘yeterince aşı temin ederiz, durum o kadar da berbata gitmez ve her şey denetimimiz altında’ üzere bir hava oluştu. Bu beni şaşırttı” dedi. Şahin öbür yandan, ocak ayı sonunda üretim kapasitesini konusunda önlerini daha net görebileceklerini lakin Almanya için gereğince aşı üreteceklerini ve burada bir ıstırap yaşanmayacağını vurguladı.

BioNTech’in idare heyetinde tıbbi bahislerden sorumlu yönetici (CMO) olarak vazife yapan Hasret Türeci de röportajda, AB’nin ve birtakım ulusal hükümetlerin, aşıyı farklı firmalardan temin etme fikrinin özünde mantıklı olduğunu, fakat “bir noktadan sonra birçok şirketin vaktinde teslimat yapamayacağının anlaşıldığını ve o açığı diğer bir firmanın eseri ile kapatabilmek için de geç kalındığını” lisana getirdi.

ABD erken davrandı

Spiegel‘in aktardığı bilgilere nazaran Amerika Birleşik Devletleri (ABD), BioNTech’e şimdi geçen temmuz ayında 600 milyon doz aşı siparişinde bulundu. AB ise lakin kasım ayında 300 milyonluk bir sipariş verdi. Şahin, bu durumla ilgili olarak da, “Avrupa’da süreç, öbür ülkelerle olduğu kadar seri ve dolaysız işlemedi” sözünü kullandı.

Aşı üretimini kısa vadede arttırmanın çok kolay olmadığını söz eden Şahin, “Dünyanın dört bir yanında, bugünden yarına aşıyı gerekli kalitede üretebilecek halde uzmanlaşmış, kullanılmayan fabrikalar bulunmuyor. İlaç üretiminde bir anda Aspirin’den ya da öksürük şurubundan aşı imalatına geçemezsiniz. Bu süreç yıllar süren bir uzmanlaşma ve gerekli inşaat ve teknoloji donanımı gerektirir” dedi. Hasret Türeci ise BioNTech’in Avrupa’da beş üretici ile aşı üretimini desteklemeleri konusunda anlaştığını belirtti.

Türkiye ile BioNTech ortasında görüşme

Türkiye de, BioNTech ile ortak üretim konusunda görüşmelerde bulunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün İstanbul’da kıldığı cuma namazının akabinde mevzuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Erdoğan, “Almanya ile yaptığımız görüşmelerde bir ortak üretim sıkıntısı de kelam konusu. Bu mevzuda TÜBİTAK çalışmasını sürdürüyor. Buradan da olumlu gelişmeler var” formunda konuştu. 

SANAYİ ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank dün yaptığı açıklamada, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal’a, Uğur Şahin ile görüşmek üzere Almanya’ya gitmesi için talimat verdiğini belirtmişti. Varank, “‘Beraber bir üretim tesisi Türkiye’de kurabilir miyiz’ diye şahsen gidip görüşmesini istedim. Uğur Hoca, Türkiye ile ilgili hoş cümleler kurdu. Hakikaten burada ortak bir Ar-Ge merkezi kurmak istiyor” demişti. 

Siyasalların üretimi hızlandırma talebi

Ortalarında Bavyera Eyalet Başbakanı Markus Söder’in de olduğu çok sayıda Alman siyasetçi geçtiğimiz günlerde aşı üretiminin hızlandırılmasını talep etmişti. Federal Parlamentoda kümesi bulunan muhalefet partilerinden FDP‘nin (Hür Demokratlar) Genel Lideri Christian Lindner ise hükümete davette bulunarak, “kriz devri üretimi” için gerekli olan türel, ekonomik, siyasi veteknolojik imkanların sağlanmasını talep etmişti.

DSÖ’den acil durum kullanımı için ruhsat

Bu ortada Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) BioNTech ile Amerikan ilaç devi Pfizer iştirakinde geliştirilen koronavirüs aşısına acil durumlarda kullanılma ruhsatı verdi. DSÖ’den yapılan açıklamada, kelam konusu aşının, salgının başından bu yana bu türlü bir ruhsat alan birinci ilaç olduğu vurgulandı. Böylelikle, kendi imkanları ile aşıyı test edemeyen ülkelere, ruhsat verme süreçlerini hızlandırabilmeleri için bir taban oluşturuluyor. Ayrıyeten, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Panamerikan Sıhhat Örgütü (Paho) üzere kurumlar, DSÖ’nün bu ruhsatı sayesinde, kendi imkanları ile aşı temin edip, bunları fakir ülkelerde dağıtabilecek. 

T24