Dirençli epilepsinin önemli bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Berrin Aktekin, tedavinin bu mevzuda uzmanlaşmış merkezlerde yapılması gerektiğinin altını çizdi. Aktekin, standart testlerle teşhisin yanlışsız konulmaması durumunda hastaların vakit kaybettiğini söyleyerek gerçek teşhisin kıymetine işaret etti.
Uzmanlar, Türkiye’de beyin damar hastalıkları ve baş ağrılarından sonra en sık görülen hastalığın epilepsi olduğunu söylüyor. Beynin elektriksel aktivitesindeki anormallik ile karakterize bir hastalık olan epilepsinin yüzde 70 oranında tedavi edilebildiğine dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Berrin Alptekin, epilepsi hastaların yaklaşık yüzde 30’unda ise dirençli epilepsi görüldüğünü belirterek hastalığın teşhis ve tedavisiyle ilgili değerli bilgiler verdi.
“Popülasyonun yaklaşık yüzde 1’inde görülüyor”
Epilepsinin beynin elektriksel aktivitesindeki anormallik sonucu ortaya çıkan bir hastalık olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Berrin Aktekin şunları anlattı:
“Nöronların ansızın olağandışı deşarj yapması sonucu, o deşarjın hangi bölgeden kaynaklandığı, nereye ve ne süratte yayıldığı bulguları ile klinik belirtileri ortaya çıkıyor. Türkiye’de epilepsi, popülasyonun yaklaşık yüzde 1’inde görülüyor. Beyin damar hastalıkları ve baş ağrılarından sonra en sık görülen hastalık durumunda. Lakin epilepsinin tedavi edilebilen bir hastalık olduğu unutulmamalı. Bugün hastaların yüzde 70’e yakını uygun doz ilaçla tedavisiyle denetim edilebiliyor. Yüzde 30’luk kısım ise ya hastalığın tabiatından kaynaklanan ya da kimilerinde bu gün için nedeni tam olarak bilinmeyen nedenlerden ötürü dirençli hale gelebiliyor. Dirençli epilepsi, hayli kıymetli ve hayati risk taşıyan bir durum.”
“Patoloji saptanamazsa hastalar ilaç denemeleriyle 14-15 yıl üzere bir süreyi kaybedebiliyor”
Dirençli epilepsi kavramının nöroloji uzmanları açısından da ehemmiyet taşıyan bir durum olduğunun altını çizen Prof. Dr. Berrin Aktekin, “Dirençli epilepsi kavramının üstünde duruyoruz. Zira hastalar, çok değerli bir süreyi boşa harcayabiliyor. Uygun ilaç ve doz kombinasyonunda ilaca karşın nöbet denetimi sağlanamayan hastalar, dirençli epilepsi hastaları olarak sınıflandırılıyor. Burada altta yatan, tümör, hipokampal skleroz, kortikal displazi üzere standart incelemelerde çok kolay saptanamayacak nedenler olabiliyor. Bu nedenle dirençli epilepsinin, epilepsi kavramında uzmanlaşmış merkezlerde izlenmesi son derece değer taşıyor. Şayet bu yapılmaz ve standart testlerle patoloji saptanamazsa hastalar ilaç denemeleriyle 14-15 yıl üzere bir süreyi kaybedebiliyor. Tedaviyle beyindeki geri dönüşümü sıkıntı hasarlanmaların önüne geçebilecekken vakit kaybediliyor. Teşhis konduktan sonra da hastalar cerrahi tedaviyle düzelseler bile geçen mühletten kaynaklanan ziyanları telafi etmek kolay olmuyor. Bu nedenle kesinlikle epilepsi uzmanlarının olduğu, ileri görüntüleme tekniklerinin ve ileri EEG (Elektroensefalografi=EEG- ) teknikleri (video-EEG gibi) incelemelerinin yapılabildiği Epilepsi Teşhis ve Tedavisinde uzman ekiplerin ve tekniklerinin bulunduğu merkezlerde araştırılmaları gerekiyor” sözlerini kullandı.
“Epilepsi en sıklıkla ömrün iki başka periyodunda görülüyor”
Bilinenin tersine, ileri yaştaki bireylerde de epilepsi görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Berrin Aktekin, “Birçok ileri yaşta hasta, ‘ileri yaşta epilepsi olur mu’ diye soruyor. Aslında epilepsi en sıklıkla ömrün iki başka periyodunda görülüyor. Birinci sık devir ömrün birinci 16 yılında, çocuklarda görülüyor. Fakat ikinci sıklığını da 65 yaşın üzerindeki şahıslarda gösteriyor. Çocukluk çağında ya doğum travmaları nedeniyle yahut genetik nedenlerle epilepsiler ortaya çıkabiliyor. İleri yaşlarda ise beyin damar hastalıkları, tümörler, travmalar yahut Alzheimer, Parkinson üzere nörodejeneratif hastalıklar nedeniyle epilepsi ortaya çıkabiliyor” diye konuştu.
Epilepsi ve dirençli epilepsinin belirtileri ile ilgili bilgi veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Berrin Aktekin, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ne yazık ki hekim hastalarımız bile, lakin jeneralize, tonik, klonik (grand mal) nöbet geçirdikleri vakit epilepsi olduklarını anlıyor. Halbuki kısa müddetli şuur değişikliği, davranış anormallikleri, duyusal belirtiler, görme, tat, koku anormallikleri üzere durumlar epilepsinin belirtisi olabilir. Farkında olunmadığı için de birden fazla kişi bu evreyi kaçırıyor. Hastalık ilerlediğinde ya da yaralanabilecekleri büyük nöbetler başladıktan sonra doktora başvurabiliyor. Bu nedenle bu belirtilere karşı toplumsal farkındalığı arttırmamız gerekiyor. Epilepsi, eşittir şuur kaybı olup yere düşüp, ağzından salya gelen, köpüren, kasılan hasta değildir. Çok kısa periyodik kasılma, boş bakma, o kişini daha evvel hiç göstermediği garip ve anlamsız davranışlar da görülebilir. Lakin bunlar kısa periyodik ve süreksiz belirtilerdir ve bir dakika bile sürmez. O nedenle çok sık olup günlük hayatı etkilemedikçe, birden fazla kişi epilepsi ile bağını kuramıyor. Bu nedenle yaşanan bu değişikliklere karşı dikkatli olmak ve vakit kaybetmeden bir nöroloji uzmanını başvurmakta fayda var.”
“Nöroloji kliniklerinde tedaviler araştırılmalı”
Hastalığın etiyolojisine nazaran kimi hastaların, görüldükleri birinci anda ameliyat olabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Aktekin, “Tümörlerde olduğu üzere kimi hastalarda epilepsi görüldüğü an ameliyat gerekebiliyor. Ancak genel prensip olarak birinci basamakta, öncelikli olarak ilaç tedavisi uygulanıyor. Uygun ilaçla hasta, yüzde 65 civarında nöbetsiz hale getirilebiliyor. Birtakım hastaları ise baştan, erken devirde tanıyabiliyoruz. Uygun ilaca karşın nöbet denetimi sağlanamıyor. Onların da daha ileri araştırmalarla, epilepsi uzmanlarının ve ileri görüntüleme tekniklerinin olduğu nöroloji kliniklerinde cerrahi tedavi üzere farklı tedavi seçeneklerinden fayda görüp görmeyeceği araştırılması gerekiyor” diyerek kelamlarını sonlandırdı. (DHA)
T24
