Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Zelzele Araştırma ve Tatbik Merkez (DAUM) Yöneticisi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Manisa’da 1 Temmuz’dan itibaren 3.7 büyüklüğüne varan zelzelelerin diri fay haritasına çizilmemiş faylardan kaynaklandığını belirtti. Bir bütün olarak kırıldıklarında 6 büyüklüğüne varan zelzeleler üretebilecek bu fayların da haritaya işlenmesi gerektiğini söz eden Prof. Dr. Sözbilir, “En son 2011 yılında hazırlanan Türkiye’deki diri fay haritası acilen güncellenmeli” dedi.
Manisa’da sarsıntı beklenmeyen faylarda 1 Temmuz’dan itibaren 3.7 büyüklüğüne varan sarsıntılar olmaya başladığını anlatan DAUM Yöneticisi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu sarsıntıların Türkiye diri fay haritasında çizilmemiş faylar üzerinde gerçekleştiğini açıkladı.
Kesimdeki sismik kaynağın yaklaşık 10 kat arttığını kaydeden Prof. Dr. Sözbilir, “Manisa sarsıntılarının İzmir’e akıllıca göçü devam ediyor. 22 Ocak’ta Akhisar’da başlayan sarsıntı fırtınası 5 aylık bir vadede 6 binin üzerinde artçı sarsıntı ürettikten sonra 26 Haziran’da 5.5 büyüklüğündeki Gölmarmara sarsıntısıyla güneye gerçek göç etmişti. Burada Ozanca fayı ve Gölmarmara fayı tarafından üretilen 5.5 büyüklüğündeki ana şok ve artçı sarsıntılardan sonra 1 Temmuz’dan itibaren Manisa fayı ucundaki tali faylar tetiklendi. Çobanisa güneyinde 1 Temmuz’dan itibaren oluşan ve büyüklüğü 3.7’ye varan sarsıntılar diri fay sınıfında kıymetlendirilmeyen ve zelzele beklenmeyen faylar üzerinde gerçekleşmektedir. Manisa fayının şark ucundaki yükselen blokta taraf alan bu faylar Sancaklıkayadibi ve Sancaklıbozkoy fayı olarak bilinir. 10 kilometre uzunluğunda olan bu faylar bir bütün olarak kırıldığında 6 büyüklüğündeki zelzelelere neden olabilirler. Bu nedenle Manisa fayı şark ucunda gerçekleşen bu sarsıntıların dikkatlice izlenmesinde yarar vardır” dedi.
Fay sayısında artış
Türkiye’deki fay haritasının son olarak 2011 yılında çizildiğini lisana getiren Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu haritaların 10 yıl arayla yenilenmesi gerektiğine dikkat çekti. Ilmî çalışmalarla birlikte daima yeni faylar çizildiğini söyleyen Prof. Dr. Sözbilir, yeni fayların yeni zelzele ürettiğini belirterek, “Yeni fayları çizip sarsıntı tehlike tahlilinde pahalandırmak gerekiyor. Türkiye’de resmi manada 485 tane fay var. Lakin son 10 yılda tahminen de 100’ün üzerinde fay eklendi. Denizdeki faylar da bu haritaya ekli değil. Hepsini eklediğimizde Türkiye’de yaklaşık bin fay olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu. Fayı olmayan vilayetlerin zelzele açısından daha şanslı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Sözbilir, yerleşim yanlarının üzerinden fay geçmesi halinde riskin arttığını belirtti. 1 Temmuz’da sarsıntıya neden olan fayın 6 büyüklüğünde bir sarsıntı üretmesi halinde Manisa’nın da İzmir’in de olumsuz etkileneceğini anlatan Prof. Dr. Sözbilir, şöyle devam etti:
“Bu fay tıpkı devranda çok büyük Manisa fayına bağlı. Geçmişte çok değerli bulunmayıp çizilmemiş olabilir ancak şu anda sarsıntı üretme potansiyeli olduğu ortaya çıktı. Uzunluğu da biliniyor. Haritaya işlemek gerekir. Devlet yetkilileri harekete geçmeli. Afet ve Acil Durum Idaresi Başkanlığı (AFAD), Sarsıntı Daire Başkanlığı ve üniversiteler birleşerek çalışmalı. Türkiye’de yaklaşık 50 kişi bu fayları çizip haritalara geçirtebilir.”
T24
