Reuters’a konuşan üst seviye bir Türk yetkili, çarşamba günü Türk heyetinin Libya’ya ziyaretinin akabinde, Türkiye’nin Libya’da tekrar inşa çalışmalarını süratle başlatmaya hazır olduğunu açıkladı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kaynak ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Lideri Hakan Fidan’dan oluşan heyet, çarşamba günü sabah saatlerinde Libya’nın başşehri Trablus’a gitmişti.

Heyet, Birleşmiş Milletler’in yasal kabul ettiği Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) temsilcileri ve Başbakan Fayez el Sarrac‘la bir araya geldi.

Görüşmelerde kuvvet, inşaat ve bankacılık sahasında işbirliği mevzularının ele alındığı bildirildi.

UMH’ye bağlı ordu, 4 Haziran’da Trablus’un General Halife Hafter’e bağlı birliklerden büsbütün temizlendiğini duyurmuştu. Tıpkı gün Sarrac Ankara’ya giderek Erdoğan’la görüşmüş; iki önder, işbirliğinin artacağını duyurmuştu.

“Enerji sahasında işbirliği de konuşuldu”

Yetkili, Türkiye heyeti ile UMH’nin güç sahasında işbirliği de konuştuğunu söyledi. Buna nazaran, Libya’daki güç kaynaklarının yerküre pazarlarına ulaşması ve “akla gelebilecek her türlü projede” işbirliğinde Türkiye’nin Libya’ya nasıl yardımcı olacağı masaya yatırıldı.

Yetkili, “Ülkenin birçok kesimi yıkıntı halinde, önemli bir altyapı ve üstyapı gereksinimi var. Türk şirketleri bu çalışmalara süratle başlayabilir” diye konuştu.

Reuters, inşaat sahasında bir yetkilinin Ocak ayındaki açıklamasına dayanarak, Türkiye’nin geçen yıl Kasım ayında UMH’yi resmen desteklemeden evvel de, Türk inşaat şirketlerinin geçmişte Libya’da 16 milyar dolarlık girişimlerde mahal aldığı, bunların 400-500 milyon dolarlık kısmının ise şimdi başlamamış olduğunu yazdı.

Yetkili, Türk güç şirketi Karadeniz Power’ın gemilerini kullanarak Libya’nın çatışmalar nedeniyle süren kuvvet açığını kısmen giderebileceğini söyledi.

Reuters, bir sair Türk kaynağın ise Ankara ve UMH’nin başkaca Trablus’ta banka sisteminin yine kurulmasına yardımcı olmak gayesiyle Türk danışmanlar gönderilmesi konusunda da konuştuklarını bildirdi.

Ziyaretin yapıldığı gün BBC Türkçe’ye malumat veren bir üst seviye güvenlik yetkilisi, “Bu ziyaretlerin devamında hedeflenen, ikili bakanlar heyeti içtimalarının yapılması ve uzun vadeli ikili ticaret ve iktisat muahedeleri yapılması. Maliye Bakanımızın da Trablus’a giden heyette bölge alması bu açıdan önemli” demişti.

Çavuşoğlu: Hafter masada olmamalı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, ziyaretin derhal akabinde Perşembe günü CNNTürk’te katıldığı bir programda, Libya’da atelkes sürecinin konuşulacağı masada General Halife Hafter’in mekan almaması gerektiğini söyledi:

“Artık Hafter’in hiçbir muteberliği yok. Aslında meşruiyeti yoktu. Bundan sonra, Hafter üzere bir darbecinin, ‘ateşkes mekanına devlete, idareye el koydum’ diyen bir kişinin masada olmaması gerekir. Bundan sonra muhatap alınmaması gerekiyor.”

“Hafter ve onu destekleyenler yüzünden ateşkes teşebbüsünün başarısız olduğunu” söyleyen Çavuşoğlu, “Güç istikrarını biz sağladık. Biz olmasaydık bu savaş 10 sene daha sürebilirdi” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bir evvelki hafta, TRT’ye verdiği röportajda Hafter’in sürecin dışına itilebileceğini söylemişti.

Hafter’in bağlı olduğu Tobruk’taki Temsilciler Meclisi’nin lideri Akile Salih İssa, Nisan ayı ahir devletteki farklı kümelerin bir araya gelip görüşmesini ve yeni bir hükümet kurulmasını önermişti. Bunun üzerine Hafter, Salih’in bu açıklamasıyla tıpkı gün bir açıklama yaparak ordunun kumandanı olarak idaresi ele aldığını açıkladı. Yetkiyi Tobruk parlamentosundan değil ordudan aldığını duyurarak Akile Salih İssa başkanlığındaki meclisin salahiyetlerini önemsemediğinin iletisini verdi.

Cumhurbaşkanının Libya Şahsi Temsilcisi Emrullah İşler, ziyaretten iki gün evvel verdiği bir röportajda “Akile Salih’in Hafter’in konumuna siyasi müzakerelerde yan alması gerektiğini” söylemişti. Akabinde kişisel temsilcilik hizmetinden alındı. Lakin vazifeden alınmasının sebebi açıklanmadı.

Çavuşoğlu, röportajda, Akile Salih için “Meclisten kaç kişi kaldı yanında? Milletvekillerinin birçok Trablus’a geçti, birden fazla onun yanında değil. Bu neyi gösterir? Mecliste bile o birlikteliği sağlama kapasitesinde değil” sözlerini kullandı.

Libya’dan bir heyet Türkiye’ye gelecek

Çavuşoğlu, önümüzdeki günlerde Libya’dan bir heyetin Türkiye’ye geleceğini de söyledi.

“Meşru Libya idaresine desteğimizi tüm yerküreye göstermek için gittik” diyen Çavuşoğlu ziyaret sırasında gündeme gelen hususları şu formda aktardı:

“Siyasi süreçle somut adımlar atılacak mı? Legal idareyle bunları görüşmemiz gerekiyordu ve görüştük. Libya ile gayrı münasebetlerimiz var. Deniz salahiyet yerleri ile ilgili bir ittifakımız oldu. Bu zenginlikleri birlikte nasıl yapabiliriz, bunları konuştuk. İstikrara kavuşturulan nahiyelere firmalarımız döndürülebilir mi? Iktisadın tüm boyutlarını görüştük. Tüm mevzuları bir güne sığdırdık. Kapsamlı ve verimli görüşmeler gerçekleştirdik.”

T24