Evliya Çelebi’nin anlatımlarında eski yeri olan Kapalıçarşı’yla bahsettiği tarihi Beyazıt Sahaflar Çarşısı’nın son 69 yıllık geçmişine tanıklık eden ve içerisinde Reşat Nuri Güntekin, Nurullah Ataç, Orhan Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hasan Ali Yücel üzere isimlerin el yazılarının yer aldığı defterin sayfaları aralandı. Çarşının 3’üncü jenerasyon sahaflarından 70 yaşındaki Turan Türkmenoğlu, “Sahaflar Çarşısı’nın Seyir Defteri” diye isimlendirdiği defteri, kitap haline getirecek.

Osmanlı’da geçmişi 15. yüzyıla kadar dayanan sahaflık geleneğinin devamını sağlayan Beyazıt Sahaflar Çarşısı, İstanbul Beyazıt Camii’nin art tarafında bulunuyor. 1894 yılı sarsıntısından evvel Kapalı Çarşı’dan Hakkaklar Çarşısı’na geçen sahafların oluşturduğu tarihi çarşının, 69 yıl evvel bir kitabevinde çalışan Mehmet Ertezcanlı tarafından açılan defteri bulunuyor. 1952 yılından bu yana çarşıya gelen ünlü muharrir ve siyasetçilerin isimleri ile el yazıları olan defter, şu an ise, sahaf Turan Türkmenoğlu’nda bulunuyor.

“İnsan, bir şey satacaksa kitap satmalı”

Türkmenoğlu, 69 yılda 150 sayfasını doldurabildikleri defterin öyküsünü şöyle anlattı: “İnkılap Kitapevi’ne tezgahtarlık yapan Mehmet Ertezcanlı abimiz bu defteri, 1952 yılında açmış birinci kere. Çok merak ettim. Bir gün istedim incelemek için. Sonraki gün fotokopisini çekmek istedim, o da bana armağan etti. Defterin 40 sayfası yazılmıştı;  Reşat Nuri Güntekin, Nurullah Ataç, Orhan Kemal, Fazı Hüsnü Dağlarca, Server İskit, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Halil Nuri Yurdakul, Salih Zeki Aktay, Mustafa Nihat Özön tarafından. Hasan Ali Yücel’in defterde çok pahalı bir yazısı var; ‘İnsan bir şey satacaksa kitap satmalı. Bir şey alacaksa kitap almalı. Zira hiçbir nimet onun kadar değerli olmamıştır’ diyor.27 Ağustos 1957 yılında Mehmet Ertezcanlı’nın dükkanına geldiğinde defter kendisine takdim ediliyor. Bunu el yazısı ile yazıyor. Ondan çabucak sonra Yaşar Kemal gelmiş, yazmış. En son Erol Şadi Erdinç, yazmış. 1981 yılında, defter benim elime geldiğinde 40 sayfası dolmuştu. 40 yıldır bu defter bende lakin dolmadı. 150 sayfalık bir defter, hala 10 sayfa boş.”

“Amacım, bu defteri kitap haline getirmek”

Defterin, kültür mirası niteliğinde ve kendisi için çok kıymetli olduğunu söyleyen Türkmenoğlu, “Benim yazdırdığım isimler; İlber Ortaylı, Muhittin Nalbantoğlu, Murat Bardakçı, Emin Artuk, Metin Erksan, Sermet Erkin, hattat Fuat Başar var, Hidayet Nuhoğlu, Hilmi Yavuz, Tahir Kutsi Makal, 8’nci Diyanet İşleri Lideri İbrahim Elmalı, Eminönü Belediyesi eski lideri Sami Fazilet. 1952 yılında Sahaflar Çarşısı yine hizmete girip bu defter açıldığına nazaran, 1952’den günümüze Sahaflar Çarşısı’nın seyir defteridir bu. Gayem, bu defteri derleyip, kitap haline getirmek ve geride iyilikle bahsedilecek bir eser bırakmak” dedi.

Deftere kim ne yazdı?

Hasan Ali Yücel: ‘İnsan bir şey satacaksa kitap satmalı. Bir şey alacaksa kitap almalı. Zira hiçbir nimet onun kadar değerli olmamıştır. 27 Ağustos 1957’

Reşat Nuri Güntekin: ‘Kütüphanenizi pek hoş ve sevecen buldum. Fikir ve sanat aşıklarının sevip anacakları köşe haline getireceğinizi, sizin genç  faaliyetlerinizden umuyor ve bekliyorum. 14 Eylül 1953’

Orhan Kemal: ‘Aşkın gözyaşları isimli sinemanın öyküsünün pazarlığı münasebetiyle kitapçı bay Mehmet Ertezcanlı ile Erol çekişiyorlar. Kitapçı 5 liradan 2 liraya düştü. Pazarlık devam ediyor, bakalım… Alıcı Erol Şadi Erdinç. 1957’

Murat Bardakçı: ‘Merhum menfur Sahaflar Çarşısı’nın ruhuna Fatiha. Türbedarı Turan dostumuza sevgilerle. 1987’

Metin Erksan: Turan kardeşim, sahaflar benim hayatımın en değerli kısmını teşkil eder. Büyük bir kelam etmek isterim. Türkiye’de olup Sahaflar Çarşısı’nı bilmemek, hiçbir şey bilmemek demektir.

Nurullah Ataç: ‘Kitabın azı ağıdır lakin birçoklarından iyilik gelebilir. Bu okuduğunuz, bir evvel okuduğunuzun kötülüğünü giderir de onun için. 12 Haziran 1954’

Bülent Arınç: ‘Sahaflar Çarşısı’nı zevkle ziyaret ediyorum. Yıllardır büyük bir beğeni ile takip ettiğim bu hoş çarşıya daha kaç yıllar insanımıza hizmetler yapması dileğiyle. 01.09.2003’

Kültür ve Turizm eski Bakanı Erkan Mumcu: ‘İstanbul Üniversitesi’ndeki öğrencilik yıllarımızın en pahalı kaynakları sahaflardan edinmiş olduklarımızdır. Sevgili Turan ağabeyimiz artık bize onur defterine yazma gereği bahşetti. Sonsuz sevgi ve hürmetlerimle. (DHA)

T24