Toplumsal medyada var olma yaşının son yıllarda epey düştüğüne dikkat çeken Survivor Dijital Medya Ajans Lideri Reyhan Açıkelli, “Bebekler daha doğmadan ebeveynleri tarafından toplumsal medya hesapları açılıyor, paylaşımlar yapılmaya başlanıyor. Çocukların yüzde 80’inden fazlası, şimdi 2 yaşına gelmeden çevrimiçi bir varlığa sahip oluyor” dedi. Açıkelli, kimi paylaşımların çocukların kişilik haklarına ziyan verdiğini ve yasal olarak kabahat olduğunu belirterek, ailelere ikazlarda bulundu.
İngiliz ParentZone platformunun yaptığı araştırmaya nazaran, ortalama bir ebeveyn, 5’inci yaş gününden evvel çocuğunun yaklaşık bin 500 imgesini çevrimiçi olarak paylaşıyor. Araştırmaya katılan ebeveynlerin yüzde 32’sinin, çocuklarının ortalama olarak ayda 20 yeni fotoğrafını toplumsal mecralara yüklediklerini söyleyen Survivor Dijital Medya Ajans Lideri Reyhan Açıkelli, “Yüzde 28’i ise çocuklarına fotoğraflarını internette paylaşıp paylaşmamakla ilgili hiçbir şey söylemiyorlarmış ve paylaşımlar konunda onların fikrini sormayı hiç düşünmediklerini söylemişler. Araştırmada ebeveynlere, çocuklarının manzaralarını internette paylaşırken rastgele bir tasa duyup duymadıkları da sorulmuş ve ebeveynlerin yüzde 55’i, rastgele bir tasa duymadıklarını söylemiş” diye konuştu.
Ebeveynler kapalılık ayarlarını yönetmeyi bilmiyorlar
Araştırmanın, ebeveynlerin Facebook’taki zımnilik ayarları hakkındaki bilgilerini de incelediğini söyleyen Açıkelli, “Ebeveynlerin sadece yüzde 10’u mahremiyet ayarlarını yönetme konusunda “kendine çok güvendiğini” belirtmişler. Yüzde 29’u profillerinde bulunan fotoğraf albümü için başka saklılık ayarları yapıp yapamayacaklarını bilmediklerini belirtmiş” dedi.
“Kişilik haklarına ziyan verecek paylaşımlar epey fazla”
Araştırma sonuçlarını yorumlayan Açıkelli, “Genellikle ebeveynlerin paylaşım için kendilerince iyi nedenleri olabilir, paylaşımlar ebeveynlik tavsiyelerini bulmalarına ve paylaşmalarına, duygusal ve pratik dayanak almalarına ve akraba ve arkadaşlarıyla irtibatlarını sürdürmelerine imkan tanır. Ama birtakım ebeveynler toplumsal medyada daha fazla etkileşim alabilmek, toplumsal beğeni ve statü için çocuklarının çıkarlarını asla dikkate almadan paylaşımlar yapabiliyorlar. Onları utandıracak kişilik haklarına ziyan verecek paylaşımlar yapan ebeveynlerin sayısı da epeyce fazla. Lakin bunun yasal bir kabahat olduğunun da bilinmesi gerek. Çocukların istemediği fotoğrafların paylaşılması kişilik haklarını ihlal demektir. Kişi, 18 yaşına girdiğinde fotoğraflarını yayınlayanlara karşı dava açma hakkına sahip olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
“Paylaşımlar mahkeme kararıyla engellenebilir”
Dünyanın birçok yerinde çocukların haklarını dijital dünyada da korumak için yeni yasa ve önlemlerin alınmaya devam ettiğine dikkatleri çeken Açıkelli, “Türkiye’de de çocuk fotoğraflarının internette ebeveynleri tarafından çok sık paylaşılması konusunda alınan yasal kararlar var. Örneğin 2017 yılında bir Blogger anneye ‘çocuk istismarı’ suçlaması nedeni ile mahkemece çocuklarının fotoğraflarını paylaşması yasaklanmıştı” dedi.
Tekrar de alınan yasal tedbirlerin dışında ebeveynlerin şuurlu olması gerektiğine dikkatleri çeken Açıkelli, “Ebeveynler çocuklarının fotoğraflarını internette paylaşmadan evvel bu fotoğraf ileride onu utandırır mı? Onun mahremiyetini ihlal ediyor muyum? Bu fotoğraf makus niyetli bireylerin eline geçerse ne olur? üzere soruların cevaplarını kendilerine sormalı” sözlerini kullandı. (DHA)
T24
