Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’na nazaran; Türkiye’de geçen yıl azap ve makus muamele argümanıyla TİHV’e başvuranların sayısı, 2018’e oranla yüzde 11, azap gördüğünü lisana getiren bayanların sayısı ise yüzde 10 arttı. 2020 yılında, ‘İşkence gördüm’ diyen 205 bayan TİHV’e başvurdu.
Azapta yaş ortalaması 36’dan 33’e düştü. Azap gördüğünü ileri sürüp işsiz olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 68’den yüzde 73’e çıktı. Cinsel azap eile karşı karşıya kaldığını lisana getirenlerin oranının ise yüzde 27’den yüzde 44 çıkması dikkat çekti.
İstanbul, Diyarbakır, Ankara, İzmir temsilcilikleri ile Cizre ve Van referans merkezlerine yapılan müracaatları raporlaştıran TİHV, 2020 Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’nu yayınladı. TİHV’in azap ve berbat muameleye ait 2018, 2019 ve 2020 raporları karşılaştırıldı. Ortaya çıkan sonuçlar, şöyle:
Azap başvurusu sayısı arttı
2020 yılında azap ve makûs muameleye maruz kaldığı teziyle 562 kişi TİHV’e başvurdu. Meğer 2018 yılında başvurusu sayısı 505’ti.
‘İşkence gördüm’ diyen bayan sayısı arttı
2020 yılında 205 bayan başvurdu. 2018 yılında başvuran bayan müracaatçı sayısı 186’ydı.
Azap görenlerin yaş ortalaması düştü
2020 yılında azap nedeniyle tedavi merkezlerine başvuran şahısların yaş ortalaması 33 oldu. Bu oran, 2019 yılında yüzde 36 olarak gözlenmişti. 2018 yılında ise yaş ortalaması 35 olarak hesaplanmıştı.
Azap görenlerin yüzde 73’ü işsiz
2020 yılında başvuranların 382’sinin, yani yüzde 73,6’sının işsiz olduğu belirlendi. 2018 yılında azap gördüğünü ileri sürenlerin yüzde 68’i işsizdi.
Azap argümanının yarısı emniyet müdürlüklerinde
Başvuran 562 şahıstan 283’ü, yani yüzde 50’si emniyet müdürlükleri; 73’ü, yani yüzde 13’ü ise polis karakolu üzere resmi gözaltı merkezlerinde azaba maruz kaldıkları gerekçesiyle THİV’in kapısını çaldı.
Azabın yüzde 34’ü güvenlik güçlerinin araçlarında
Bunun yanı sıra 189 kişi, yani başvuranların yüzde 34’ü birebir vakitte güvenlik güçlerinin araçlarında azaba maruz kaldığını söz etti.
Makus muamelenin yüzde 41’i açık alan ve şov sırasında
2020 yılında TİHV’e başvuranların 229’u, yani yüzde 41’inin açık alan ve şov sırasında; 110’u, yani yüzde 20’si ise mesken ve iş yeri üzere yerlerde azap ve öbür berbat muameleye maruz kaldığını söyledi.
Azap ve makus muamelenin yüzde 44’ü cinsel
Başvuran 562 bireyden yüzde 90’ı hakarete uğradığını belirtti. 2018 yılında bu oran yüzde 80’di. Fizikî müdahale ile karşı karşıya olduğunu lisana getirenlerin oranı yüzde 73 oldu. Rastgele bir formda cinsel azap gördüğünü ileri sürenlerin oranı ise son iki yılda yüzde 27’den yüzde 44’e çıktı. (ANKA)
T24
