T24 Haber Merkezi

Türk Tabipleri Birliği COVID-19 İzleme Kurulu’nun “COVID-19 Pandemisi 4. Ay Kıymetlendirme Raporu”nda pandemi periyodunda sıhhat çalışanlarının yaşadığı sıhhat sıkıntılarına da yan verildi. Raporda, salgın mühletince sıhhat çalışanlarının ruhsal açıdan olumsuz etkilendiği, beş sıhhat çalışanından ikisinin haftada bir iki gün ağlamaya başladığı; üç çalışandan ikisinin uyku tertibinin bozulduğu haberine mahal verildi.

Raporda, Türkiye İnsan Hakları Vakfı’ndan Doç.Dr.Aslı Davas’ın yazdığı “Sağlık Çalışanları ve COVID-19” başlıklı kısımda Diyarbakır ve Kayseri’de iki hemşirenin “psikososyal risklerin artması” nedeniyle intihar ettiğine dikkat çekildi.  “İki bayan sıhhat çalışanının intiharı tesadüf mü” sorusu yöneltilen kısımda sıhhat çalışanlarının meseleleri şöyle özetlendi:

Sıhhat çalışanları korku içinde

Salgının en başından beri sıhhat çalışanları büyük bir belirsizlik ve korku içinde olmuşlardır. Virüsün mekanizmasıyla ilgili kâfi haber olmaması, marazın tedavisinin olmaması, bakımından sorumlu oldukları hastaları kaybetmeleri, illeti aile üyelerine ve yakınlarına bulaştırma korkusu sıhhat çalışanlarının yüzleştiği en kıymetli meselelerden olmuştur.

Bunun yanında TTB ve SES raporlarında belirtildiği üzere KKD’a erişimdeki güçlükler, risk kümesindeki sıhhat çalışanlarının çalışmaya devam etmek zorunda kalması, çalışma yanlarının istek alınmadan değiştirilmesi üzere maruz kaldıkları olumsuz çalışma koşulları yalnızca fizikî değil ruhsal sıhhatlerini olumsuz etkilemiştir.

Ağlama ve uyku nizamının bozulması

Sıhhat ve Toplumsal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın (SES) 60 vilayetteki 304 hastanede yaptığı anketi yanıtlayan 440 sıhhat çalışanının karşılıklarına nazaran; beş çalışandan ikisi daha evvel ağlamazken salgın periyodunda haftada bir iki gün (yüzde 30) ya da her gün (yüzde 7) ağlamaya başladığını; üç çalışandan ikisinin uyku tertibinin bozulduğunu; yüzde 70’i evdekilerle teması azaltmıştır. Çalışanların isle ilgili olduğunu bildirdiği illetler, anksiyete, depresyon, hipertansiyon, panik atak, gerilim, kronik illetlerin alevlendiğini bildirmiştir.

İki bayan sıhhat çalışanının intiharı tesadüf mü?

Salgın öncesinde de tükenmişlik orantılarının yüksek olduğu birçok araştırmada gösterilmiş olan sıhhat çalışanları üzerinde, yukarıdaki örneklerde belirtilen ek psikososyal risklerinin artmasının ağır sonuçları olmuş ve iki sıhhat çalışanının intiharıyla sonuçlanmıştır.

Diyarbakır Dicle Üniversitesi Hastanesi’nde pandemi sürecinde hematoloji üzere ağır bir klinikte 4-D’li olarak teminatsız çalışan bir hemşire 25 Haziran’da kendini altıncı kattaki klinikten atarak intihar etmiştir. COVID-19 kliniğinde çalıştığı süreçte virüs kapan eşiyle bir ay görüşememiş, o devirde iki yaşındaki çocuklarına bakacak kimse bulmakta zorlanmıştır.

Hemşirenin  ‘Artık dayanamıyorum. Çok yoruldum. Dinlenmek istiyorum’ diyerek iş tarafından müsaade istediğine dair de haberler mevcuttur. Tekrar Haziran ayı içerisinde Kayseri’de hususî bir hastanede çalışmakta olan 30 yaşındaki bir hemşire daha intihar ederek hayatını kaybetti.

Her iki sıhhat çalışanının da garantisiz çalışması ve bayan olması tesadüf değildir. Salgın devrinde işin yanısıra toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili olarak yükün artması, toplumsal destek mekanizmalarının kamusal olarak geliştirilememesi intihar riskini arttırmıştır.

Erken sıradanlaşma sorun oluşturdu

Sıhhatte şiddet yasasının bu periyotta çıkması olumlu bir gelişme olmakla birlikte şiddet vakaları salgınla alakalı bir biçimde artmaya devam etmektedir. Kanunların uygulanmasının da sağlanması, caydırıcı olması için saldırganların tutuklu yargılanması gerekmektedir. Sağlıkçıların kendilerini korumadığı, vazifelerini noktasına getirmediği, çalışmak istemediği üzere söylemler de hasta çalışan arasındaki ilişkiyi olumsuz etkilemektedir. Salgının neredeyse bittiği yanılgısı, erken devirde sıradanlaşma sürecine girilmesi, sıhhat kurumlarına başvuranlarda tedbirlerle ilgili haber eksikliği sorun oluşturmaktadır.

Örneğin İzmir’de 28 Haziran’da bir hastasını maske takması için uyaran bir aile tabibine ve destek olmaya çalışan meslektaşının hem fiziki hem de kelamlı akına uğramasına neden olmuş her iki tabip de de tedavi görmüşlerdir.

44 sıhhat çalışanı hayatını yitirdi

Sıhhat Bakanlığı’nın açıklamalarından Nisan ayının başından sonuna kadar sıhhat çalışanı vaka sayısının 12 kat artarak 7428’e ulaştığını biliyoruz. İki aydır bu bahiste tek bir resmi açıklama yapılmamıştır. Olağanlaşma sürecinden sonrada hasta sıhhat çalışanları konusunda kanıta dayalı haber toplayan Ankara Tabip Odası donelerine nazaran 2 Haziran’da 391 olan vaka sayısı 25 Haziran’da 452’ye çıkmıştır.

Sayısından ne yazık ki emin olamamakla birlikte 23’ü tabip 44 sıhhat çalışanı ömrünü yitirdi salgınla savaş ederken. Sıhhat çalışanları hala ömürlerini kaybetmekte, şiddete uğramakta, rutin tarama, Ferdî Esirgeyici Donanım üzere sıhhatlerini ilgilendiren bahislerde meselelerle yüzleşmektedir. Çabucak çabucak tüm devletlerde sıhhat çalışanlarının marazları ve vefatları toplumsal medyada taraf bulurken ulusal istatistiklerde gereğince bölge almamamaktadır.

T24