Merkez Bankası Eski Lider Yardımcısı ve TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay, “Tüm bankalarda artacak geri dönmeyen kredi sorununun tahlili için şimdiden kolları sıvamalı” ikazında bulundu.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’e konuşan Özatay son periyottaki süratli kredi artışına dikkat çekerek, “Süratli kredi artışı finansal sistemin sıhhati açısından değerli bir risk. Dünya finans sisteminin sıhhati hakkında otorite olan BIS’in bu hususta hem araştırmaları hem de düzenlemeleri var. Nisan-Ağustos periyodunda kamu bankaları çok süratli kredi artışına gittiler. Birebir süreçte özel bankalar kredi artışına gitmeye zorlandılar ve piyasa istikrarlarını bozan ve finans sisteminin sıhhati açısından iyi olmayan “aktif rasyosu” denilen uygulama başlatıldı. Şu sıralar kredi artış oranı düştü fakat hala yüksek seviyede. Ayrıyeten, faal rasyosu (oranı) uygulaması yakın vakitlerde bir ölçü gevşetildi. Bu uygulamalardan tümüyle vazgeçmek gerekiyor” diye konuştu.
Enflasyonla çabada samimi olunduğunun gösterilmesi gerektiğini belirten Özatay, “Bu çerçevede, gerektiğinde faizin artırılmasından kaçınıldığı algısı ortadan kaldırılmalı. TCMB, karmaşık sistemler yerine tek bir faizden piyasayı fonlamalı. Bütçe açığı pandemi nedeniyle alınan tedbirlere bağlı olarak arttı. Önümüzdeki periyotta, faiz harcamaları dışındaki harcamalarımızı bütçe gelirlerinin altında tutmamız gerekiyor. Hazine’nin borcunun yarısı döviz cinsinden. Bilhassa kendi vatandaşlarımızdan bu cins borçlanmaya son vermeliyiz” dedi.
‘Bol bol kredi açılmasını zorlarken döviz kurunu sabit tutamazsınız’
Özatay Türk lirasındaki paha kaybının önlenmesi için de şu tekliflerde bulundu: “Döviz rezervlerini eriten kura müdahale siyaseti terk edilmeli. İktisadında kırılganlıklar varsa, faizi enflasyonun altında tutarken, bol bol kredi açılmasını özendirirken/zorlarken, döviz kurunu sabite yakın bir seviyede tutmayı bugüne kadar hiçbir ülke başaramadı, başaramaz. Rezervi yükseltecek ve azımsanmayacak bir periyot için döviz temin edilmesini sağlayacak memleketler arası mutabakatlar için görüşmelere başlandığı duyurulmalı. TCMB ve BDDK bağımsız olmalı. Kamu bankalarının sermayeleri güçlendirilmeli. Tüm bankalarda artacak geri dönmeyen kredi sorununun tahlili için şimdiden kolları sıvamalı. Hazine, şartlı gelir ve borçlanma garantilerinden bütçeye gelebilecek yük hakkında şeffaf olmalı. Tüm bu adımlar, Türkiye’ye ait risk algılamasını azalacaktır.”
T24
