Sakarya’daki patlamaya ait tutuklanan ve 22 Mayıs’ta istifa eden iş güvenliği eksperi Aslı Bozkurt, “Olayın olduğu gün Sakarya’daydım. O nahiyenin inançlı olmadığını bildiğim için fabrikaya gitmedim” dedi. Personellerden mütemadi kendisine şikâyet geldiğini aktaran Bozkurt, “İşçiler bana, ‘burası patlayacak, başımıza bir şey gelecek, bir şey yapın’ diyordu. Yapmış olduğum incelemeler sonucunda her şeyi iş sıhhati güvenliği şura içtima tutanaklarına yazmama müsaade verilmiyordu” tabirlerini kullandı.

Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait gözaltına alınan Sorumlu Yönetici Hasan Ali Velioğlu, ustabaşı Erşan Öztürk, Sorumlu Yönetici Asiye Angın ile iş güvenliği kompetanı Aslı Bozkurt evvelki gün çıkarıldıkları Hendek Sulh Ceza Hâkimliğince “taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” cürmünden tutuklandı. Şüphelilerin savcılık ve hâkimlik sözleri ise alınmayan tedbirleri ve ihmalin boyutunu gözler önüne serdi. 

TIKLAYIN – Sakarya’daki patlamaya ait fabrikanın iki sahibinden biri tutuklandı

“Güvenli olmadığını bildiğim için fabrikaya gitmedim”

Fabrikada iş güvenliği kompetanı olarak çalışan ama 22 Mayıs’ta hizmetinden istifa eden Aslı Bozkurt tabirinde fabrikadaki ihmalleri tek tek anlattı. Haftada 3 gün fabrikaya giderek şirketin çalışma ünitelerini denetlediğini aktaran Bozkurt, “Olayın olduğu gün Sakarya’daydım. O nahiyenin inançlı olmadığını bildiğim için fabrikaya gitmedim” dedi. Sözünde fabrikanın kısımlarına değinen Bozkurt, “Fabrikanın Çin mahallesi olarak isimlendirilen kısmına çok fazla gitmezdim. Bunun nedeni orada çalışan A.Ç.’nin işini çok iyi yapan bir iş güvenliği kompetanı olmasıydı. Lakin bu kısımda de gayri kısımlarda olduğu üzere aksaklıklar görüyordum. En kıymetli sorun ise çalışanların yanlarına çok fazla materyal almalarıydı” diye konuştu. 

“İşçiler bana, ‘burası patlayacak’ diyordu”

Bu bahiste sorumluları ve personelleri mütemadi uyardığını argüman eden Bozkurt, “Bölümlerde fazladan tespit edilen materyal için tutanak tutmadım. Lakin personellere daha fazla üretim yapmaları için fabrika yöneticisi Hasan Ali Velioğlu ile ustabaşı Erşan Öztürk pres yapmaktaydı. Bu bahiste ikaz yaptığımda, ‘Biz bu işi yıllardır yapıyoruz. Sen ne biliyorsun. Haftada iki gün geliyorsun’ diyordu. Emekçilerin ne kadar gereç ürettikleri listeye yazılıyordu. Bu denetim kapsamında emekçiler kaygı taşıdıkları için önlemleri unutarak daha fazla materyal üretmeye çalışıyorlardı” dedi. Aslı Bozkurt ise sözünde özetle şunları söyledi: “İşçilerden bana mütemadi şikâyet gelmekteydi. Emekçiler bana, ‘burası patlayacak, başımıza bir şey gelecek, bir şey yapın’ diyordu. Yapmış olduğum incelemeler sonucunda her şeyi iş sıhhati güvenliği heyet içtima tutanaklarına yazmama müsaade verilmiyordu, zira benim çalıştığım şahsi işletme bu şirketle çalışmaya devam ediyordu. Benim gücüm de bir mekana kadar. Yeşil renkli binanın, bana ana barut deposu olduğu dahi söylenmedi. Burayı atıl bir bina zannettiğim için hiç denetlemedim. Denetlenecek mekanları bana onlar gösteriyordu. Başkaca çalışanların şahsî koruyucuları ve donanımları da bulunmamaktaydı.”

“Depoların kimilerine hammadde konulduğunu bilmiyordum”

Ustabaşı Erşan Öztürk ise sözünde patlamanın yaşandığı fabrikada 30 yıldır çalıştığını belirterek “Fabrikada imalat fazlası materyal ve stokta olması gerekenden fazla gereç yoktu. Üretilen mallar kolilendikten sonra sevkıyata hazır hale gelir, depoya götürülür. Emekçilere daha fazla mal üretimi için ağırlık yapmadım. Basınç yapılmasına da şahit olmadım. Fabrikadaki teftişler Sakarya Bölge Emniyet Müdüriyeti tarafından yapılır. Ankara’dan teftişe gelenler olur. Kontrol olacağı bana bir gün evvelce söyleniyordu. Zati önlemli çalıştığımız için ekstra bir tedbir almıyorduk. Çalışanlara gözetici kıyafet vermiştik. Lakin sıcak olduğu için bizi dinlemeyerek giymiyorlardı. İmal edilen eserlerin konulduğu depoların kimilerine hammadde konulduğunu bilmiyordum” dedi. 

“Hesabı çalışandan sorulurdu”

Sorumlu yönetici olan Asiye Angın savcılık tabirinde her emekçi için üretim ölçüsünün belirlendiğini aktardı. Angın, “İşçi başına düşen üretim ölçüsü ustabaşı tarafından belirleniyor. Çalışandan bu ölçüde üretim yapması isteniyor. Üretim çıkmadığı devir da bu durum emekçiden soruluyor. Bu geçmişten günümüze devam eden bir süreçtir. Patlamadan 15-20 gün evvel jelatinleme kısmındaki arkadaşım Kosova’ya gönderilmek için üretilen eserlerden rahatsız edici bir koku geldiğini söyledi. Bunu fabrikanın sahibi Yaşar Coşkun’a, Hasan Ali Velioğlu’na ve Erşan Öztürk’e söylediğini iddia ediyorum. Daha sonra Erşan Öztürk kâğıdın yapışmasında kullanılan tutkalın fazla sürülmesi nedeniyle nemlenme olduğunu anlamış, bu mallar kurumaya bırakılmıştı. Pandemi sürecinde üretim yavaşladı. Gelgelelim üretilen malların ne kadarının satıldığını ya da depoda saklandığını bilmiyorum. Şikâyetçilerin beyanlarında söyledikleri denetleme olmadan evvel bize haber geldiği sözü sahihtir. Vilayet emniyet müdüriyeti tarafından denetleme yapılırdı. Denetleme olmadan evvel şirkete nasıl haber geldiğini bilmiyorum. Ben patlamanın muska kısmında olduğunu düşünmüyorum” sözlerini kullandı.

“Ürünler dertliydi uyardık dinlemediler”

Sakarya’nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamaya ait müşteki sözlerindeki vahim savlar dikkat çekti. Şikâyetçiler mahsusen Kosova’ya gönderilmek için üretilen ürünlerlerde kahır olduğunu ama bunu yetkililere bildirmelerine karşın tedbir alınmadığını vurguladı.

Patlamanın olduğu tarafta muska ve torpil denilen patlayıcılar üretiliyordu. Üretilen mallar nemlenme yapmıştı. Kurutmak için dışarı çıkardılar. Velev bu eserlerden duman çıkıyordu. 

Kosova’ya gönderilecek patlayıcı materyallerinin daha fazla ses çıkarması için imalathanenin acilen önünde masanın üzerinde kurutulmaya bırakıldığını gördüm. 

Patlamanın meydana geldiği mekanda imalat fazlası materyal olduğunu biliyordum. Üretilen materyaller patlamanın olduğu noktada tutuluyordu. 

“Makineler haddinden fazla ısınıyordu”

Pandemi sürecinde fazla olan eserler depoya konuldu. Rutubetten ötürü çok sayıda materyal kurutulmaya bırakılıyordu. Güneşe serilen materyaller yanıcı olduğu için korkuyorduk. Çok kere uyarmamıza karşın tedbir alınmadı. ‘Siz çalışmaya devam edin’ denildi. Güneşle temas eden bu gereçler patlamaya neden olur.

Muska isimli gereç kolilerde şişme yapmıştı. Bu durumun tehlikeli olduğunu yetkililere bildirdik. Başkaca jelatin kısmında de makineler şiddetli ısınıyordu. Lakin bunu da bildirmemize karşın tedbir almadılar.