Yeni Şafak gazetesi müellifi İsmail Kılıçaraslan, Sakarya Hendek’te 4 kişinin öldüğü, 3 kişinin kayıp olduğu ve yüzün aşkın sayıda emekçinin yaralandığı havai fişek fabrikasındaki patlamaya ait, “Türkiye’de ‘iş güvenliği,’ sıkıntısı de, iş güvenliği sürecinin yönetilmesi sıkıntısı de ziyadesiyle karmaşık. Bilhassa ‘istihdam sağlıyorlar’ cümlesi pek çok ihmalin, pek çok görmezden gelmenin ‘kılıfı’ haline gelmiş durumda. ‘Kral çıplak’ dememiz gereken yana geldik” tahlilini yaptı. 

Kılıçarslan, “İş güvenliği kurallarına harfiyen uymam bekleniyorsa emekçi çıkarmam lazım’ cümlesini kuran patronları da duyuyoruz, ‘sen benim kim olduğumu biliyor musun?’ kalıbına sığınan patronları da. Zira bizim üzere devletlerde ‘patron’ dediğin adam ‘öngörülebilir ve sürdürülebilir kârlılık’larla iş yapma maksadı noktasına ‘maksimum kârlılık’ amacıyla yürüyor yolunu. Maksimum kârlılık fiyattan temin edilen bir şey değil. Üretim maliyetinden temin ediliyor. Emekçiye düşük maaş, hammaddede kalitesizlik, kuralları esnetebildiğin kadar esnetme derken sonuç ne oluyor: “On yılda dört patlama.” Yani Sakarya’daki bu patlama durduk konumda, kendi kendine olmuş olsa bile (ki sıfır ihtimal bu) ‘ağır ihmal’ neredeyse ‘varoluş sorunu’ olarak duruyor orta noktada.” fikrini lisana getirdi. 

Kılıçarslan, “Kral çıplak’ dememiz gereken noktaya geldik. Dün Aile ve Çalışma Toplumsal Güvenlik Bakanımız son kademe doğal olarak ‘Elbette yıllık kontrollerimizi yaptık bu firmada’ açıklaması yaptı. Elbette yapılıyor yıllık, velev birtakım işletmelerde daha sık aralıklarla teftişler. Gelgelelim soru şu: Bu teftişlerin sıhhati nedir ve yaptırımları ne kadar tesirlidir? Bu teftişler sonucu aslında kilit vurulması gereken kimi işletmelerin kusurları ‘istihdamı baltalar’ diyerek görmezden gelinmekte midir? Gelişmek zorunda olan, kalkınmacı devletlerde ‘iş kazası’ ve ‘ağır ihmal’ kader midir?” diye sordu. 

Kılıçarslan yazısında şunları kaydetti: 

Sakarya’daki bu büyük patlama “geliyorum ha” demiş mi, demiş. Son 10 yılda biri ölümlü dört patlama gerçekleşmiş mi, gerçekleşmiş. O halde soru şu: Her patlamanın akabinde neler yapıldı? Teftişler sıklaştırıldı mı? Kontroller sonucu “yapılsın” denilen hususların, “uygulansın” denilen önlemlerin hayata geçirilip geçirilmediği titizlikle denetim edildi mi? Misalen direkt patlayıcı ile çalışılan bu fabrikadaki personellerin tamamına yakınının nasıl olup da minimum fiyatla çalıştırıldığı sorunu gündeme geldi mi? Personellerin mesai sistemleri denetim edildi mi? Çevresel önlemlerdeki en küçük ihmali görmezden gelmeyecek bir düzenek kuruldu mu?

Kusura bakılmasın lakin bütün bunların yapılmadığını hepimiz o kadar iyi biliyoruz ki… Memleketin birçok yangın tüpü üreticisinin yangın tüpü satarken birebir vakitte tüplerin son kullanma tarihini uzatmak için yedek etiket verdiklerini o kadar iyi biliyoruz ki. İş güvenliği kurallarının yüzde ellisine falan uyan firmalara neredeyse armağan verildiğini o kadar iyi biliyoruz ki.

Dün Sakarya’da patlattılar, öldük. “Bu bize ders olsun” demenin ne denli büyük bir romantizm barındırdığını bilmek, zira asla ders alınmayacağını hissetmek bizim büyük çaresizliğimizdir vesselam.

Metnin devamı için

T24