Covid-19 aşısının hazır olduğu haberi birinci olarak geçen yıl Kasım ayında duyuruldu. Dünya genelinde salgının yakın vakitte sona ereceğine dair iyimserlik de arttı.

Bunun, salgın için sonun başlangıcı olduğu da düşünüldü. Ancak fakir ülkeler için tıpkı şeyi söylemek güç.

Varlıklı ülkelerde on milyonlarca doz aşı dağıtımı yapıldı. Fakir ülkelerde ise bu sayı yüzlerle hudutlu kaldı.

Bunun en büyük nedeni de, varlıklı ülkelerin mevcut aşıların birçoklarını evvelce satın almış olması.

Örneğin Kanada, her bir vatandaşının beş kere aşılanmasını sağlayacak kadar çok aşı satın aldı.

Bu tip örnekler nedeniyle dünyanın geri kalanı, bilhassa düşük gelirli ülkelerin birden fazla aşıya erişim için 2022’yi beklemek zorunda.

Bu adil olmayan dağıtımdan etkilenen ülkelerin başında can kaybının dörtte birinin yaşandığı Latin Amerika ülkeleri geliyor. Arjantin, Venezuela ve Bolivya geri kalmamak için, klinik deneyleri tamamlanmadan Rus hükümetinin geliştirdiği Sputnik V aşısından sipariş etmeye başladı.

Covax 2 milyar doz aşıyı fiyatsız dağıtacak

Birçok fakir ülke de, 2 milyar doz aşıyı fiyatsız temin etmek için oluşturulan global teşebbüs COVAX’ı bekliyor. COVAX, Şubat ayında dağıtıma başlayacak fakat piyasada, bu teşebbüsün satın alabileceği aşı neredeyse hiç kalmadı.

Aşı dağıtımındaki düzensizlik, bu yarışın da eşit şartlarda yürütülmediğini gösteriyor.

Dünya Sıhhat Örgütü Lideri Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Dünya ahlaki çöküntü felaketinin eşiğinde” uyarısı yaptı.

Birçok ülke de aşıya erişim için farklı yollar deniyor, kendileri üretmeye başlıyor. Aşının farklı üreticiler tarafından da tedarik edilmesi ve üretilmesi için ilaç şirketlerinin prosedürlerini paylaşması lazım fakat hiçbir şirket buna yanaşmıyor.

Birden fazla düşük gelirli ülkenin 2022’ye kadar aşılanamayacağı göz önünde bulundurulduğunda, pandeminin de sonunun yakın olduğunu söylemek çok mümkün görünmüyor.