Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Temmuz’daki darbe teşebbüsü sonrası yayımlanan OHAL kararnamesinin, çok sayıda basın yayın kuruluşunun kapatılmasına ait kararını kısmen iptal etti.

Kelam konusu Kanun Kararında Kararname (KHK) kapsamında, Başbakanlık’a bağlı olarak kurulan komitenin kararı ile aralarında İMC TV, Hayatın Sesi üzere kanalların bulunduğu 16 televizyon kanalı, 2 radyo kanalı, 45 gazete ve 15 dergiyle birlikte, “terör örgütleri” ile ilişkilendirilen 29 yayınevi kapatılmıştı.

Daha sonra TBMM’de kabul edilerek 6755 sayılı Kanun haline gelen 27 Temmuz 2016 tarihli 668 sayılı OHAL KHK’sının 2. Unsurunun 4. Fıkrası ve 38. (yürürlük) hususu, CHP’nin başvurusu üzerine 7’ye karşı 7 oyla iptal edildi. AYM Lideri Zühtü Arslan da istemin kabulü istikametinde oy kullandığı için davada iptal kararı çıktı.

“Kapatma basın ve fikir özgürlüğü ihlalidir”

AYM’nin gerekçeli kararında, “Milli Güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı ya da bunlarla irtibatı olan özel radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete ve mecmualar (…)” cümlesinde yer alan “aidiyet”, “irtibat” ve “iltisak” kavramlarının genel kavram niteliğinde olduğu belirtildi. Kararda, “Bu kavramların tüzel niteliği ve objektif manası yargı içtihatlarıyla belirlenebilecek durumdadır. Öbür yandan “anılan kavramların içinde bulunulan devir için farklı yorumlanabilmesi de mümkündür” tespitine yer veren Anayasa Mahkemesi, idari bir kararla basın yayın kuruluşlarının kapatılmasının basın ve fikir özgürlüklerini ihlal ettiğini vurguladı.

Bundan sonraki süreç

Pekala mallarına el konulan ve lisansları iptal edilen kurumlara ne olacak?

Anka Haber Ajansı’na konuşan Hukukçu Kerem Altıparmak, kapatılan birtakım kanalların yönetim mahkemesine açtığı davaların devam ettiğini hatırlatarak, bir idari sürecin türel desteği ortadan kalktığı takdirde o sürecin de hukuksal geçerliliğini yitireceğine dikkat çekti. Bu durumda kapatma kararlarının hukuksal sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiğini söyleyen Altıparmak, “Dava açmamış olanlar varsa o halde (komisyon kararıyla) kapatılanlardan, onların tüzel durumu biraz daha sıkıntı. Onlar da tek tek başvuracaklar yönetim mahkemelerine. Onlar şu saatten sonra yönetim mahkemesine giderek sonuç alabilirler mi göreceğiz” diye konuştu.

“Anayasaya aykırılık” tescillendi

DW Türkçe’ye AYM’nin kararını pahalandıran Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, kararın OHAL düzenlemelerinin medya çeşitliliğini ve eleştiriyi yok etmek için manipüle edildiği gerçeğini ortaya koyduğunu belirtti.

“Karar, yürütme erkinin kendini mahkemelerin yerine koyarak, OHAL altında da olsa kendisine bağlı bir komite kurarak çeşitli radyo, televizyon ve gazetelerin sonsuza dek kapatılması istikametinde inisiyatif kullanmasının hukuk devletinde yeri olmadığını gösteriyor” diyen Önderoğlu, uygulamanın birinci elden “anayasaya aykırı” olduğunun da böylelikle tescil edildiğini tabir etti.

“Keşke AYM’nin bu kararı, kelam konusu medya kuruluşlarının lisanslarının iptali ve mallarının satışı süreçlerine girilmeden evvel alınsaydı… Süratli bir norm kontrolü keşke daha evvel gelseydi” diyen Önderoğlu, Türkiye medyasının bu durumda böylesi ağır bir tahribatla yüzleşmek durumunda kalmayacağını tabir etti.

Önderoğlu, AYM’nin son kararının yanı sıra Danıştay’ın basın kartlarıyla ilgili verdiği kararlar, tutuklu gazeteciler ve şiddet gören gazeteciler özelinde alınan kararların daima birlikte “Türkiye’de temel özgürlükler ve medya özgürlüğünü son dönemeçte de olsa müdafaaya istekli yargı kurumlarının olduğunu gösterdiğini” savundu. “Türkiye’de adaleti bulmak sıkıntı, adalet geldiği vakit da çok geç geliyor” diyen RSF Türkiye Temsilcisi, “Temel pahalar bakımından yargının çok daha öne çıkmasını ve vaktinde hakların tescil edilmesini istek ediyoruz” diye konuştu.

DW,ANKA/SÖ,JD

© Deutsche Welle Türkçe