Hürriyet yazarı Sedat Ergin, büyükelçi krizinin çözülmesini pazar günü başlayan diplomasi seferberliğinin getirdiğini yazdı. 

Ergin, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun 24 Ekim’de Türkiye’ye dönmesiyle birlikte kurmaylarıyla krize tahlil aramaya başladığını, büyükelçiliklerle temaslar yürütüldüğünü söyledi. 

Ergin, yazısında şu sözleri kullandı:

Ve nihayet bulunan formül, ABD Büyükelçiliği’nin kendi ülkesi ismine Türk tarafıyla üzerinde mutabık kalınan bir metni toplumsal medyadan paylaşması, başka imzacı ülkelerin büyükelçiliklerinin de bu metni retweet etmeleri biçiminde ortaya çıkıyor. Cumhurbaşkanlığı’nın olurunun alınmasıyla birlikte evvelki gün (25 Ekim Pazartesi) bulunan diplomatik tahlil uygulamaya konuyor.

Evvel ABD Büyükelçiliği twitter hesabından bu açıklamayı yayımlanıyor, öbür birtakım ülkeler de bunu retweet etmeye başlıyor. Çabucak akabinde Anadolu Ajansı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu açıklamaları olumlu karşılandığına ait bir haberi yayımlıyor.

ABD Büyükelçiliği’nin mesajında  “ABD, Diplomatik Alakalar Hakkındaki Viyana Sözleşmesi’nin 41. hususuna riayet etmeyi teyit eder” deniliyor. Başka dokuz ülke de  ABD Büyükelçiliği’nin yaptığı paylaşımı kendi hesaplarından retweet
ediyor.

Açıklamada değinilen Viyana Sözleşmesi’nin 41’inci hususu, diplomatların bulundukları ülkelerin iç işlerine karışmamaları prensibini de vurguluyor. Ancak paylaşılan Türkçe bu metnin yanında yer alan İngilizcesi biraz farklı. İngilizcesinde, ABD’nin Viyana Sözleşmesi’nin 41’inci unsuruna “uymayı sürdürdüğü”  belirtiliyor.

Ortadaki farklılığın yarattığı durum diplomaside vakit zaman güç durumlardan çıkabilmek için başvurulan bir metot olan “yapıcı muğlaklık” çerçevesinde bedellendiriliyor.

Hususun “muğlak” tarafı kuşkusuz  tartışmanın sürmesine yol açabilir. Lakin “yapıcı” tarafına baktığımızda da, krizin geride kalmasından ötürü derin bir nefes alabiliriz.”

Ne olmuştu? 

ABD, Almanya, Fransa’nın da ortalarında olduğu 10 ülkenin büyükelçisi, iş insanı Osman Kavala’nın derhal hür bırakılması davetinde bulunduğu ortak bir açıklama yapmıştı. 

Kelam konusu açıklama iktidar cephesinde reaksiyonla karşılanmış, “içişlerine müdahale” olarak yorumlanmıştı. 

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da 10 büyükelçiye sert reaksiyon göstermiş, istenmeyen kişi ilan edilmeleri için Dışişleri Bakanlığı’na talimat verdiğini söylemişti. 

Erdoğan’ın açıklamasından iki gün sonra büyükelçiler “Viyana Mukavelesi’nin 41. Maddesi’ne riayet etmeyi teyit ettiklerine” yönelik açıklama yapmış, kelam konusu açıklama Cumhurbaşkanlığı tarafından olumlu karşılanmıştı.

Viyana Mukavelesi’nin 41. hususu ne diyor?

Husus 41 – 1. Ayrıcalıklarına ve bağışıklıklarına hâlel gelmeksizin, bu üzere ayrıcalıklardan
ve bağışıklıklardan yararlanan bütün şahıslar kabul eden Devletin kanunlarına ve nizamlarına
riayet etmekle yükümlüdür. Anılan Devletin iç işlerine karışmamakla da bu şahıslar keza
yükümlüdür.

2. Gönderen Devlet tarafından kabul eden Devlet nezdinde yapılması misyonun uhdesine
tevdi olunan bütün resmi işler, kabul eden Devletin Dışişleri Bakanlığı yahut mutabık kalınacak
başka bir Bakanlık ile yahut aracılığıyla yürütülür.

3. Misyonun binaları, misyonun bu Mukavelede belirtilen vazifeleri yahut başka genel
memleketler arası hukuk kuralları yahut gönderen ve kabul eden Devlet ortasında yürürlükte olan özel
mutabakatlar ile bağdaşmayacak bir stilde kullanılmaz.

T24