Yunanistan’da Uygar Kanun’da kapsamlı değişiklik öngören yasa tasarısı bu ay parlamentoda oylanacak. Tasarı, velayet hakkı kimde olursa olsun, çocukla ilgili kararların anne ve baba tarafından ortaklaşa verilmesini öngörüyor. Tasarıyı eleştirenler ise düzenlemenin mesken içi şiddete maruz kalan bayan ve çocukları tehlikeye atacağından telaşlı.
Hükümet yetkilileri, aile maddelerindeki değişikliğin “çocuğun iki ebeveynin de eşit derecede kelam sahibi olduğu” bir ortamda yetişmesini sağlayacağını savunuyor.
2020’de gündeme gelen tasarıya muhalefetten gecikmeli de olsa kimi yansılar geldi.
Bununla birlikte birtakım milletvekilleri, geçtiğimiz ay tekrar gündeme gelen tasarının bayana yönelik şiddet ve konut içi şiddetin önlenmesine ait İstanbul Mukavelesi’ni ihmal ettiği gerekçesiyle Avrupa Parlamentosu’na (AP) tasalarını iletti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) üzere kimi kuruluşlar da, Yunanistan Parlamentosu’na tasarıyı geçirme davetinde bulundu.
Tasarıda neler var?
Yunanistan Adalet Bakanı Konstantinos Çiaras’ın parlamentoya sunduğu tasarı, Uygar Kanun’da “çocuğun üstün yararını” gözetecek biçimde, çocuk ve ebeveyn ortasındaki alakalar ve kimi öbür ailesel bahislerle ilgili değişiklikler öngörüyor.
Tasarı, boşanma ve ayrılık durumlarında çocuğun velayetini eşit biçimde ebeveynler ortasında paylaştırmayı amaçlıyor.
Yunan medyasının ayrıntılarını paylaştığı tasarı, boşanma durumunda ebeveynlerin çocukla geçirdikleri süreyi birbirine daha yakın hale getirmeyi, çocuğun iyi olma halinin sağlanması için de eşit sorumluluk almalarını öngörüyor.
Kathimerini gazetesinin haberine nazaran tasarı ile ülkede velayet sahibi olmayan tarafın ziyaret hakları hiç olmadığı kadar genişleyecek. Tasarı, çocuğun uygun vaktinin üçte birini velayet sahibi olmayan ebeveyne ayırabilmesini öngörüyor.
Sıhhat durumu ve okul seçimi üzere hususlarda da iki tarafın eşit kelam sahibi olacağı belirtiliyor.
Tasarının parlamentodan geçmesi halinde, bir ebeveynin başka ebeveyni cezalandırmak emeliyle çocuğu ondan uzak tutması üzere velayet haklarının ihlali olabilecek durumları engelleyeceği savunuluyor.
Tasarı neden eleştiriliyor?
Tasarı, velayet haklarında ebeveynler ortası eşit haklar sağlayacağı gerekçesiyle desteklense de, birtakım milletvekilleri ve hak kümeleri bu mevzuda hemfikir değil.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, dün yayımlanan raporunda Uygar Kanun’da yapılacak bu türlü bir değişikliğin aile için şiddete uğrayan bayan ve çocukları tehlikeye atacağı gerekçesiyle Yunanistan Parlamentosu’na tasarıya “Hayır” denmesi davetinde bulundu.
Tasarı, aile içi şiddet üzere kimi istisna durumlara da atıf yapıyor lakin HRW, bu üzere hadiselerin tüm tarafları mağdur edebilecek çok uzun türel süreçlerle sonuçlanacağını vurguladı.
HRW’nin açıklamasında, “Önerilen değişiklikler velayete ait kararların her bir çocuğun yüksek faydasını öngören değerlendirmelere dayalı olarak yapılmasına ait memleketler arası kanunları ihlal ediyor” tabirleri yer aldı.
Atina’da bu yıl 8 Mart Dünya Bayan İşçiler Günü’nde düzenlenen protestolardan bir fotoğraf
Açıklamada tasarının aile içi şiddet mağdurları ve çocuklarını koruyacak kâfi tedbirleri barındırmadığı da vurgulandı.
Tasarı ile ilgili dertler Nisan ayında AP’ye de iletildi.
Yunan milletvekilleri Elena Koundoura ile Dimitri Papadimouli, Avrupa Birliği’ne (AB), yasa tasarısını geri çekmesi için Yunanistan hükümetine baskı yapması istikametinde davet yapan bir mektup kaleme aldı.
AB’nin yürütme organı Avrupa Kurulu’nun eşitlikten sorumlu üyesi Elena Daly’ye gönderilen mektupta “çocukların ortak bakımını öngören unsurların, İstanbul Mukavelesi ile taban tabana zıt olacağı” belirtildi.
Yunanistan, Türkiye’nin Mart ayında çekildiğini açıkladığı İstanbul Mukavelesi’ni 2018’de imzalamıştı.
Milletvekilleri Elena Koundoura ile Dimitri Papadimouli, AP’den ise yasa tasarısındaki hususların AB bedelleri, milletlerarası insan hakları hukuku ve İstanbul Kontratı ile bağdaşıp bağdaşmadığını da incelemelerini istedi.
Tasarı parlamentodan geçse bile birçok ailenin insan hakları mahkemelerine başvuracağı, uzun ve çetrefilli yasal süreçlerin çocuğun çıkarlarını gözetmeyeceği de telaşlar ortasında yer aldı.
Yunanistan’daki birtakım bayan ve göçmen hakları örgütleri de tasarıya yansılı.
HRW’nin raporunda da, tasarının değerlendirildiği kamuya açık görüşmelerde Aile Maddeleri Derneği, Yunan Çocuk Topluluğu ve Yunan İnsan Hakları Ulusal Kurulu dahil pek çok kümenin tasarıya karşı çıktığı belirtildi.
Bu kümeler ortasındaki Ege’de göçmenlerin haklarını koruyan sivil toplum kuruluşu RSA’nın yayımladığı açıklamada, göçmen ve mülteci çocukların da şiddete açık hale getirildiği vurgulanan tasarının İstanbul Mukavelesi’nin ihlali manasına geldiği görüşü yinelendi.
- İstanbul Mukavelesi nedir, bayanları nasıl koruyor?
T24
